Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Stuurman is een scheepsofficier die de navigatie aan boord van een schip voert en zorg draagt voor de veiligheid, belading en onderhoud.
De eerste stuurman is aan dek de chef van dienst en is dus verantwoordelijk voor het aansturen van de dekploeg (bootsman en matrozen) en heeft de lading onder zijn beheer. Wanneer de kapitein niet langer het gezag kan voeren zal de eerste stuurman optreden als plaatsvervangend kapitein.
De stuurman was oorspronkelijk de man aan het roer, die hiermee de koers van het schip kon bepalen. Dit is tegenwoordig de roerganger en de stuurman is een dekofficier van het schip.
Aan boord van Nederlandse vracht- en passagiersschepen is de functie onderverdeeld in een eerste stuurman en een tweede stuurman, en aan boord van grote schepen nog een derde stuurman en zelfs vierde stuurman. In Nederland bestaat sinds de jaren 1980 geïntegreerd varen: de functies van stuurman en werktuigkundige zijn hierbij samengevoegd tot de functie van maritiem officier. Dit is echter in de praktijk nooit goed van de grond gekomen en wordt alleen op de schepen van de voormalige Nedlloyd en kleinere kapitein-eigenaren nog op kleine schaal gedaan.
Op grotere binnenvaartschepen beschikt men soms ook over een stuurman.
Stuurlieden van het vrouwelijk geslacht worden met stuurman aangesproken, er bestaan in de vaart geen stuurvrouwen.
Elke stuurman heeft naast zijn zee- of havenwacht ook nog een aantal eigen verantwoordelijkheden. Deze zijn per rederij verschillend:
Hoofdzakelijk zijn er in Nederland twee opleidingsniveaus: mbo en hbo. Tegenwoordig is het op het mbo mogelijk om de gespecialiseerde richting stuurman te kiezen voor de normale scheepvaart. Op het niveau hbo is dat tegenwoordig ook zo. Voor mbo-opleidingen kan worden gekeken in Zwolle, Harlingen, Delfzijl, Den Helder, Enkhuizen, IJmuiden, Rotterdam en Vlissingen. De hbo-opleidingen bevinden zich in Vlissingen, Amsterdam, Rotterdam en op Terschelling.
Grote invloed op de arbeidsvoorwaarden is de verhouding vaar-/verlofdagen. Daarin kunnen rederijen sterk verschillen. De vroegere tijden van 1 jaar op zee zitten en dan een paar weken thuis zijn eigenlijk voorbij. Tegenwoordig zijn er al vele rederijen die varen met het systeem 1 op = 1 af. De uitzendtermijnen variëren van 1 à 2 weken tot ongeveer 4 maanden, naargelang het vaargebied, type vaart (tanker/ zware lading/ multi purpose/ container).
Ook op vissersschepen is de rang van stuurman in gebruik. Hij is na de schipper de meest verantwoordelijke aan boord. Een stuurman wordt in staat geacht de schipper te vervangen wanneer deze - om wat voor reden dan ook - niet in staat is zijn taak als gezagvoerder te vervullen. Voor zowel hem als voor een schipper geldt dat hij - naast zijn zeereizen - zijn vakbekwaamheid heeft verkregen na een eerder gevolgde opleiding aan de wal.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.