Diarree

Diarree of buikloop is een hoofdzakelijk dunne, brijige tot waterige, soms slijmerige, ontlasting die gepaard gaat met de nood om dringend naar het toilet te gaan. De ontlasting moet dus dunner zijn dan normaal, vaker komen dan normaal: 3 of meer keer per dag, en meer volume hebben: meer dan 200 ml/24 uur, dan normaal. Het woord diarree is afgeleid van het Grieks [δια ["dia"]= door, ρεω ["reo"] = stromen] en betekent 'doorstromen'. Diarree gaat meestal samen met een onaangenaam, drukkend gevoel in de buik en met plotselinge krampen of buikpijn. Men voelt zich vaak slapjes en verzwakt, door een te groot vocht- en voedselverlies.

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Diarree
Coderingen
ICD-10	A09, K59.1
ICD-9	787.91
DiseasesDB	3742
MedlinePlus	003126
eMedicine	ped/583
Portaal    Geneeskunde

Wanneer spreekt men van diarree

De definitie van het Nederlands Huisartsen Genootschap luidt:

Acute diarree is een plotseling optredende afwijking van het voor een persoon gebruikelijke defecatiepatroon met een maximale duur van 14 dagen, waarbij de frequentie en de hoeveelheid van de ontlasting zijn toegenomen en de ontlasting meer water bevat dan gewoonlijk.

Andere beroepsgroepen, zoals maag-, darm- en leverartsen, hanteren vaak wat andere definities waarin 'vaker' en 'meer dan gewoonlijk' in maat en getal worden gedefinieerd. Diarree gaat vaak gepaard met buikkrampen en soms ook met braken.

Chronische diarree

Chronische diarree heeft dezelfde kenmerken als hierboven beschreven, alleen duurt chronische diarree per definitie langer, meer dan bijvoorbeeld 14 of 21 dagen.

Oorzaken

Diarree kan veroorzaakt worden door:

• een virusinfectie - dan is het een buikgriep.

De meest voorkomende virussen die diarree veroorzaken zijn: Rotavirus, Norovirus, Adenovirus typen 40/41 en Astrovirus

• een bacteriële infectie - dat kan door het eten van bedorven voedsel of bij een barbecue.

De meest voorkomende bacteriële verwekkers zijn Campylobacter, Salmonella-soorten, Shigella, soms door Yersinia, Vibrio-soorten, Clostridium difficile, Aeromonas-soorten, pathogene Escherichia coli-soorten zoals de enterohemorrhagische E. coli (EHEC) en Plesiomonas shigelloides.

• slecht voedsel en een slechte hygiëne - door slecht voedsel en een gebrekkige hygiëne ontstaan toxinen in het voedsel door bacteriegroei. Meestal is het een toxine van de Staphylococcus aureus of zijn het (vero)toxinen van pathogene E.coli.
• gebruik van osmotisch actieve stoffen die niet of onvoldoende kunnen worden geresorbeerd - magnesiumsulfaat, lactulose, mannitol, sorbitol of andere osmotische laxantia.

Ook bij inname van hoeveelheden vitamine C die hoger liggen dan die welke vanuit de darm kunnen worden opgenomen, kan een kortstondige osmotische diarree optreden.

• intoleranties voor bepaalde voedselbestanddelen - bijvoorbeeld lactose-intolerantie of een intolerantie voor gluten of fructose zoals bij coeliakie.
• infecties en ontsteking in de darmen - ziekte van Crohn, colitis ulcerosa.
• een kuur met antibiotica - tijdens of kort na een kuur met een antibioticum treedt vrij vaak een episode van diarree op omdat het middel de darmflora heeft veranderd, waardoor diarreeverwekkers zich gemakkelijker kunnen vermenigvuldigen.
• darmstimulerende geneesmiddelen - sennapreparaten en bisacodyl
• beschadiging van het darmslijmvlies - bijvoorbeeld na bestraling van een gezwel in de buik, na radiatie-enteritis, of door chemotherapie bij kanker.
• immunosupressie - bijvoorbeeld bij aids) kunnen voor gezonde mensen niet schadelijke micro-organismen opeens diarree gaan veroorzaken.
• overmatig gebruik van alcoholische drank.
• angst en spanning - heftige angst en spanning leiden tot een snelle lediging van de darm: "het liep hem dun door de broek".
• andere dan eerder genoemde eukaryoten, maar eencellige darmparasieten - Entamoeba histolytica, Giardia lamblia, Cryptosporidien, Cyclospora, Dientamoeba fragilis en andere.
• Parasitaire wormen veroorzaken soms diarree, bijvoorbeeld Strongyloides stercoralis of aarsmaden.

Bij jonge kinderen kan diarree ook worden veroorzaakt door het doorkomen van de tanden en kiezen.

Oorsprong

Diarree afkomstig uit de dunne darm veroorzaakt andere symptomen dan diarree afkomstig uit de dikke darm:^[1][2]

eigenschappen	oorzaak gelegen in dunne darm	oorzaak gelegen in dikke darm
volume ontlasting	groot	klein
kleur	licht	normaal of donker
frequentie	normaal / enigszins toegenomen	sterk toegenomen
geur	stinkend	tamelijk geurloos
consistentie	waterig of vettig	slijmachtig
bloedverlies	zelden	vaak
verhoogd aantal witte bloedcellen	zelden	vaak
tenesmus	zelden	vaak
winderigheid	vaak	zelden
malabsorptie / gewichtsverlies	vaak	zelden
urgentie (sterke aandrang)	zelden	vaak
pijn neemt af na defecatie	zelden	vaak

Voorkomen

Er zijn verschillende manieren om diarree te voorkomen. Al deze manieren zijn er op gericht om de verspreiding van bacteriën die diarree veroorzaken te minimaliseren. Dit kan door kruisbesmetting te voorkomen of door het doden van de bacteriën. Voorbeelden zijn: goede handhygiëne bij toiletbezoek, het vermijden dat een persoon met diarree eten maakt voor anderen of persoonlijke spullen (zoals een tandenborstel of handdoek) deelt.^[3][4]