Mindfulness

Mindfulness of achtzaamheid wordt gedefinieerd als ‘het bewust aandacht geven aan het huidige moment, zonder hierover te oordelen’ – een vermogen dat men ontwikkelt met behulp van meditatie of andere oefeningen.[1] Mindfulness komt voort uit sati, een belangrijk element in boeddhistische tradities.[2] Door opmerkzaam te zijn van gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties en de fysieke omgeving op een accepterende manier, leert men om (negatieve) gedachten en gevoelens te beschouwen als voorbijgaande gebeurtenissen in plaats van feiten, zodat zij hier gemakkelijker afstand van kunnen nemen. Mindfulness helpt in het herkennen van automatische, soms onbehulpzame, patronen. Meer bewustwording in deze patronen kan leiden tot meer keuzevrijheid, om automatische reacties te doorbreken en te leren reageren op een behulpzamere manier.

Klinische studies hebben zowel fysieke als mentale gezondheidsvoordelen van mindfulness gedocumenteerd bij verschillende patiëntcategorieën, evenals bij gezonde volwassenen en kinderen.[3][4][5] Onderzoeksstudies hebben een positieve relatie aangetoond tussen het vermogen van mindfulness (die kan worden gecultiveerd door middel van op mindfulness gebaseerde interventies) en psychologische gezondheid.[6][7] De beoefening van mindfulness lijkt therapeutische voordelen te bieden voor mensen met psychiatrische stoornissen,[8][9][10] waaronder matige voordelen voor mensen met een psychose.[11][12][13] Studies tonen ook aan dat rumineren en piekeren bijdragen aan een verscheidenheid aan psychische stoornissen,[14][15][16] en dat op mindfulness gebaseerde interventies het vermogen om mindful te zijn kunnen verbeteren[17] en zowel rumineren als piekeren kunnen verminderen.[16][18][19] Verder kan de beoefening van mindfulness een preventieve strategie zijn om de ontwikkeling van psychische problemen een halt toe te roepen.[20][21]

Enkele misverstanden over mindfulness komen nog vaak voor.^[bron?] Zo roept mindfulness bij veel mensen de associatie van ‘zweverigheid’ op, doordat het vaak geassocieerd wordt met spiritualiteit. Mensen hebben de verwachting dat ze met mindfulness hun hoofd leeg kunnen maken of gedachten kunnen stoppen.

Mindfulness is een aandachtstraining, waarmee een houding van alertheid getraind wordt. Beoefenaars leren om de aandacht te vestigen op het huidige moment. Dit kan van het lichaam, emoties of gedachten zijn, maar ook zintuigelijke ervaringen door de omgeving.