Americium

Americium is een scheikundig element met als symbool Am en atoomnummer 95. Het is een zilverwit actinoïde.

Americium
1 18 1 H 2 Periodiek systeem 13 14 15 16 17 He 2 Li Be B C N O F Ne 3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar 4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr 5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe 6 Cs Ba ↓ Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn 7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og   Lanthanoïden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Actinoïden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Americium
Algemeen
Naam	Americium
Symbool	Am
Atoomnummer	95
Groep	Scandiumgroep
Periode	Periode 7
Blok	f-blok
Reeks	Actinoïden
Kleur	Zilverwit
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)	241,06
Elektronenconfiguratie	[Rn]5f7 7s2
Oxidatietoestanden	+3, +4, +5, +6
Elektronegativiteit (Pauling)	1,3
Atoomstraal (pm)	173
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)	576,39
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3)	13670
Smeltpunt (K)	1449
Kookpunt (K)	2284
Aggregatietoestand	Vast
Smeltwarmte (kJ·mol−1)	14,4
Verdampingswarmte (kJ·mol−1)	238,5
Kristalstructuur	Hex
Molair volume (m3·mol−1)	17,78 · 10−6
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1)	110
Elektrische weerstand (μΩ·cm)	68
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1)	10
Wikidata	Q1872
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt, tenzij anders aangegeven
Portaal    Scheikunde

Ontdekking

Americium is voor het eerst gesynthetiseerd in 1944 door Glenn Seaborg, Leon O. Morgan, Ralph James en Albert Ghiorso in het Argonne National Laboratory. Zij waren in staat om ²⁴¹Am te produceren door plutonium in een kernreactor te bombarderen met neutronen.

De naam "americium" is afgeleid van het continent Amerika, waar het element ontdekt is, naar analogie met europium.

Toepassingen

Americium is redelijk eenvoudig in grote hoeveelheden te produceren en wordt daarom relatief vaak voor industriële en huishoudelijke toepassingen gebruikt.

• In rookdetectors wordt ²⁴¹Am (in de vorm van americiumdioxide) toegepast als bron van ioniserende straling voor een ionisatiekamer.
• Americiumisotopen worden of werden gebruikt als bronnen van gammastraling voor medisch en industrieel gebruik. Zo vindt americium in de glasindustrie toepassing bij het nauwkeurig bepalen van de glasdikte.

Opmerkelijke eigenschappen

In zuivere vorm heeft americium een zilverkleurige glans die bij kamertemperatuur en droge atmosfeer langzaam verandert in een bruine oxidelaag. De alfa-emissie van americium is ongeveer driemaal zo krachtig als van radium. Daarnaast zendt americium krachtige gammastraling uit.

Het element kan een aantal oxidatietoestanden aannemen. In de eerste plaats is er +3-toestand zoals die gebruikelijk is voor de lanthanoïden, en een lagere +2 evenals bij europium, maar hogere valenties (+4, +5 en +6) komen ook voor doordat de 5f-elektronen van de actinoïden in tegenstelling tot de 4f van de lanthanoïden zich niet als een binnenschil gedragen.

Verschijning

Op aarde komt americium niet in de natuur voor. Het wordt geproduceerd in kernreactors.

Isotopen

Zie Isotopen van americium voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Stabielste isotopen
Iso	RA (%)	Halveringstijd	VV	VE (MeV)	VP
240Am	syn	50,8 u	α	1,379	236Np
241Am	syn	432,2 j	α	5,638	237Np
243Am	syn	7370 j	α	5,438	239Np

Er zijn 18 radioactieve americiumisotopen bekend. ²⁴³Am is met een halfwaardetijd van 7370 jaar het stabielst. ²⁴¹Am heeft een halfwaardetijd van 432 jaar. De overige isotopen hebben halfwaardetijden van minder dan 51 uur.

Toxicologie en veiligheid

In de biologie speelt americium geen rol. De krachtige straling is in staat genetische schade aan te richten, hetgeen tot kanker kan leiden.

Externe links

• Lenntech.nl - americium
• (en) EnvironmentalChemistry.com - americium
• (en) WebElements.com - americium

Mediabestanden

Zie de categorie Americium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Actinoïden

actinium · thorium · protactinium · uraan · neptunium · plutonium · americium · curium · berkelium · californium · einsteinium · fermium · mendelevium · nobelium · lawrencium

Chemische elementen en isotopen

Periodiek systeem:	standaard · alternatief · elektronenconfiguratie · ezelsbruggetje eerste 20 elementen · geschiedenis
Isotopentabel:	op element (compleet / in delen) · op atoommassa
Zie ook:	lijst van chemische elementen · abundantie

WikiWoordenboek

Zoek americium op in het WikiWoordenboek.