Portaal:Wiskunde

Uitgelicht

Statistiek is de wetenschap, de methodiek en de techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens. Het is een onderdeel van de wiskunde.

Statistici trachten informatie over een populatie (al dan niet abstract) te krijgen uit de waarneming van een (meestal) beperkt aantal elementen van die populatie, de steekproef (in het geval dat de steekproef de gehele populatie omvat, spreekt men van volledige telling (census, volkstelling)). De verkregen informatie is dus bijna altijd onvolledig en daardoor onnauwkeurig. Een goede beheersing van deze onnauwkeurigheid is dan ook een essentieel onderdeel van de statistiek. De uitkomsten kunnen voor allerlei aspecten van de wetenschap, de politiek, de economie, de psychologie en sociologie, de media en de samenleving van belang zijn.

Het woord "statistiek" is afkomstig van de moderne Latijnse zin statisticum collegium (les over staatszaken). Hiervan is weer het Italiaanse woord statista van afgeleid, wat "staatsman" of "politicus" betekent - vergelijk ons woord status - evenals het Duitse Statistik, wat oorspronkelijk de analyse van staatsgegevens betekende. Lees verder ...

Wist je dat...

... het bewijs voor de Riemann-hypothese een miljoen euro kan opleveren?
... de zeven bruggen van Koningsbergen een wiskundig vraagstuk is dat door Euler opgelost is?
... er geen Nobelprijs voor de wiskunde bestaat?
... 11 x 11 = 121, 111 x 111 = 12321 en analoog 111 111 111 x 111 111 111 = 12345678987654321
... ${\displaystyle 1^{6}-2^{6}+3^{6}=666}$
... de som van de kwadraten van de eerste zeven priemgetallen ook 666 oplevert:

${\displaystyle 2^{2}+3^{2}+5^{2}+7^{2}+11^{2}+13^{2}+17^{2}=666}$

... er een gesloten formule bestaat voor het n-e cijfer van pi, weliswaar in het hexadecimale talstelsel?
... 666 x 999 = 665 334
... 6666 x 9999 = 66 653 334
... 66666 x 99999 = 6 666 533 334
... 666666 x 999999 = 666 665 333 334
... 6666666 x 9999999 = 66 666 653 333 334
... het duizendste cijfer van pi een 9 is?
... het onmogelijk is alleen gebruik makend van passer en liniaal een hoek in drie gelijke delen te verdelen?
... dat probleem de trisectie van een hoek wordt genoemd?
... er een ruimtelijke figuur bestaat die een eindig volume heeft, maar een oneindig oppervlak?
... die figuur de hoorn van Gabriël is?
... de twee belangrijkste natuurlijke getallen (0 en 1) en de drie belangrijkste wiskundige constanten (pi, e en i) opgenomen in één formule het getal 0 opleveren?
... die formule de identiteit van Euler heet?

Hoofdonderwerpen

abstractie en deductie - algebra - algoritmen - analyse - asymptoten - besliskunde - booleaanse logica - chaostheorie - coderingstheorie - combinatoriek - complexe getallen - cryptografie - differentiaalmeetkunde - differentiaaltopologie - differentiaalrekening - discrete wiskunde - exponentiële functies - functies - functionaalanalyse - fourieranalyse - geschiedenis van de wiskunde - getaltheorie - goniometrie - grafentheorie - groepentheorie - integraalrekening - kansrekening - laplacetransformatie - lineaire algebra - logaritmen - limieten - logica - meetkunde - modulair rekenen - numerieke wiskunde - ongelijkheden - polynomen - priemgetallen - rekenen - reeksen - ruimtemeetkunde - rijen - speciale functies - speltheorie - statistiek - talstelsels - tellen - topologie - transformaties - vergelijkingen - verzamelingenleer - Z-transformatie

Beroemde personen

• Wiskunde in de Oudheid: Pythagoras, Thales, Plato, Euclides en Archimedes
• Wiskunde in de Europese Middeleeuwen: Boethius, Leonardo Fibonacci, Muhammad al-Khwarizmi
• De grondslagen van de wiskunde: Georg Cantor, Richard Dedekind, Gottlob Frege, Giuseppe Peano, Bertrand Russell
• De ontwikkeling van de infinitesimaalrekening: René Descartes, Pierre de Fermat, Isaac Newton, Gottfried Leibniz
• De statistiek: Blaise Pascal, Christiaan Huygens, Jakob Bernoulli, Abraham de Moivre, Thomas Bayes, Pierre Simon Laplace, Adolphe Quetelet, Simeon Poisson, Francis Galton, Karl Pearson
• Achttiende eeuw: Jakob Bernoulli, Jean Le Rond d'Alembert, Leonhard Euler
• Negentiende eeuw: Carl Friedrich Gauss, Augustin Louis Cauchy, Niels Henrik Abel, Evariste Galois, Bernhard Riemann, Felix Klein, Karl Weierstrass
• Twintigste eeuw: Tom Apostol, Luitzen Brouwer, Pál Erdős, Alexander Grothendieck, David Hilbert, Kurt Gödel, Donald Knuth, John von Neumann, John Nash, Srinivasa Aaiyangar Ramanujan, Alan Turing, André Weil, Andrew Wiles

Etalage

Grafentheorie - Integraalrekening - π - Tweeplaatsige relatie - Geschiedenis van de wiskunde

Stellingen

theorema (synoniem) - algoritme van Euclides - bewijs uit het ongerijmde - hoofdstelling van de algebra - hoofdstelling van de rekenkunde - kleine stelling van Fermat - onvolledigheidsstellingen van Gödel - Russellparadox - laatste stelling van Fermat - stelling van Van Aubel - stelling van Ceva - stelling van Feuerbach - stelling van Napoleon - stelling van Pascal - stelling van Pythagoras - stelling van Rolle - cirkelstelling van Thales - trisectricestelling van Morley - vermoeden van Goldbach - vierkleurenstelling - volledige inductie - wiskundig bewijs

Nieuwe artikelen

Olga Ladyzjenskaja - Kromme van Viviani - decimaalteken - Cyclotomisch veld - Tibetaanse abacus met losse stenen - invariantentheorie - Vladimir Drinfel'd - Spinor - Ornstein-Uhlenbeckproces - Valuatiering - Krull-dimensie - Kronecker-symbool - Kwadratisch residu - Kwadratische reciprociteit - Stelling van Bonnet (differentiaalmeetkunde) - Dedekind-ring - Levi-Civita-verbinding - Holonomie - Complex projectief vlak - Projectief vlak - Reëel projectief vlak - Fano-vlak -

Gewenste artikelen

Aardbevingskaart (en) - Arcsecans - Arccosecans - Asymptotische homogenisering (en) - Asymptotisch vlakke ruimtetijd (en) - Automatentheorie (en) - Curry-Howard-isomorfisme (en) - Cut-eliminatiestelling (en) - Flux (wiskunde) (en) - Fundamenteel lemma (en) - Geneviève Guitel (d) - Hoofdbundel (en) - Hörmandervoorwaarde (en) - Intersectiegetal (en) - Lemma van Johnson–Lindenstrauss (en) - Kardar-Parisi-Zhang-vergelijking (en) - Katyayana (en) - Methode van Kolywagin-Flach - Theorie van Krohn-Rhodes (en) - Levi-decompositie (en) - Vermoeden van Littlewood (en) - Module van Drinfeld (en) - Multiple-scale analyse (en) - Niet-holonomisch systeem (en, zie ook Holonomie) - Omgekeerd vraagstuk van de Lagrange-mechanica (en) - p-adische analyse (en) - Percolatietheorie (en) - Periodieke baan (en) - Probleem van Thomson (en) - Ramanujan-functie - Recursietheorie of Computabiliteitstheorie (en) - Relatie-algebra (en) - Riemann–Hilbert-overeenstemming (en) - Ruw pad (en) - scheef afgeknotte piramide - Sequentiële calculus - (en) - Spectrale sequentie (en) - Stelling van Størmer - (en) - Symmetrische ruimte (en) - Toevalsindex (en) - Transformatiemeetkunde (en) - Transitiepadbemonstering (en) - Vat (ruimtelijke figuur) - Willem Verloren van Themaat - Wiskundige tabel (en) - Piramide-inch

(vul aan)

Dit kan beter

Zie ook een willekeurig beginnetje of de hele categorie beginnetje wiskunde

- Brunniaanse verbinding - Euler-karakteristiek - Wortelgemiddelde