Dioxine

Een dioxine is een verzamelnaam voor een groep van organische verbindingen, waaronder enkele zeer giftige, die kunnen ontstaan bij verbranding van materialen die chloor en veel chloriden, zoals gechloreerde koolwaterstoffen en keukenzout, bevatten.

2,3,7,8 tetrachloordibenzo-p-dioxine

■ chloor

■ zuurstof

■ waterstof

2,3,7,8 tetrachloordibenzofuraan

Onder de aanduiding dioxine vallen ongeveer 210 dioxinen en furanen. Hiervan zijn er zeventien sterk giftig. Een van de eerste symptomen van blootstelling aan dioxinen is het ontstaan van chlooracne.

Dioxinen zijn onder te verdelen in twee klassen:

• polygechloreerde dibenzo-p-dioxinen PCDD
• polygechloreerde dibenzofuranen PCDF

De zeventien giftigste dioxinen hebben een chlooratoom op de posities 2, 3, 7 en 8. Het giftigste dioxine is 2,3,7,8-tetrachloordibenzo-p-dioxine 2,3,7,8-TCDD.

Dioxinen ontstaan vooral bij de verbranding van chloorhoudende kunststoffen. Dioxinen zijn in vet oplosbaar en kunnen zich daardoor ophopen in plantaardige en dierlijke vetten.

Het meervoud van dioxine, dioxinen en dioxines mag volgens het Groene Boekje allebei.^[1]

Effecten van dioxinen op de hersenen

Het blijkt dat dioxinen schadelijk zijn voor de hersenen van jong leven. Het is uit onderzoek gebleken dat dioxinen een negatief effect op het cognitieve en motorische functioneren van jonge kinderen hebben.^[2] Bij de volgende opgenoemde situaties zijn mensen onderzocht op de gevolgen, waarbij door ongeluk blootstelling heeft plaatsgevonden.

• Bij ongeboren kinderen die via de placenta aan deze stof werden blootgesteld.
• Na de bevalling, bij in vet oplosbare stoffen die via de moedermelk zijn overgedragen.

Schadelijke gevolgen bij mensen van blootstelling aan dioxine zijn chlooracne, aandoeningen van de lever en kanker.

Dierenproeven bevestigen dit resultaat.

Dioxinevervuiling

Dioxinen komen via verontreinigde lucht en water terecht in voedsel. Dioxine zit vooral in vis, vlees, melk, kaas en eieren. Doordat mensen deze producten eten, komt de dioxine in hun lichaam terecht. Mensen slaan dioxine op in hun lichaamsvet, waar het heel langzaam uit verdwijnt. Moedermelk bevat ook een beperkte hoeveelheid dioxinen.^[3]

Brand veroorzaakt het vrijkomen van dioxine. Als bijvoorbeeld auto's, huizen of bedrijven in brand staan, wordt dioxine gevormd en verspreid in de atmosfeer. Dioxine komt van zichzelf al voor in de natuur, zoals bij bosbranden en vulkaanuitbarstingen. Alleen is de hoeveelheid vrijgekomen dioxine bij natuurfenomenen kleiner dan bij branden veroorzaakt door mensen, bijvoorbeeld het verbranden van huisafval in de tuin. De meeste afvalverwerkingsbedrijven hebben daarom een systeem dat de verspreiding van dioxine in de atmosfeer moeten verhinderen.^[4]

Het verbranden van elektronica om metaal terug te winnen zorgt in ontwikkelingslanden voor dioxinevervuiling. ^[5]