Amorf (materie)

Amorf is een begrip uit de natuurwetenschappen. Amorf materiaal of een amorfe stof is een vaste stof zonder een kristallijne structuur: de atomen, ionen of moleculen zijn in amorfe materialen volledig willekeurig gerangschikt. Vaste stof zonder kristalstructuur is meestal bros en transparant, zoals glas, of semitransparant. Men beschrijft amorfe materie ook als glasachtig en glazig.^[1]

Opaal is een voorbeeld van een amorf mineraal

Overzicht van de ordening van atomen in kristallijne, polykristallijne en amorfe materie

Amorf komt van het Oudgriekse ἄμορφος, amorphos wat letterlijk 'zonder vorm' betekent, namelijk ἀ-: 'zonder' en μορφή: 'uiterlijk, gedaante, vorm'.

Voorbeelden

Voorbeelden van amorfe materialen en stoffen zijn:

• Glas, zoals gewoon vensterglas. Een van de wél kristallijne vormen van glas (siliciumdioxide of silica) is kwarts.
• Kunststoffen zijn amorf, met eventueel enigszins semikristallijne delen. Veel synthetische polymeren, zoals polystyreen, hebben een amorfe structuur.^[1]
• Amorf silicium
• Metallische glazen: vanaf 1974 commercieel op de markt gebracht, in eerste instantie onder de merknaam metglass.
• Mineraloïden zijn amorfe, glasachtige mineralen die in de natuur worden aangetroffen, zoals obsidiaan en opaal.
• Organische vaste stoffen zoals bijenwas en paraffine, maar bijvoorbeeld ook barnsteen.
• Suikerspin wordt gemaakt door gesmolten suiker heel dun weg te spuiten, waardoor deze, als gevolg van het grote contactoppervlak aan de lucht, heel snel afkoelt.

Vorming van amorfe vaste stof

Een amorfe fase van materie ontstaat door materiaal vanuit de vloeibare aggregatietoestand snel af te koelen. Voor metalen moet dat met een snelheid van meer dan 1.000 K per seconde, een productieproces dat afschrikken wordt genoemd. De atomen of moleculen hebben bij het stollen dan niet voldoende tijd om zich naar een kristalrooster te rangschikken, ook al is de kristallijne fase energetisch gunstiger. De materiaaleigenschappen van amorfe materialen zijn beduidend anders dan die van de kristallijne varianten.^[1]