Arrondissement Kortrijk

Het arrondissement Kortrijk is een van de acht arrondissementen van de provincie West-Vlaanderen in België. Het arrondissement heeft een oppervlakte van 402,87 km² en telde 302.332 inwoners op 1 januari 2024. Daarmee is het na het arrondissement Antwerpen, het dichtstbevolkte arrondissement van Vlaanderen. Op Belgisch niveau is het wat betreft bevolkingsdichtheid het 6de arrondissement.

Kortrijk

Arrondissement in België
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	406,14 km² (2023) 60,91% 17,42% 21,67%
Coördinaten	50°51'NB, 3°18'OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	302.332 (01/01/2024) 49,54% 50,46% 744,4 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 19,61% 58,58% 21,81%
Buitenlanders	8,28% (01/01/2024)
Economie
Gemiddeld inkomen	22.233 euro/inw. (2022)
Werkloosheidsgraad	4,74% (jan. 2019)
Overige informatie
Gemeenten	12
Deelgemeenten	42
NIS-code	34000
Portaal    België

Geschiedenis

Het arrondissement Kortrijk ontstond in 1800 als vierde arrondissement in het Leiedepartement. Het bestond oorspronkelijk uit de kantons Avelgem, Harelbeke, Ingelmunster, Kortrijk, Menen, Meulebeke, Moorsele, Oostrozebeke en Roeselare.

In 1818 werd het kanton Avelgem afgestaan met het oog op de vorming van het nieuwe arrondissement Avelgem, het kanton Menen aan het nieuwe arrondissement Menen, het kanton Roeselare aan het nieuwe arrondissement Roeselare, het kanton Meulebeke aan het nieuwe arrondissement Tielt en de kantons Ingelmunster en Oostrozebeke aan het nieuwe arrondissement Wakken.

In 1823 werden de arrondissementen Avelgem en Menen reeds opgeheven en kwamen de afgestane gebieden terug naar het arrondissement Kortrijk.

Bij de definitieve vaststelling van de taalgrens in 1963 werden de toenmalige gemeenten Moeskroen, Lowingen, Herzeeuw, Dottenijs en de wijk Risquons-Tout van de gemeente Rekkem afgestaan aan het nieuw gevormde arrondissement Moeskroen.

Het arrondissement was tot 2014 zowel een bestuurlijk als een gerechtelijk arrondissement. Dit laatste bestond verder uit het grootste deel van het arrondissement Roeselare (behalve de gemeenten Staden, Moorslede en Lichtervelde) en de meest zuidelijke gemeenten van het arrondissement Tielt: Meulebeke, Dentergem, Oostrozebeke en Wielsbeke. In 2014 is het gerechtelijk arrondissement Kortrijk opgegaan in het gerechtelijk arrondissement West-Vlaanderen.

Administratieve indeling

Structuur

Kortrijk		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente	District
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		West-Vlaanderen	Kortrijk			12	-
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur	Districtscollege
	Raad	Europees Parlement	Senaat	Kamer van volksvertegen­woordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad	Districtsraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege		Kieskring West-Vlaanderen				Kortrijk-Ieper	Kortrijk	4	12	-
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-	Districtsraads-

Gemeenten:

Anzegem Avelgem Deerlijk Harelbeke (stad) Kortrijk (stad) Kuurne

Lendelede Menen (stad) Spiere-Helkijn Waregem (stad) Wevelgem Zwevegem

Deelgemeenten:

Aalbeke Anzegem Avelgem Bavikhove Bellegem Beveren Bissegem Bossuit Deerlijk Desselgem Gijzelbrechtegem Gullegem Harelbeke Heestert

Helkijn Heule Hulste Ingooigem Kaster Kerkhove Kooigem Kortrijk Kuurne Lauwe Lendelede Marke Menen Moen

Moorsele Otegem Outrijve Rekkem Rollegem Sint-Denijs Sint-Eloois-Vijve Spiere Tiegem Vichte Waarmaarde Waregem Wevelgem Zwevegem

Demografie

Demografische evolutie

• Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1980=volkstellingen; vanaf 1990= inwoneraantal per 1 januari
• De terugval van de bevolking over de periode 1961-1970 is het gevolg van de overheveling van een aantal overwegend Franstalige gemeenten naar het nieuwe arrondissement Moeskroen bij het vastleggen van de taalgrens in 1963.

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Jaar	Aantal[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	277.373	100,0
1993	278.030	100,2
1994	278.435	100,4
1995	278.596	100,6
1996	279.039	100,4
1997	278.571	100,4
1998	278.552	100,4
1999	278.541	100,4
2000	278.311	100,3
2001	277.786	100,1
2002	277.893	100,2
2003	277.430	100,0
2004	277.126	99,9
2005	277.190	99,9
2006	277.515	100,1
2007	278.160	100,3
2008	278.785	100,5
2009	280.049	101,0
2010	281.112	101,3
2011	282.130	101,7
2012	283.176	192,1
2013	283.739	102,3
2014	284.581	102,6
2015	285.509	102,9
2016	286.471	103,3
2017	287.823	103,8
2018	289.114	104,2
2019	290.706	104,8
2020	292.493	105,5
2021	293.338	105,8
2022	295.981	106,7
2023	299.735	108,1
2024	302.332	109,0

Economie

Sociaal overleg

Op arrondissementsniveau zijn er twee overlegorganen tussen werkgevers- en werknemersorganisaties: de Sociaal-Economische Raad van de Regio (SERR) en het Regionaal Economisch Sociaal Overlegcomité (RESOC). De SERR Zuid-West-Vlaanderen is bipartiet samengesteld en de RESOC Zuid-West-Vlaanderen tripartiet, dit wil zeggen dat er ook vertegenwoordigers van de gemeenten en provincies aan deelnemen. Het bevoegdheidsgebied van de RESOC Zuid-West-Vlaanderen en de SERR Zuid-West-Vlaanderen komt overeen met de oppervlakte van het arrondissement. Beide overlegorganen komen op regelmatige basis samen.

RESOC Zuid-West-Vlaanderen heeft onder meer de bevoegdheid om het streekpact op te stellen^[2], dit is een strategische visie op de sociaaleconomische ontwikkeling van de streek met een duur van zes jaar. Daarnaast kunnen steden, gemeenten en de Vlaamse Regering het orgaan om advies vragen over sociaaleconomische kwesties. De twee voornaamste beleidsterreinen van het RESOC zijn economie en werkgelegenheid. RESOC Zuid-West-Vlaanderen is samengesteld uit 8 vertegenwoordigers van de lokale werknemersorganisaties (ABVV, ACV en ACLVB), 8 vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties (Voka, UniZO, Boerenbond en Verso) en ten slotte 4 vertegenwoordigers van de gemeenten en 4 voor de provincie. Daarnaast kan RESOC Zuid-West-Vlaanderen autonoom beslissen om bijkomende organisaties of personen uit te nodigen. Voorzitter van RESOC Zuid-West-Vlaanderen is Stefaan De Clerck.^[3]

SERR Zuid-West-Vlaanderen heeft als belangrijkste taak de verschillende overheden te adviseren over hun werkgelegenheidsinitiatieven voor de eigen streek. Daarnaast houdt de raad in de gaten hoe de werkgelegenheid zich ontwikkelt in de regio, met specifieke aandacht voor kansarme groepen.

Beide overlegorganen worden overkoepeld door het Erkend Regionaal Samenwerkingsverband (ERSV), een juridische hulpstructuur op provinciaal niveau, die verantwoordelijk is voor het personeels- en financiële beheer van de verschillende SERR's en RESOC's binnen de provincie West-Vlaanderen.^[4]