Waterstofchloraat

Waterstofchloraat of chloorzuur HClO₃ is een oxozuur, met als anion het chloraat-ion. Het behoort tot de groep der halogeenzuurstofzuren. Het is een sterke oxidator en kan spontaan ontleden zodra het in te hoge concentratie voorkomt. Dat is een explosieve reactie waarbij onder andere chloorgas ontstaat. Chloraten dienen derhalve niet gemengd te worden met sterke zuren.

Waterstofchloraat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van waterstofchloraat
Algemeen
Molecuul­formule	HClO3
IUPAC-naam	waterstofchloraat
Andere namen	chloorzuur, chloor(V)zuur
Molmassa	84,45914 g/mol
SMILES	OCl(=O)=O
InChI	InChI=1/ClHO3/c2-1(3)4/h(H,2,3,4)/f/h2H
CAS-nummer	13932-10-0
EG-nummer	232-233-0
PubChem	19654
Wikidata	Q138809
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H271 - H314
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P220 - P280 - P305+P351+P338 - P310
VN-nummer	2626
Fysische eigenschappen
Dichtheid	(40% oplossing) 1,282[1] g/cm³
Smeltpunt	(18% oplossing) 20 °C
Oplosbaarheid in water	(20°C) > 400 g/L
Goed oplosbaar in	water
Evenwichtsconstante(n)	pKa = −2,7[2]
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Chloorzuur is betrekkelijk stabiel in een koude waterige oplossing tot een concentratie van circa 30%. Een concentratie tot 40% kan bereikt worden onder verlaagde druk. Hogere concentraties en verwarming leiden tot onder meer de volgende (explosieve) reacties waarbij onder andere perchloorzuur HClO₄ ontstaat:

${\displaystyle {\ce {8 HClO3 -> 4 HClO4 + 2 H2O + 2 Cl2 + 3 O2}}}$

${\displaystyle {\ce {3 HClO3 -> HClO4 + H2O + 2 ClO2}}}$

Productie

Chloorzuur kan worden gemaakt door bariumchloraat te mengen met verdund zwavelzuur.^[3]

${\displaystyle {\ce {Ba(ClO3)2 + H2SO4 -> 2 HClO3 + BaSO4}}}$

Een andere bereidingswijze is verhitten van waterstofhypochloriet:

${\displaystyle {\ce {3 HClO -> HClO3 + 2 HCl}}}$

Bronnen, noten en/of referenties

1. Merck 13,2109
2. Arnold F. Holleman, Nils Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie. 102. Auflage. Berlin 2007, ISBN 978-3-11-017770-1.
3. Lamb et al., J. Am. Chem. Soc. 42, 1643 (1920)