De UNESCO-werelderfgoedinschrijving Oude en voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa vormt een internationaal beschermd gebied met afzonderlijke boscomplexen, waarvan er zes in Oekraïne, vier in Slowakije en (sinds de uitbreiding in 2011) vijf in Duitsland liggen. Sinds de uitbreiding in 2017 behoren ook beukenbossen in Albanië, Oostenrijk, België, Bulgarije, Kroatië, Italië, Polen, Roemenië, Slovenië en Spanje tot dit werelderfgoed. De complexen vormen een opmerkelijk voorbeeld van ongestoorde, gematigde bossen en stellen de meest volledige en uitvoerige ecologische patronen van de beuk (Fagus sylvatica) tentoon bij een verscheidenheid aan milieucondities.[1]
De Oekraïense en Slowaakse complexen staan sinds de 31e sessie van de Commissie voor het Werelderfgoed van 2007 op de werelderfgoedlijst. De kernzones van deze gebieden hebben een gezamenlijke oppervlakte van 292,78 km² en een gezamenlijke bufferzone van 486,927 km². Het gebied stond tot aan de uitbreiding op 25 juni 2011 bekend onder de naam Voorhistorische beukenbossen van de Karpaten.
Tijdens de 35e sessie van de Commissie voor het Werelderfgoed werd geoordeeld dat vijf vrijwel onaangetaste, oude beukenbossen in Duitsland, bij de reeds bestaande complexen gevoegd zouden worden onder dezelfde inschrijving. Vanwege deze uitbreiding werd de naam van de inschrijving veranderd in Voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en de oude beukenbossen van Duitsland. De kernzones van deze Duitse gebieden hebben een gezamenlijke oppervlakte van 43,912 km² en een gezamenlijke bufferzone van 137,096 km².[1]. Sinds de uitbreiding op 7 juli 2017 tijdens de 41e sessie van de Commissie voor het Werelderfgoed behoren ook beukenbossen in Albanië, Oostenrijk, België, Bulgarije, Kroatië, Italië, Roemenië, Slovenië en Spanje tot dit werelderfgoed, dat nu de naam Oude en voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa draagt (fr: Forêts primaires et anciennes de hêtres des Carpates et d’autres régions d’Europe; en: Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe). In juli 2021 werd het werelderfgoed tijdens de 44e sessie van de Commissie voor het Werelderfgoed uitgebreid met deelgebieden in Bosnië-Herzegovina, Tsjechië, Frankrijk, Italië, Montenegro, Noord-Macedonië, Polen, Servië, Slowakije, Zwitserland.
Inschrijving van het erfgoed in 2007
In Oekraïne vallen zes gebieden onder de werelderfgoedinschrijving. Het natuurreservaat Stoezjytsja-Oezjok ligt in het Nationaal Park Oezjansky. De overige gebieden vallen onder het Karpatisch Biosfeerreservaat. In Slowakije vallen vier gebieden onder de werelderfgoedinschrijving. Een van deze ligt in het Landschapspark Vihorlat. De overige drie gebieden liggen in het Nationaal Park Poloniny.
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| Beschermd bergmassief Koeziejsky
|
Oekraïne
|
2007
|
49,25 km²
|
| Beschermd bergmassief Marmarosj
|
Oekraïne
|
2007
|
89,9 km²
|
| Beschermd bergmassief Oeholsko-Sjyrokoloezjansky
|
Oekraïne
|
2007
|
155,8 km²
|
| Beschermd bergmassief Svydovetsky
|
Oekraïne
|
2007
|
65,8 km²
|
| Beschermd bergmassief Tsjornohirsky
|
Oekraïne
|
2007
|
163,75 km²
|
| Stoezjytsja-Oezjok in Nationaal Park Oezjansky
|
Oekraïne
|
2007
|
61,47 km²
|
| Oerbos Rožok in Nationaal Park Poloniny
|
Slowakije
|
2007
|
0,6551 km²
|
| Oerbos Havešová in Nationaal Park Poloniny
|
Slowakije
|
2007
|
1,713 km²
|
| Oerbos Stužica in Nationaal Park Poloniny
|
Slowakije
|
2007
|
7,615 km²
|
| Oerbos Vihorlat
|
Slowakije
|
2007
|
49,91 km²
|
Uitbreiding in 2011
In 2011 zijn vijf gebieden in Duitsland aan de werelderfgoedinschrijving toegevoegd. De keuze voor gebieden in Duitsland is niet toevallig, omdat Duitsland in de kern van het verspreidingsgebied van de beuk ligt. De vijf meest unieke beukenbossen van Duitsland werden geselecteerd; waarvan twee in de middelgebergten en drie in de laaglandgebieden.[2][3]
Uitbreiding in 2017
Albanese deelgebieden
In Albanië vallen twee gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Belgische deelgebieden
In België valt één gebied onder de werelderfgoedinschrijving.
Bulgaarse deelgebieden
In Bulgarije valt één gebied onder de werelderfgoedinschrijving.
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| strikte natuurreservaten Boatin, Tsarichina, Kozya Stena, Steneto, Stara reka, Dzhendema, Severen Dzhendem, Sokolna, Peeshti skali in Nationaal Park Centrale Balkan
|
Bulgarije
|
2017
|
|
Kroatische deelgebieden
In Kroatië vallen twee gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Italiaanse deelgebieden
In Italië vallen vijf gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Oostenrijkse deelgebieden
In Oostenrijk vallen twee gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Roemeense deelgebieden
In Roemenië vallen gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Sloveense deelgebieden
In Slovenië vallen twee gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| bosreservaat Krokar
|
Slovenië
|
2017
|
74,50
|
| bosreservaat Snežnik – Ždrocle
|
Slovenië
|
2017
|
720,24
|
Spaanse deelgebieden
In Spanje vallen drie gebieden onder de werelderfgoedinschrijving.
Uitbreiding in 2021
Dertig componenten werden toegevoegd, de grenzen van 7 bestaande componenten (5 bestaande bosclusters) werden gewijzigd.
Bosnische deelgebieden
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| Prašuma Janj
|
BIH
|
2021
|
295,04 ha
|
Zwitserse deelgebieden
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| Forêt de la Bettlachstock
|
Zwitserland
|
2021
|
195,43 ha
|
| Bosreservaten Valli di Lodano, Busai en Soladino
|
Zwitserland
|
2021
|
806,78 ha
|
Tsjechische deelgebieden
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| Jizera
|
Tsjechië
|
2021
|
444,81 ha
|
Franse deelgebieden
Italiaanse deelgebieden
Montenegrijnse deelgebieden
Noord-Macedonische deelgebieden
| Naam
|
Land
|
Jaar van inschrijving
|
Grootte
|
| Dlaboka Reka
|
Noord-Macedonië
|
2021
|
193,27 ha
|
Poolse deelgebieden
Servische deelgebieden
Slowaakse deelgebieden
