Nationalisme
politieke ideologie die de natie centraal stelt / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Nationalisme is een in de 19e eeuw ontstane politieke ideologie die stelt dat de staat als politieke eenheid moet voortvloeien uit de natie als historisch gegroeide sociaal-culturele eenheid. Dit kan gepaard gaan met een idee van exceptionalisme, wat de eigen nationale identiteit afgrenst tegenover andere naties. Nationalisme kan gebruikt worden om de sociale cohesie en de interne integratie te bevorderen binnen de eigen natie of ingroup, en kan dan leiden tot het eisen van integratie als voorwaarde om tot die natie te kunnen behoren. Het niet daaraan voldoen kan de vormen aannemen van afsplitsing (segregatie) dan wel isolatie in nationaal opzicht (outgroup). Nationalisme is ook gebruikt om raciale, etnische en religieuze verdeeldheid te legitimeren, om minderheden aan te vallen of te onderdrukken en om de mensenrechten en de democratie te ondermijnen.[1]
| Politieke ideologieën |
|---|
| Dit artikel is een deel van de reeks over politiek |
| Ideologie |
|
|
| Anarchisme |
| Christendemocratie |
| Communisme |
| Communitarisme |
| Conservatief-liberalisme |
| Conservatisme |
| Ecologisme |
| Fascisme |
| Franquisme |
| Feminisme |
| Geoïsme |
| Islamisme |
| Klassiek liberalisme |
| Liberalisme |
| Libertarisme |
| Linksnationalisme |
| Nationalisme |
| Pan-nationalisme |
| Progressief liberalisme |
| Nationaalsocialisme |
| Neoliberalisme |
| Sociaaldemocratie |
| Socialisme |
|
|
Portaal  Politiek |
Er zijn verschillende vormen van nationalisme te onderscheiden, waaronder staatsnationalisme (samenhorigheidsgevoel op basis van het grondgebied), cultuurnationalisme (samenhorigheidsgevoel op basis van cultuur), etnisch nationalisme (ook wel volksnationalisme genoemd; samenhorigheidsgevoel op basis van etnische verwantschap), nationaalsocialisme, romantisch nationalisme, liberaal nationalisme, politiek nationalisme, burgerlijk nationalisme, imperialistisch nationalisme, racistisch nationalisme, dekoloniserings- ofwel bevrijdingsnationalisme en economisch nationalisme. Een aantal van deze 'nationalismen' hangen met elkaar samen, sommige geven ontwikkelingsfasen aan en gaan in elkaar over, andere laten alleen een bepaalde invalshoek zien die dan gecombineerd moet worden met een bredere nationale stroming. Veelal is er een bepaalde mate van overlapping tussen deze nationale uitingsvormen.
Het verschijnsel nationalisme moet geplaatst worden in het begrip natie (afgeleid van het Latijnse natio wat betekent 'volksstam') aan het einde van de 18e eeuw. Het is sterk verbonden met het proces van modernisering sindsdien. In Duitsland ontstond een cultuurnationalisme, terwijl in Frankrijk staatsnationalisme sinds de Franse Revolutie de toon aangaf. Waar deze stromingen aanvankelijk liberaal en progressief waren, gold dat niet voor het etnisch nationalisme dat opkwam in Centraal- en Oost-Europa.[2] Nationalisme was gedurende de 19e eeuw en de eerste helft van de 20e eeuw een van de grootste politieke bewegingen, met onder meer uitgevonden tradities en nationalistische geschiedschrijving tot gevolg. Radicaal nationalisme in combinatie met rassenhaat was halfweg de 20e eeuw een sleutelfactor in de Holocaust die door nazi-Duitsland werd gepleegd.[3] Buiten Europa begon het nationalisme vooral vanaf de tweede helft van de 20e eeuw terrein te winnen en dan als model voor staatsvorming in de voormalige kolonies.