Loading AI tools
Bulgaars-Amerikaans kunstenaar Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Christo Vladimirov Javacheff (Bulgaars: Христо Владимиров Явашев) (Gabrovo, 13 juni 1935 – New York, 31 mei 2020) of kortweg Christo was een Bulgaars-Amerikaans architect, beeldhouwer, installatiekunstenaar, schilder en tekenaar. Hij is vooral bekend vanwege zijn 'inpakkunst', die in nauwe samenwerking met zijn vrouw, Jeanne-Claude Denat de Guillebon, ontstond.
Christo | ||||
---|---|---|---|---|
Christo en zijn vrouw Jeanne-Claude Denat de Guillebon (1995) | ||||
Persoonsgegevens | ||||
Volledige naam | Christo Vladimirov Javacheff | |||
Geboren | Gabrovo (Bulgarije), 13 juni 1935 | |||
Overleden | New York, 31 mei 2020 | |||
Nationaliteit | Bulgaars, Amerikaans | |||
Beroep(en) | architect, beeldhouwer, installatiekunstenaar, schilder, tekenaar | |||
RKD-profiel | ||||
(en) IMDb-profiel | ||||
Website | ||||
|
Hij werd geboren in Gabrovo in Bulgarije. Zijn vader, Vladimir Javacheff, was wetenschapper. Zijn moeder, Tsveta Dimitrova, was als secretaresse verbonden aan de kunstacademie van Sofia. De kunstenaars die bij zijn moeder op bezoek kwamen ontdekten het artistieke talent van de jonge Christo.
Christo's overgrootvader was Friedrich Fischer, deze stuurde zijn zoon (de grootvader van Christo) Vitus Fischer naar Bulgarije om daar een kogellagerfabriek op te richten. Deze fabriek ging failliet omdat er een ongeluk gebeurde waarbij veertien doden vielen en omdat er in het agrarische Bulgarije nauwelijks markt was voor de kogellagers. Vitus Fischer nam toen de naam aan van Dimitri Javacheff (de naam van een van de verongelukte arbeiders) en ging als een gewone Bulgaar werken in een zuivelfabriek. De zoon van Dimitri Vladimir Javacheff, de vader van Christo, was een succesvolle maar arme wetenschapper. Christo werd zich in de jaren 1970 bewust van zijn Duitse voorouder en kreeg alsnog 49% van de erfenis van Friedrich Fischer. Deze erfenis is gegeven aan goede doelen.
Van 1952 tot 1956 studeerde Christo aan de kunstacademie in Sofia. Daarna studeerde hij een jaar in Praag. In 1957 vluchtte hij naar Oostenrijk. Hier studeerde hij aan de Akademie der bildenden Künste Wien. Vanuit Wenen ging hij na korte tijd naar Genève en Parijs. In Parijs leefde hij een armoedig en geïsoleerd leven als portretschilder. Hij raakte geïnspireerd door de werken van Joan Miró, Nicolas de Staël, Jackson Pollock, Jean Tinguely en vooral ook Jean Dubuffet. In Parijs had hij (zonder er zich bij aan te sluiten) nauwe banden met de nouveau réalistes.
In januari 1958 maakte hij zijn eerste 'inpakkunst'. Bij deze eerste kunstvoorwerpen werd het verpakkingsmateriaal geschilderd of anderszins bewerkt. Vanaf 1959 liet hij het verpakkingsmateriaal onveranderd. Dieter Rosenkranz kocht enkele van deze eerste werken en bracht Christo in contact met Yves Klein en de kunsthistoricus Pierre Restany.
Christo werkte vanuit de Verenigde Staten altijd samen met zijn vrouw. Christo en Jeanne-Claude vonden het als kunstenaars belangrijk dat zij samen genoemd worden. In de praktijk werkte Jeanne-Claude meer als de public relations manager en zorgde ze voor de praktische logistiek terwijl Christo meer werkte aan het creatieve proces. Hij tekent de voorontwerpen die ook verkocht worden om de projecten te financieren. Alle beslissingen zowel de creatieve als de logistieke, werden door Christo en Jeanne-Claude samen genomen. Verder dan de kunstenaars die conceptuele kunst brengen waarbij het bij een concept blijft, hebben Christo en Jeanne-Claude hun ideeën werkelijk uitgevoerd. We zouden het landschapskunstwerken kunnen noemen waarbij het landschap zowel stedelijk als landelijk kan zijn.[bron?]
De kunstzinnige strategie van Christo en Jeanne-Claude was om grote opvallende bouwwerken of landschappen met stof tijdelijk 'aan te kleden'. Het inpakken van gebouwen of objecten leidt tot de abstractie van deze onderwerpen. Voorbeelden van dit soort werk zijn de Pont Neuf in Parijs (1985), de Rijksdag in Berlijn (1995). In het Central Park in New York voerden zij een kunstproject uit in 2004.[1][2]
Voor Christo en Jeanne-Claude was het zeer belangrijk dat de werken toegankelijk zijn voor het grote publiek. Meestal kost het veel overtuigingskracht en duurt het lange tijd voordat een gepland project daadwerkelijk uitgevoerd kan worden. Voor de uitvoering van hun projecten maakten ze gebruik van een grote groep medewerkers. Het resultaat van hun werk is puur esthetisch bedoeld en heeft tot doel de mensen 'met andere ogen' te laten kijken naar de omgeving.
Christo en Jeanne-Claude financierden de projecten, die erg kostbaar zijn om uit te voeren, enkel met de verkoop van tekeningen, voorontwerpen en vroeger werk, bijvoorbeeld ingepakte voorwerpen. Zij weigerden elke vorm van sponsoring. Ook werden alle "vrijwilligers" die meewerkten aan de projecten betaald. ‘Wij verkopen alles wat we hebben, maar houden er zelf niets aan over. Zo zijn we aan niemand verantwoording schuldig’, zei Jeanne-Claude op een persconferentie naar aanleiding van de opening van de Gates.[3]
In september 2021 werd de Arc de Triomphe in Parijs ingepakt, tekeningen voor dit project werden in 1962 al op papier gezet. Eigenlijk zou dit al in 2020 gebeuren, maar werd door de coronacrisis uitgesteld. Door het overlijden van Christo werd het project postuum uitgevoerd door zijn neef Vladimir Javacheff.[4][5]
In oktober 1958 ontmoette Christo Jeanne-Claude Denat de Guillebon, met wie hij 28 november 1962 trouwde. 11 mei 1960 werd hun zoon Cyril geboren. Vanaf februari 1964 woonden Christo en Jeanne-Claude in de Verenigde Staten.[2] Christo werd in 1973 Amerikaans staatsburger, Jeanne-Claude volgde in 1984, maar behield ook haar Franse paspoort. Op 18 november 2009 overleed Jeanne-Claude in een New Yorks ziekenhuis aan complicaties bij een hersenaneurysma.[6][2]
Christo overleed op 31 mei 2020 op 84-jarige leeftijd.[7][8]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.