Aliquot

Een aliquot, meestal aliquot deel, (van Lat: aliquot, van alius = anders, quot = hoeveel, zoveel; dus(?): vrij wat, iets) is een deel van een groter geheel c.q. een deel van een totaal dat een geheel aantal keren in dat totaal opgaat.^[1]

Chemie, farmacie

Een aliquot is een klein deel van een te onderzoeken stof. Het woord wordt ook wel gebruikt als werkwoord: aliquoteren (Eng. to aliquot); dat is een klein deel (voor onderzoek) van een stof afnemen.^[2] Bij vloeistoffen wordt daarbij soms gebruik gemaakt van een zogenoemd epje (ook wel eppendorfcup).

Wiskunde

In de wiskunde komt het woord alleen als (niet-verbogen) bijvoeglijk naamwoord voor:^[3]

• aliquotsom: de som van de echte delers van een niet-negatief geheel getal;
• aliquotrij: een rij van getallen die elk de aliquotsom zijn van het voorgaande getal in die rij.

Muziek

In de muziek kan de term verwijzen naar:

• Aliquotregister, voorkomend bij orgels.
• Aliquotsnaar, een resonantiesnaar, zoals die voorkomt in piano’s en andere instrumenten. Een aliquotsnaar heeft een lengte die gelijk is aan een aliquot (geheel) deel van de hoofdsnaar en trilt dus in een van de boventonen. De trilling ontstaat door snaarresonantie.
• Aliquot stringing, een resonantieveld van de restsnaardelen in de Blüthner-piano's.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Aliquot – Ethymology
2. M.A. Fouraux e.a. (2004): Automatisering ASZ Dordrecht. In: Nederlands Tijdschrift Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, nr. 29; pag. 74. Gearchiveerd op 16 september 2018.
3. M. Looijen (2015): Over getallen gesproken. Zaltbommel: Van Haren Publishing (VHS), 2e druk (2016); pp. 112-113.