Aleksandra Ekster

Alexandra Exter (Oekraïens: Александра Александровна Экстер, Aleksandra Aleksandrovna Ekster) (Belostok, gouvernement Grodno, 18 januari 1882 – Fontenay-aux-Roses, bij Parijs, 17 maart 1949) was een Oekraïense en Franse schilderes. Ze maakte ook boekillustraties, ontwierp marionetten, kostuums en decors voor theater en film. Ze werd beïnvloed door het suprematisme^[10], het kubisme en het Oekraïense futurisme.

Alexandra Exter
Aleksandra Ekster (1915)
Persoonsgegevens
Volledige naam	Aleksandra Aleksandrovna Ekster
Pseudoniem	Exster, Aleksandra Aleksandrovna
Geboren	Belostok[1], 6/18 januari 1882[2]
Overleden	Fontenay-aux-Roses[3], 17 maart 1949
Nationaliteit	Oekraïens
Opleiding gevolgd aan	Kunstacademie van Kiev[4]
Beroep	kunstschilder,[5][6] kostuumontwerper, illustrator, decorontwerper,[5] graficus,[5] ontwerper,[7] kunstenaar,[8] textielkunstenaar[9]
Werkveld	schilderkunst, theater, film, grafiek, kostuumontwerp, ontwerp
Oriënterende gegevens
Leerling(en)	Vera Rockline, Epstein Marko Isayovich
Stijl	Russische avant-garde
Lid van	Supremus
RKD-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Leven

Alexandra Exter studeerde aan de kunsthogeschool te Kiev en maakte daarna studiereizen naar Parijs en Rome. In Parijs ontmoette ze Picasso en Braque en maakte ze korte tijd deel uit van de kunstenaarskolonie ‘La Ruche’, met Marc Chagall. In Italië maakte ze kennis met de futuristen Soffici en Marinetti. Vanaf 1912 nam Exter deel aan tentoonstellingen in Rusland, waaronder Ruiten Boer in 1910, maar ze bleef ook in het buitenland exposeren, onder andere tijdens Marinetti’s grote Futurisme-tentoonstelling in Rome, begin 1914.

In 1914-1916 sloot Exter zich aan bij het Suprematisme van Kazimir Malevitsj, samen met onder meer Ljoebov Popova en Olga Rozanova. Vanaf 1918 gaf ze workshops in Kiev en Moskou, waarbij haar activiteiten geleidelijk steeds meer neigden naar het constructivisme. Begin jaren twintig ontwierp ze ook decors en kostuums voor het ballet.

In 1924 slaagde ze er in te emigreren naar Frankrijk.^[11] Aanvankelijk woonde ze in Parijs, vanaf 1928 in Fontenay-aux-Roses. In die tijd ontwierp ze veel decors voor het theater en de film, maar ze bleef ook schilderen en exposeren, onder meer in Berlijn (1927), Parijs (1929) en Praag (1937).

Exter werkte vanaf haar immigratie naar Frankrijk ook als lerares schilderkunst aan de kunstenaarsstudio van Fernand Léger en illustreerde op latere leeftijd veel boeken voor uitgeverij Flammarion.

Ze stierf in 1949.

Tentoonstellingen

1921 : ze was een van de vijf deelnemers aan de tentoonstelling over Constructivisme '5x5=25' in Moskou.^[12] Ze toonde er experimenten met kleuren.^[13] De andere deelnemers waren Aleksandr Rodtsjenko, Varvara Stepanova, Ljoebov Popova en Aleksandr Vesnin (1883-1959).

In 1936 nam ze deel aan de New Yorkse expositie ‘Kubisme en abstracte kunst’.

De eerste postume tentoonstelling had plaats in 1972 in Parijs, na de vondst van de collectie Simon Lissim (Kiev,1900-Florida,1981) door de kunsthistoricus Andréi Nakov (1941-2022).

1974: een tentoonstelling werd aan haar gewijd in het Lincoln Center in New York

Vanaf de jaren tachtig kent de interesse voor Exters werk een opleving.

In 1989 werd haar compositie Genua bij Sotheby's verkocht voor 1.373.790 US$.

In 1992 was haar werk een belangrijke trekpleister tijdens een grote expositie van Russische avant-gardekunst in Frankfurt.

In de expositie 'In the Eye of the Storm - Modernisme in Oekraïne tussen 1900 en 1930' (19.10.2023> 28.01.2024) in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel komt haar werk aan bod met o.m. het schilderij 'Drie vrouwenfiguren'.

Galerij

• Costume pour Roméo et Juliette, 1920-1921, potlood, gouache en olieverf, privé collectie.
• Composition, c.1916, olieverf en gouache op papier, 71 x 55,8 cm, de Riklis Collection of McCrory Corporation van Meshulam Riklis.
• Nu cubiste, c. 1912, olieverf op doek, 149 x 108,9 cm, Museum of Modern Art in New York.

• 
  Drie vrouwenfiguren, 1909-1910, olieverf of doek, 63 x 60 cm, National Art Museum of Ukraine, (inv. Ж-1769)
• 
  Kostuumontwerp voor het Moskous Kunsttheater, 1916
• 
  Kostuumontwerp voor het Moskous Kunsttheater, 1916