Vetweefsel

Vetweefsel

Vetweefsel is een type <a href="/nl/Bindweefsel" title="Bindweefsel" class="wl">bindweefsel</a> dat bestaat uit adipocyten of vetcellen, <a href="/nl/Extracellulaire_vloeistof" title="Extracellulaire vloeistof" class="wl">extracellulaire vloeistof</a>, <a href="/nl/Zenuw" title="Zenuw" class="wl">zenuwen</a> en <a href="/nl/Bloedvat" title="Bloedvat" class="wl">bloedvaten</a>. De hoofdfunctie is energie in de vorm van <a href="/nl/Vet" title="Vet" class="wl">vet</a> opslaan, hoewel het ook beschermt en het lichaam isoleert. Het heeft een belangrijke endocriene functie in het produceren van hormonen zoals <a href="/nl/Leptine" title="Leptine" class="wl">leptine</a>, resistine en <a href="/nl/Tumornecrosefactor_α" title="Tumornecrosefactor α" class="wl">TNF-α</a>. Wit vetweefsel komt het meeste voor, maar zoogdieren kunnen ook <a href="/nl/Bruin_vetweefsel" title="Bruin vetweefsel" class="wl">bruin vetweefsel</a> hebben. De cellen die het vet opslaan worden adipocyten genoemd.

<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg/260px-Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg" decoding="async" data-file-width="746" data-file-height="535" data-file-type="bitmap" height="186" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg/390px-Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg/520px-Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg 2x" alt="Yellow_adipose_tissue_in_paraffin_section_-_lipids_washed_out.jpg"></a><figcaption>Vetweefsel</figcaption></figure>
Het vetweefsel kan worden onderscheiden in <a href="/nl/Onderhuids_weefsel" title="Onderhuids weefsel" class="wl">onderhuids of subcutaan vetweefsel</a>, <a href="/nl/Anatomische_vaktermen_van_positie#Relatieve_posities" title="Anatomische vaktermen van positie" class="wl">visceraal</a> vetweefsel rond <a href="/nl/Ingewanden" title="Ingewanden" class="wl">interne organen</a>, <a href="/nl/Interstitium" title="Interstitium" class="wl">interstitieel</a> vetweefsel tussen cellen en gele merg in het <a href="/nl/Beenmerg" title="Beenmerg" class="wl">beenmerg</a>. Het accumuleert in de huid op het diepste niveau, de onderhuidse laag, die zorgt voor isolatie van hitte en koude. Rond organen verstrekt het beschermende opvulling. Het functioneert ook als reserve van voedingsstoffen. Bij sterk <a href="/nl/Obesitas" title="Obesitas" class="wl">zwaarlijvige</a> personen hangt het bovenmatige vetweefsel van de buik naar beneden. Een panniculus compliceert chirurgie van morbide zwaarlijvigen en kan als 'schort van huid' achterblijven wanneer een sterk zwaarlijvig persoon het grootste deel van het bovenmatige gewicht verliest.

Het bovenmatige vettige weefsel op een mens wordt in de moderne wereld vaak als een esthetisch en medisch probleem beschouwd, in het geval van een medisch probleem <a href="/nl/Obesitas" title="Obesitas" class="wl">obesitas</a>. Vet werd daarentegen in vroegere tijden en wordt in andere maatschappijen als esthetisch ervaren. Personages op schilderijen van <a href="/nl/Rembrandt_van_Rijn" title="Rembrandt van Rijn" class="wl">Rembrandt</a> en vooral <a href="/nl/Peter_Paul_Rubens" title="Peter Paul Rubens" class="wl">Rubens</a> kunnen als zwaarlijvig worden beschouwd. De personages van de laatstgenoemden inspireerden soms de kwalificatie rubenesque als positieve verwijzing naar een vrouw met opmerkelijke hoeveelheden lichaamsvet. In Arabische landen, op de Noordpool en in inheemse en veel Latijns-Amerikaanse culturen geven veel mannen de voorkeur aan stevige of 'goed-gevoede' vrouwen. De meerderheid van de mannen in westerse, Oost-Aziatische en vele Oost-Afrikaanse culturen toont een voorkeur voor tengere vrouwen. Meer in het algemeen kan het vet, als resultaat van een hoge energieopname en een lage fysieke inspanning, gelden als aanwijzing voor rijkdom en voorrecht.

Tot de hormonen die door vetweefsel worden afgescheiden, behoren: 
<ul><li>Adiponectine</li>
<li><a href="/nl/Angiotensine" title="Angiotensine" class="wl">Angiotensine</a></li>
<li>IL-6</li>
<li><a href="/nl/Leptine" title="Leptine" class="wl">Leptine</a></li>
<li><a href="/nl/Oestradiol" title="Oestradiol" class="wl">Oestradiol</a></li>
<li>PAI-1</li>
<li>Resistine</li>
<li><a href="/nl/Tumornecrosefactor_α" title="Tumornecrosefactor α" class="wl">TNF-α</a></li></ul>

<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64009500" typeof="mw:Extension/templatestyles mw:Transclusion">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:#f8f8f8;border:1px solid #aaa;text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}</style>
<div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Hormonen" data-collapsetext="Inklappen" about="#mwt1">
<div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><a href="/nl/Sjabloon:Navigatie_hormonen" title="Sjabloon:Navigatie hormonen" class="wl"></a> · · <a rel="mw:ExtLink" href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_hormonen&amp;action=edit" class="external text" target="_blank"></a></div></div>
<div id="Hormonen" class="navigatie-titel"><a href="/nl/Hormonen" title="Hormonen" class="wl">Hormonen</a></div>
<div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content">
<div style="background: #ddeef8;" class="notheme"><a href="/nl/Endocrien_systeem" title="Endocrien systeem" class="wl">Endocriene klieren</a> en bijbehorende hormonen</div>
<table class="vatop notheme" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%; background: transparent; margin: 0px auto 0px auto; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: right; width: 12em;"><a href="/nl/Hypothalamus" title="Hypothalamus" class="wl">Hypothalamus</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Gonadotropin-releasing_hormone" title="Gonadotropin-releasing hormone" class="wl">GnRH</a> · <a href="/nl/Thyreotropinevrijmakend_hormoon" title="Thyreotropinevrijmakend hormoon" class="wl">TRH</a> · <a href="/nl/Dopamine" title="Dopamine" class="wl">dopamine</a> · <a href="/nl/Corticotropin-releasing_hormone" title="Corticotropin-releasing hormone" class="wl">CRH</a> · <a href="/nl/Growth_hormone-releasing_hormone" title="Growth hormone-releasing hormone" class="wl">GHRH</a> · <a href="/nl/Somatostatine" title="Somatostatine" class="wl">somatostatine</a> · MCH</td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Hypofyse" title="Hypofyse" class="wl">Hypofyse</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Neurohypofyse" title="Neurohypofyse" class="wl">Hypofyseachterkwab</a>: <a href="/nl/Oxytocine" title="Oxytocine" class="wl">oxytocine</a> · <a href="/nl/Antidiuretisch_hormoon" title="Antidiuretisch hormoon" class="wl">vasopressine</a> <a href="/nl/Adenohypofyse" title="Adenohypofyse" class="wl">Hypofysevoorkwab</a>: <a href="/nl/Follikelstimulerend_hormoon" title="Follikelstimulerend hormoon" class="wl">FSH</a> · <a href="/nl/Luteïniserend_hormoon" title="Luteïniserend hormoon" class="wl">LH</a> · <a href="/nl/Thyreoïdstimulerend_hormoon" title="Thyreoïdstimulerend hormoon" class="wl">TSH</a> · <a href="/nl/Prolactine" title="Prolactine" class="wl">prolactine</a> · POMC (CLIP · <a href="/nl/Corticotropine" title="Corticotropine" class="wl">ACTH</a> · MSH · <a href="/nl/Endorfine" title="Endorfine" class="wl">endorfines</a> · lipotropine) · <a href="/nl/Groeihormoon" title="Groeihormoon" class="wl">GH</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Pijnappelklier" title="Pijnappelklier" class="wl">Pijnappelklier</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Melatonine" title="Melatonine" class="wl">melatonine</a> · <a href="/nl/Dimethyltryptamine" title="Dimethyltryptamine" class="wl">dimethyltryptamine</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Schildklier" title="Schildklier" class="wl">Schildklier</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Schildklierhormonen" title="Schildklierhormonen" class="wl">schildklierhormonen</a> (<a href="/nl/Tri-joodthyronine" title="Tri-joodthyronine" class="wl">T3</a> · <a href="/nl/Thyroxine" title="Thyroxine" class="wl">T4</a>) · <a href="/nl/Calcitonine" title="Calcitonine" class="wl">calcitonine</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Bijschildklier" title="Bijschildklier" class="wl">Bijschildklier</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Parathormoon" title="Parathormoon" class="wl">parathormoon</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Alvleesklier" title="Alvleesklier" class="wl">Alvleesklier</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Glucagon" title="Glucagon" class="wl">glucagon</a> · <a href="/nl/Insuline" title="Insuline" class="wl">insuline</a> · amyline · <a href="/nl/Somatostatine" title="Somatostatine" class="wl">somatostatine</a> · pancreatische polypeptide</td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Hypothalamus-hypofyse-bijnier-as" title="Hypothalamus-hypofyse-bijnier-as" class="wl">Bijnier</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Bijnier" title="Bijnier" class="wl">Bijnierschors</a>: <a href="/nl/Aldosteron" title="Aldosteron" class="wl">aldosteron</a> · <a href="/nl/Cortisol" title="Cortisol" class="wl">cortisol</a> · <a href="/nl/Cortison" title="Cortison" class="wl">cortison</a> · <a href="/nl/Dehydro-epiandrosteron" title="Dehydro-epiandrosteron" class="wl">DHEA</a> · DHEA-S · <a href="/nl/Androsteendion" title="Androsteendion" class="wl">androsteendion</a> Bijniermerg: <a href="/nl/Adrenaline" title="Adrenaline" class="wl">adrenaline</a> · <a href="/nl/Noradrenaline" title="Noradrenaline" class="wl">noradrenaline</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Gonade" title="Gonade" class="wl">Gonadale as</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Teelbal" title="Teelbal" class="wl">Teelballen</a>: <a href="/nl/Testosteron" title="Testosteron" class="wl">testosteron</a> · <a href="/nl/Anti-Müller-hormoon" title="Anti-Müller-hormoon" class="wl">Anti-Müller-hormoon</a> (AMH) · <a href="/nl/Inhibine" title="Inhibine" class="wl">inhibine</a> <a href="/nl/Eierstok" title="Eierstok" class="wl">Eierstokken</a>: <a href="/nl/Oestradiol" title="Oestradiol" class="wl">oestradiol</a> · <a href="/nl/Progesteron" title="Progesteron" class="wl">progesteron</a> · <a href="/nl/Inhibine" title="Inhibine" class="wl">activine en inhibine</a> · relaxine (zwangerschap) <a href="/nl/Placenta" title="Placenta" class="wl">Placenta</a>: <a href="/nl/Humaan_choriongonadotrofine" title="Humaan choriongonadotrofine" class="wl">humaan choriongonadotrofine</a> · <a href="/nl/HPL" title="HPL" class="mw-redirect wl">HPL</a> · <a href="/nl/Oestrogeen" title="Oestrogeen" class="wl">oestrogeen</a> · <a href="/nl/Progesteron" title="Progesteron" class="wl">progesteron</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Thymus_(orgaan)" title="Thymus (orgaan)" class="wl">Thymus</a>:</td><td style="padding-left: 4px;">thymosines (thymosine α1 · bètathymosines) · thymopoëtine · thymuline</td></tr></tbody></table>
<div style="background: #ddeef8;" class="notheme">Overige hormoonproducerende organen</div>
<table class="vatop notheme" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%; background: transparent; margin: 0px auto 0px auto; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: right; width: 12em;"></td><td style="padding-left: 4px;"></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Spijsvertering" title="Spijsvertering" class="wl">Spijsverteringskanaal</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Maag" title="Maag" class="wl">Maag</a>: <a href="/nl/Gastrine" title="Gastrine" class="wl">gastrine</a> · <a href="/nl/Ghreline" title="Ghreline" class="wl">ghreline</a> <a href="/nl/Twaalfvingerige_darm" title="Twaalfvingerige darm" class="wl">Twaalfvingerige darm</a>: <a href="/nl/Cholecystokinine" title="Cholecystokinine" class="wl">cholecystokinine</a> · <a href="/nl/Incretine" title="Incretine" class="wl">incretines</a> (<a href="/nl/Glucoseafhankelijk_insulinotropisch_polypeptide" title="Glucoseafhankelijk insulinotropisch polypeptide" class="wl">GIP</a> · <a href="/nl/GLP-1" title="GLP-1" class="wl">GLP-1</a>) · <a href="/nl/Secretine" title="Secretine" class="wl">secretine</a> · motiline · VIP <a href="/nl/Kronkeldarm" title="Kronkeldarm" class="wl">Kronkeldarm</a>: enteroglucagon · <a href="/nl/PYY_3-36" title="PYY 3-36" class="wl">PYY 3-36</a> <a href="/nl/Lever" title="Lever" class="wl">Lever</a>/overig: <a href="/nl/IGF-1" title="IGF-1" class="wl">insulin-like growth factor</a> (<a href="/nl/IGF-1" title="IGF-1" class="wl">IGF-1</a> · IGF-2)</td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Vetweefsel" title="Vetweefsel" class="wl">Vetweefsel</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Leptine" title="Leptine" class="wl">leptine</a> · adiponectine · resistine</td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Skelet" title="Skelet" class="wl">Skelet</a>:</td><td style="padding-left: 4px;">osteocalcine</td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Nier_(biologie)" title="Nier (biologie)" class="wl">Nieren</a>:</td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/nl/Juxtaglomerulair_apparaat" title="Juxtaglomerulair apparaat" class="wl">Juxtaglomerulair apparaat</a>: <a href="/nl/Renine" title="Renine" class="wl">renine</a> Peritubulaire cellen: <a href="/nl/Erytropoëtine" title="Erytropoëtine" class="wl">Erytropoëtine</a>-EPO · <a href="/nl/Calcitriol" title="Calcitriol" class="wl">calcitriol</a> · <a href="/nl/Prostaglandine" title="Prostaglandine" class="mw-redirect wl">prostaglandine</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><a href="/nl/Hart" title="Hart" class="wl">Hart</a>:</td><td style="padding-left: 4px;">natriuretisch peptide (<a href="/nl/Atriaal_natriuretisch_peptide" title="Atriaal natriuretisch peptide" class="wl">atriaal natriuretisch peptide</a>-ANP · <a href="/nl/Brain_natriuretic_peptide" title="Brain natriuretic peptide" class="wl">Brain natriuretic peptide</a>-BNP)</td></tr></tbody></table>
</div></div>

Vetweefsel is een type bindweefsel dat bestaat uit adipocyten of vetcellen, extracellulaire vloeistof, zenuwen en bloedvaten. De hoofdfunctie is energie in de vorm van vet opslaan, hoewel het ook beschermt en het lichaam isoleert. Het heeft een belangrijke endocriene functie in het produceren van hormonen zoals leptine, resistine en TNF-α. Wit vetweefsel komt het meeste voor, maar zoogdieren kunnen ook bruin vetweefsel hebben. De cellen die het vet opslaan worden adipocyten genoemd. Het vetweefsel kan worden onderscheiden in onderhuids of subcutaan vetweefsel, visceraal vetweefsel rond interne organen, interstitieel vetweefsel tussen cellen en gele merg in het beenmerg. Het accumuleert in de huid op het diepste niveau, de onderhuidse laag, die zorgt voor isolatie van hitte en koude. Rond organen verstrekt het beschermende opvulling. Het functioneert ook als reserve van voedingsstoffen. Bij sterk zwaarlijvige personen hangt het bovenmatige vetweefsel van de buik naar beneden. Een panniculus compliceert chirurgie van morbide zwaarlijvigen en kan als 'schort van huid' achterblijven wanneer een sterk zwaarlijvig persoon het grootste deel van het bovenmatige gewicht verliest. Het bovenmatige vettige weefsel op een mens wordt in de moderne wereld vaak als een esthetisch en medisch probleem beschouwd, in het geval van een medisch probleem obesitas. Vet werd daarentegen in vroegere tijden en wordt in andere maatschappijen als esthetisch ervaren. Personages op schilderijen van Rembrandt en vooral Rubens kunnen als zwaarlijvig worden beschouwd. De personages van de laatstgenoemden inspireerden soms de kwalificatie rubenesque als positieve verwijzing naar een vrouw met opmerkelijke hoeveelheden lichaamsvet. In Arabische landen, op de Noordpool en in inheemse en veel Latijns-Amerikaanse culturen geven veel mannen de voorkeur aan stevige of 'goed-gevoede' vrouwen. De meerderheid van de mannen in westerse, Oost-Aziatische en vele Oost-Afrikaanse culturen toont een voorkeur voor tengere vrouwen. Meer in het algemeen kan het vet, als resultaat van een hoge energieopname en een lage fysieke inspanning, gelden als aanwijzing voor rijkdom en voorrecht. 