Neus

De neus is een orgaan van gewervelde dieren dat primair dient voor de ademhaling en de reukzin.

Voor andere betekenissen, zie De Neus

Bij de meeste gewervelden zit de neus centraal op het gezicht of aan het eind van de snuit. In de neus zitten bij mensen en de meeste dieren twee openingen aan de voorzijde, de neusgaten met hierachter de neusholte. Ademhalen gebeurt voornamelijk door de neus. De neus heeft daarbij als specifieke functie de lucht te reinigen en te verwarmen voordat deze naar de longen gaat.

Daarnaast wordt het bloed, dat via de neus naar de hersenen gaat, in de slijmvliezen van de neus door de ingeademde lucht gekoeld. Want een groot deel van het metabolisme vind in de hersenen plaats, en die warmte moet worden afgevoerd. Dit mechanisme verklaart de flash-werking van het snuiven van halogene stoffen - als poeder van tabak of cocaïne - op het brein.

De natte neus van zoogdieren dient ook om de richting van de luchtstroom te bepalen en maakt daardoor de reukzin richtingsgevoelig. Koudereceptoren in de huid reageren met grote gevoeligheid op de afkoeling door verdamping aan de kant waar de luchtstroming het sterkst is.