Orgels van de Dom St. Stephan

De vijf orgels van de Dom St. Stephan zijn van 1978-1980 en in 1993 door de firma Eisenbarth uit Passau vervaardigd, naar een ontwerp van de Duitse organist en componist Walther R. Schusters.

Centrale speeltafel van het orgel

Plattegrond van de kerk met hierin aangegeven het hoofdorgel, het Evangelie-orgel en het Epistel-orgel

Voor de orgels werd gebruikgemaakt van delen van het toen aanwezige Steinmeyer-orgel uit 1928. Het 126 registers tellende hoofdorgel bevindt zich op de westelijke galerij. Dit orgel wordt geflankeerd door het Evangelie-orgel aan de linkerzijde en het Epistel-orgel aan de rechterzijde. Het Evangelie-orgel is als solo-instrument geïnspireerd op de Franse romantiek, Het Epistelorgel is in de stijl van Italiaanse orgels uit de 16e en 17e eeuw. In het koor van de kerk staat het koororgel, waarvan de dispositie geïnspireerd is op de Duitse barok. Hoog boven het schip van de kerk, boven het zogenaamde Heilige Geestgat, bevindt zich ten slotte het Fernorgel (verre orgel).

In totaal telt het orgel 233 registers bestaand uit 17.794 orgelpijpen en vier klokkenspelen. De grootste orgelpijp is circa 11 meter hoog, de kleinste 6 mm. Er worden elk jaar vanaf 2 mei dagelijks concerten op gegeven

Disposities

Hieronder volgt de volledige dispositie van de vijf orgels. De registers zijn doorgenummerd en achter ieder register is aangegeven in welk jaar het pijpwerk is vervaardigd. Per werk is tussen haakjes aangegeven via welk klavier van de hoofdspeeltafel het wordt bespeeld.

Hoofdorgel

Hoofdorgel

I (I) Hoofdwerk C–c4 010 Grand Bourdon (ab c0) 0 32′ 1980 02 Grosspraestant 16′ 1980 03 Gedacktpommer 16′ 1980 04 Principal major 8′ 1980 05 Principal minor 8′ 1980 06 Gedackt 8′ 1928 07 Flute traversière 8′ 1980 08 Viola da Gamba 8′ 1980 09 Octave 4′ 1980 10 Spitzflöte 4′ 1980 11 Fugara 4′ 1980 12 Kleinoctave 2′ 1963 13 Nachthorn 2′ 1980 14 Superoctave 1′ 1963 15 Terz 31/5′ 0 1980 16 Quinte 22/3′ 1980 17 Mixtura major VII–VIII 2′ 1965/1980/1999 18 Mixtura minor V 11/3′ 1960/1980/1999 19 Cymbel V 1′ 1969 20 Cornet V (ab f0) 1980/1989 21 Trompete 16′ 1980 22 Trompete 8′ 1980 23 Trompete 4′ 1980 24 Zimbelstern VI 1969 I (I) Chamadewerk C–c4 25 0 Chamade 8′ 1968 26 Chamade 4′ 1968 27 Chamade 2′/16′ 0 1980

II (II) Positief C–c4 28 0 Rohrflöte 16′ 1928/1980 29 Praestant 8′ 1991 30 Bordun 8′ 1971 31 Flauto amabile 8′ 1928 32 Unda maris (ab c0) 8′ 1928 33 Gambe conique 8′ 1980 34 Principal 4′ 1980 35 Koppelflöte 4′ 1971 36 Gemshorn 4′ 1980 37 Octave 2′ 1961 38 Waldflöte 2′ 1965 39 Octävlein 1′ 1954 40 Nasard 22/3′ 0 1980 41 Terzflöte 13/5′ 1980 42 Kleinquint 11/3′ 1961 43 Nonenflöte 8/9′ 1980 44 Cornettino IV 4′ 1980 45 Mixtur V 11/3′ 1954/1963/1980 46 Acuta IV 1′ 1980 47 Fagott 16′ 1980 48 Corno di caccia 8′ 1980 49 Vox humana 8′ 1980 50 Rohrschalmei 4′ 1980 Tremulant (instelbaar) III (III) Zwel-Bombardewerk C–c4 51 0 Stillgedackt 16′ 1928 52 Gamba 16′ 1885/1928 53 Principal 8′ 1980 54 Nachthorngedackt 8′ 1928/1980 55 Flûte harmonique 8′ 1980 56 Tibia clausa 8′ 1928 57 Jubalflöte 8′ 1928 58 Salicional 8′ 1980 59 Vox caelestis II (ab c0) 0 8′ 1885 60 Octave 4′ 1980 61 Traversflöte 4′ 1980 62 Quintade 4′ 1980 63 Viola d’amour 4′ 1885 64 Doublette 2′ 1980 65 Schweizerpfeife 2′ 1980 66 Salicet 2′ 1965 67 Sifflet 1′ 1980 68 Spitzquinte 22/3′ 0 1980 69 Gemsterz 13/5′ 1980 70 Larigot 11/3′ 1980 71 Septime 11/7′ 1980 72 Großmixtur V–VII 22/3′ 1980 73 Quintcymbel IV 1/2′ 1980 74 Tintinabulum II 1′ 1980 75 Bombarde 16′ 1980 76 Trompette harmonique 8′ 1980 77 Hautbois 8′ 1980 78 Euphon–Clarinette 8′ 1928 79 Clairon 4′ 1980 80 Celesta 1928 Tremulant (instelbaar)

IV (IV) Borstwerk C–c4 81 0 Holzprincipal 8′ 1980 82 Lieblich Gedackt 8′ 1971 83 Quintade 8′ 1980 84 Praestant 4′ 1980 85 Rohrflöte 4′ 1980 86 Principal 2′ 1980 87 Holzblockflöte 2′ 1980 88 Hohlpfeife 1′ 1980 89 Superquinte 11/3′ 0 1980 90 Sesquialtera II 22/3′ 1980 91 Scharff IV 2/3′ 1980 92 Terzcymbel III 1/6′ 1980 93 Dulcian 16′ 1980 94 Cromorne 8′ 1980 95 Bärpfeife 8′ 1980 96 Geigend Regal 4′ 1961 97 Carillon 1980 Tremulant (instelbaar) Pedaal C–g1 098 Contraprincipalbass 32′ 1928/1991 099 Untersatz 32′ 1928 100 0 Principalbass 16′ 1980 101 Majorbass 16′ 1928 102 Subbass 16′ 1928 103 Gemshorn 16′ 1980 104 Violon 16′ 1928 105 Octavbass 8′ 1980 106 Flûte 8′ 1928 107 Gedackt 8′ 1928 108 Viola alta 8′ 1885 109 Principal–Piffaro II 4′+2′ 1980 110 Trichterflöte 4′ 1980 111 Pommer 4′ 1980 112 Bauernpfeife 2′ 1980 113 Blockflöte 1′ 1980 114 Quintbass 102/3′ 0 1928 115 Terzbass 62/5′ 1980 116 Nasard 51/3′ 1980 117 Septime 44/7′ 1980 118 Rauschpfeife V 4′ 1980 119 Obertöne IV 31/5′ 1980 120 Mixtur V 22/3′ 1960/1980 121 Contrabombarde 32′ 1980 122 Posaune 16′ 1967 123 Bombarde 16′ 1980 124 Trompetenbass 8′ 1964 125 Feldtrompete 4′ 1980 126 Zinken 2′ 1980 Tremulant (instelbaar) voor de klein pedaalkast

Evangelie-orgel

Evangelie-orgel

(V) Manual (in zwelkast) C–c4 127 0 Cor de nuit 16′ 1928/1980 128 Grand Principal 8′ 1928 129 Rohrgedackt 8′ 1928/1980 130 Bifara 8′ 1928 131 Holzgeige 8′ 1928 132 Octave 4′ 1980 133 Flûte allemande 4′ 1885 134 Flûte de Vienne 4′ 1928 135 Voix angélique II 4′ 1980 136 Flageolet 2′ 1980 137 Piccolo 1′ 1980 138 Grosse Quinte 51/3′ 0 1980 139 Grosse Tierce 31/5′ 1980 140 Nasard 22/3′ 1980 141 Septième 22/7′ 1980 142 Harmonia aetherea IV 0 22/3′ 1980 143 Tercian II 13/5′ 1980 144 Fourniture VII 2′ 1969/1980/1999 145 Trompette 16′ 1970 146 Trompette 8′ 1966 147 Trompette 4′ 1971 148 Saxophone 8′ 1928 Tremulant

Pedal C–g1 149 0 Principal 16′ 0 1980 150 Montre 8′ 1980 151 Prestant 4′ 1980

Epistel-orgel

Epistel-orgel

I (I) Hoofdwerk C–c4 152 0 Principale 8′ 1980 153 Piffaro (ab c0) 0 8′ 1980 154 Amorosa 8′ 1980 155 Ottava 4′ 1980 156 Alba 4′ 1980 157 XII 22/3′ 0 1980 158 Flauto in XV 2′ 1980 159 Ripieno VI 2′ 1980 160 Tromba 8′ 1980 Tremolante

II (II) Positief C–c4 161 0 Flauto a camino 0 8′ 1980 162 Principalino 4′ 1980 163 Divinare 4′ 1980 164 Ottavino 2′ 1980 165 XII 11/3′ 0 1980 166 XV 1′ 1980 167 XVII 4/5′ 1980 168 XIX 2/3′ 1980 169 XXII 1/2′ 1980 170 Tromboncini 16′ 1980 Tremolante

Pedaal C–g1 171 0 Contrabassi 0 16′ 1980 172 Subbassi 16′ 1980 173 Principale 8′ 1980 174 Pileata 8′ 1980 175 Ottave III 4′+ 2′+ 1′ 0 1980 176 Buccina 16′ 1980

Koororgel

Koororgel

I (II) Hoofdwerk C–c4 177 0 Quintade 16′ 1928 178 Principal 8′ 1980 179 Rohrflöte 8′ 1928 180 Octave 4′ 1980 181 Spitzflöte 4′ 1980 182 Quinte 22/3′ 0 1980 183 Superoctave 2′ 1970 184 Mixtur V-VII 11/3′ 1980 185 Trompete 16′ 1928 186 Trompete 8′ 1958 II (III) Bovenwerk (in zwelkast) C–c4 187 0 Nachthorngedackt 0 8′ 1928 188 Violflöte 8′ 1980 189 Principal 4′ 1980 190 Blockflöte 4′ 1980 191 Rohrpfeife 2′ 1980 192 Nachthorn 1′ 1980 193 Sesquialtera II 22/3′ 0 1980 194 Scharff IV 1′ 1960 195 Rankett 16′ 1928 196 Krummhorn 8′ 1928 Tremulant

III (IV) Bovenwerk C–c4 197 0 Barem 8′ 1980 198 Rohrflöte 4′ 1980 199 Principal 2′ 1980 200 Nasat 11/3′ 0 1980 201 Cymbel III 1/2′ 1980 202 Vox humana 0 8′ 1928 Tremulant Pedaal C–g1 203 0 Principal 16′ 1928 204 Subbass 16′ 1928 205 Praestant 8′ 1980 206 Holzoctave 8′ 1928 207 Gedackt 8′ 1928 208 Octave 4′ 1980 209 Sifflöte 2′ 1928 210 Rauschpfeife IV 22/3′ 0 1980 211 Posaune 16′ 1980 212 Dulcian 16′ 1980 213 Trompete 8′ 1928 214 Singend Kornett 0 2′ 1928

Fernorgel

Heilige Geestgat, met daarboven het Fernorgel

III (V) Manuaal (in zwelkast) C–c4 215 0 Salicional 16′ 1928 216 Principal 8′ 1928 217 Rohrgedackt 8′ 1928 218 Philomela 8′ 1928 219 Flute harmonique 8′ 1928 220 Viola 8′ 1928 221 Viola celeste 8′ 1928 222 Geigend Principal 4′ 1928 223 Hohlflöte 4′ 1928 224 Octavin 2′ 1928 225 Progressio III-V 22/3′ 0 1928 226 Harmonia aetherea IV 0 2′ 1993 227 Trompete 8′ 1993 228 Vox humana 8′ 1928 229 Glocken E–g 1928 Tremulant

Pedaal C–g1 230 0 Kontrabass 0 16′ 0 1928 231 Subbass 16′ 1928 232 Principal 8′ 1928 233 Posaune 16′ 1993

Externe links

• (de) Het domorgel op de website van het Bisdom Passau
• (de) Uitgebreide site over het orgel

Mediabestanden

Zie de categorie Organs of St. Stephen's Cathedral (Passau) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.