Acesulfaam-K

Acesulfaam-K is een synthetische zoetstof met een 200 maal sterkere zoetkracht dan normale suiker. Het wordt in voedingsmiddelen aangeduid met E950. Acesulfaam wordt op de markt verkocht met onder andere de merknamen Sunett en Sweet One.

Acesulfaam-Kalium
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van acesulfaam-K
Algemeen
Molecuul­formule	C4H4KNO4S
IUPAC-naam	kalium-6-methyl-2,2-dioxo-oxathiazin-4-olaat
Andere namen	Ace K
Molmassa	201,24216 g/mol
SMILES	CC1=CC(=NS(=O)(=O)O1)[O-].[K+]
CAS-nummer	55589-62-3
EG-nummer	259-715-3
PubChem	23683747
Wikidata	Q132037
Beschrijving	wit kristallijn poeder
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	1,81 g/cm³
Smeltpunt	225 °C
Oplosbaarheid in water	270 g/L
Goed oplosbaar in	water
Nutritionele eigenschappen
ADI	9-15 mg/kg lichaamsgewicht
Type additief	zoetstof
E-nummer	E950
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Eigenschappen

Bij zeer hoge concentraties heeft acesulfaam een bittere smaak. In de praktijk, bij normaal gebruik, heeft de stof geen bijsmaak. De stof is in tegenstelling tot bijvoorbeeld aspartaam, stabiel bij hogere temperaturen. Daarnaast is acesulfaam bestand tegen zuren en basen.

Acesulfaam-K dat wordt opgenomen in het lichaam, blijft onveranderd, wordt niet gemetaboliseerd, en het levert dus geen energie. Alle geconsumeerde acesulfaam-K verlaat onveranderd in de urine het lichaam. Een Canadees onderzoek ging zelfs nog een stapje verder: door de hoeveelheid acesulfaam-K in een zwembad te meten kan men een inschatting maken over de hoeveelheid urine in het zwemwater.^[1])

Het is niet mogelijk acesulfaam-K door middel van gisting om te zetten in alcohol of koolzuur. In tegenstelling tot suiker kan het dus niet gebruikt worden voor het produceren van alcoholische dranken en bakken van brood of cake.

Toxicologie en veiligheid

De neutraliteit van dit gedeelte wordt betwist.
Zie de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie.

Hoewel de EU en de Food and Drug Administration (FDA) de stof goedgekeurd hebben voor menselijke consumptie, zijn er critici die waarschuwen voor mogelijk schadelijke effecten van deze kunstmatige zoetstof. Bij een studie met ratten werden geen kankerverwekkende eigenschappen gevonden.^[2] Bij een studie met P53 muizen is geconcludeerd dat deze stof wel carcinogeen is voor mannetjes, maar niet voor vrouwtjes.^[3] Wel had het effecten op de insuline-productie^[4] en op de cognitieve functies (hersenen).^[5] Er zijn nog niet voldoende studies om de veiligheid te bewijzen of te ontkrachten.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) How much urine is in a swimming pool? Canadian study has the answer, The Globe and Mail, 1 maart 2017. Gearchiveerd op 5 mei 2017.
2. National Toxicology Program (2005). Toxicity Studies of Acesulfame Potassium (CAS No. 55589-62-3) in FVB/N-TgN(v-Ha-ras)Led (Tg.AC) Hemizygous Mice and Carcinogenicity Studies of Acesulfame Potassium in B6.129-Trp53^tm1Brd (N5) Haploinsufficient Mice (Feed Studies) (PDF). Genetically Modified Model Report 2005 (NTP GMM-2): 1–113 (National Institutes of Health). PMID 18784762. Gearchiveerd van origineel op 18 september 2021. NIH Publication No. 06-4460
3. Soffritti, M. (2006). Acesulfame Potassium: Soffritti Responds (PDF). Environmental Health Perspectives 114 (9): A516–A517. PMC 1570058. DOI: 10.1289/ehp.114-a516b. Gearchiveerd van origineel op 18 september 2021.
4. Liang, Y.; Steinbach, G.; Maier, V.; Pfeiffer, E. F. (1987). The Effect of Artificial Sweetener on Insulin Secretion. 1. The Effect of Acesulfame K on Insulin Secretion in the Rat (Studies in Vivo). Hormone and Metabolic Research 19 (6): 233–238. PMID 2887500. DOI: 10.1055/s-2007-1011788.
5. (en) Wei-na Cong 1 , Rui Wang, Huan Cai, Caitlin M Daimon, Morten Scheibye-Knudsen, Vilhelm A Bohr, Rebecca Turkin, William H Wood 3rd, Kevin G Becker, Ruin Moaddel, Stuart Maudsley, Bronwen Martin, Long-term artificial sweetener acesulfame potassium treatment alters neurometabolic functions in C57BL/6J mice. PLoS One (7 augustus 2013). Gearchiveerd op 4 juni 2021. Geraadpleegd op 4 juni 2021.