Olympische Zomerspelen 1936

De Olympische Zomerspelen van de XIe Olympiade werden in 1936 gehouden in Berlijn, Duitsland. Berlijn was in 1931 door het IOC verkozen boven Barcelona. Berlijn had 43 stemmen gekregen, Barcelona 16.

Quick facts: Spelen van de XIe Olympiade, Locatie, Deelnem... ▼

Spelen van de XIe Olympiade
Locatie	Berlijn, nazi-Duitsland
Deelnemende landen	49
Deelnemende atleten	4793 (waaronder 360 vrouwen)
Evenementen	129 in 19 sporten
Openingsceremonie	1 augustus 1936
Sluitingsceremonie	16 augustus 1936
Officiële opening door	Adolf Hitler
Atleteneed	Rudolph Ismayr (gewichtheffen)
Olympische vlam	Fritz Schilgen (atletiek)
Vorige Spelen	1932: Los Angeles (VS)
Volgende Spelen	1940: Tokio (Japan), Helsinki (Finland)
Portaal    Olympische Spelen Sport

Toen Adolf Hitler in januari 1933 aan de macht kwam als rijkskanselier, gingen er stemmen op om de Spelen te verplaatsen (in de Verenigde Staten was er zelfs een campagne daartoe opgestart) of ze te boycotten. Avery Brundage, de voorzitter van het Amerikaans Olympisch Comité, sprak zich echter uit tegen een verplaatsing van de Spelen en kreeg daarbij de steun van Pierre de Coubertin.

Spanje, waar begin 1936 het Volksfront aan de macht was gekomen, organiseerde uit protest de Olympiade van het volk. Deze manifestatie ging niet door omwille van het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog, een paar dagen voor het begin van deze alternatieve spelen.

Hoewel de Spelen aan Berlijn werden toegekend voordat de nazi's aan de macht kwamen in Duitsland, zag de overheid de Spelen als een uitgelezen mogelijkheid om haar nationaalsocialistische ideologie uit te dragen. Men nam een voorbeeld aan de manier waarop de Italianen het WK voetbal twee jaar eerder hadden gebruikt als propaganda voor hun systeem. De cineaste Leni Riefenstahl werd aangesteld om een film te maken over de Spelen. De film Olympia kan bestempeld worden als propaganda, maar pionierde een aantal van de technieken die nu nog gebruikt worden bij het filmen van sportevenementen. Duitsland domineerde de Spelen, maar de overwinningen door atleten van andere landen lieten zien dat de nationaalsocialistische ideologie matig naar voren kwam. In het bijzonder gold dit voor de vier gouden medailles van de Amerikaan Jesse Owens. Owens zei naderhand wel dat hij beter was behandeld in zijn korte periode in Duitsland dan in zijn hele leven in de Verenigde Staten.

De superioriteit van het Reich kwam ook tot uiting in de immense infrastructuur die voor de Spelen uit de grond was gestampt: er was een nieuw stadion gebouwd ten westen van het Slot Charlottenburg met plaats voor honderdduizend toeschouwers. Daarnaast bevond zich het zwembassin met plaats voor twintigduizend toeschouwers.

Hitler volgde het olympisch handvest tot de letter op en beloofde geen enkele toespraak te houden tijdens de Spelen. Onder druk van het IOC stond Hitler toe dat de 'mischling' schermster Helene Mayer in de Duitse schermploeg werd opgenomen. Andere Joodse atleten zoals Gretel Bergmann bleven buitengesloten. Buiten het stadion draaide de Duitse propagandamachine op volle toeren: de hakenkruisen waren alom vertegenwoordigd.

De beroemd geworden poster werd door een groep ontwerpers waaronder de graficus Franz Würbel (1890-1953) ontworpen. Voor de atleet poseerde de schilder Richard Simon.[1]