Dipsadinae

Dipsadinae is een groep van slangen (Serpentes).

Dipsadinae
Modderslang (Farancia abacura)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Serpentes (Slangen) Superfamilie: Colubroidea Familie: Colubridae (Toornslangachtigen)
Onderfamilie
Dipsadinae Bonaparte, 1838
Typegeslacht
Dipsas
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Dipsadinae op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Verschillende soorten in deze onderfamilie worden eierlevendbarende waterslangen genoemd vanwege hun waterminnende levenswijze en het feit dat een aantal soorten geen eieren legt maar de jongen levend ter wereld brengt. Veel soorten staan bekend als 'slakkenetende slangen' vanwege de gewoonte om slakken uit hun huisjes te kunnen trekken voor ze worden opgegeten. Voorbeelden zijn soorten uit het geslacht Dipsas.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Karel Lucien Bonaparte in 1838. Dipsadinae vormen tegenwoordig een onderfamilie van de familie toornslangachtigen (Colubridae) maar werden lange tijd als een aparte familie beschouwd (Dipsadidae). In de literatuur worden daarom beide vormen gebruikt, zowel Dipsadinae als Dipsadidae.^[1]

Er zijn 807 soorten in 100 geslachten. 27 geslachten zijn monotypisch, wat wil zeggen dat er slechts een enkele soort is.

De indeling in geslachten verandert regelmatig, zo worden enkele voormalige geslachten tegenwoordig niet meer erkend. De voormalige soort Thalesius viridis, die tot het monotypische geslacht Thalesius werd gerekend, draagt tegenwoordig de naam Xenodon werneri. De voormalige soort Uromacerina ricardinii, die tot het monotypische geslacht Cercophis werd gerekend, draagt tegenwoordig de naam Cercophis auratus. Daarnaast worden soms nieuwe geslachten toegewezen, zoals Eutrachelophis. Er worden regelmatig nieuwe soorten ontdekt en beschreven, zoals soorten uit 2020 (vijf), 2019 (tien) en 2018 (zestien).

Verspreiding en habitat

De vertegenwoordigers komen vooral voor in delen van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, enkele soorten zijn bekend uit Azië.^[2]

De meeste soorten leven in vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken. Een aantal soorten is ook te vinden in andere milieus, zoals draslanden, moerassen, scrublands, graslanden en woestijnen.

Uiterlijke kenmerken en levenswijze

Door het enorme soortenaantal is er een grote vormenrijkdom waardoor er weinig te zeggen valt over de algemene uiterlijkheden en levenswijze. Veel soorten bereiken een maximale lichaamslengte van nog geen dertig centimeter en lijken meer op een grote worm dan op een slang. Er zijn echter ook soorten die meer dan twee meter lang kunnen worden. De soorten uit het geslacht Dipsas hebben een grote, stompe kop en uitzonderlijk grote ogen. De soorten uit het geslacht Pseudoxenodon kunnen de huidflappen in de nek uitrekken en lijken dan sprekend op een cobra.

Ook de levenswijze is zeer gevarieerd, zo zijn er soorten die alleen maar kikkers eten, of juist enkel leven van slakken. Soorten uit het geslacht Trimetopon eten voornamelijk salamanders en hagedissen.

Lijst van geslachten

Onderstaand zijn alle geslachten weergegeven, inclusief de auteur, het soortenaantal en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Aantal soorten	Verspreidingsgebied
Adelphicos	Jan, 1862	9	Midden-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras en Nicaragua
Alsophis	Fitzinger, 1843	9	Caribisch Gebied; Anguilla, Sint-Maarten, Saint-Barthélemy, Guadeloupe, Nederlandse Antillen, Saba, Sint Eustatius, Nevis, Saint Kitts, Great Bird Island,Terre-de-Haut, Îles des Saintes, Dominica, Montserrat, Marie-Galante, Virgin Gorda, Antigua en Barbuda
Amastridium	Cope, 1860	2	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Guatemala, Honduras en Belize
Amnesteophis	Jan, 1863	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Apostolepis	Cope, 1861	36	Zuid-Amerika; Argentinië, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Colombia
Arcanumophis	Myers, 1986	1	Zuid-Amerika; Peru
Arrhyton	Günther, 1858	8	Caraïbisch gebied; Cuba, inclusief Isla de la Juventud
Atractus	Wagler, 1828	143	Midden- en Zuid-Amerika; Colombia, Suriname, Frans-Guyana, Peru, Brazilië, Ecuador, Venezuela, Bolivia, Guyana, Panama, Argentinië, Uruguay, en Trinidad en Tobago
Baliodryas	Boulenger, 1905	1	Zuid-Amerika; Bolivia en Brazilië
Boiruna	Zaher, 1996	2	Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Borikenophis	Hedges & Vidal, 2009	4	Caraïben; Puerto Rico, Britse Maagdeneilanden, Amerikaanse Maagdeneilanden
Caaeteboia	Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, Moura-Leite & Bonatto, 2009	2	Zuid-Amerika; Brazilië
Calamodontophis	Amaral, 1963	2	Zuid-Amerika; Brazilië en Uruguay
Caraiba	Reinhardt & Lütken, 1862	1	Caribisch gebied; Cuba, Isla de la Juventud en enkele omliggende eilanden
Carphophis	Gervais, 1843	2	Noord-Amerika; Verenigde Staten
Cenaspis	Campbell, Smith, Hall, 2018	1	Midden-Amerika; Mexico
Cercophis	Schlegel, 1837	1	Zuid-Amerika; Brazilië en Suriname
Chersodromus	Reinhardt, 1861	4	Midden-Amerika; Mexico
Chlorosoma	Wagler, 1830	3	Zuid-Amerika; Brazilië, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Argentinië, Bolivia, Peru, Colombia en Ecuador
Clelia	Fitzinger, 1826	7	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Costa Rica, Panama, Colombia, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Uruguay, Paraguay, Argentinië, Brazilië, Peru, Antillen (Saint Lucia) en Nicaragua
Coniophanes	Hallowell , 1860	17	Noord-, Midden- en Zuid-Amerika;Verenigde Staten, Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Ecuador, Peru en Colombia
Conophis	Peters, 1860	3	Midden-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Belize, Nicaragua, Costa Rica en mogelijk in Colombia en El Salvador
Contia	Baird & Girard, 1853	2	Noord-Amerika; Verenigde Staten en Canada
Coronelaps	Reinhardt, 1861	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Crisantophis	Dunn, 1937	1	Midden-Amerika; Guatemala, Costa Rica, El Salvador, Honduras en Nicaragua
Cryophis	Bogert & Duellman, 1963	1	Midden-Amerika; Mexico
Cubophis	Hedges & Vidal , 2009	6	Midden-Amerika; Cuba, Honduras, de Bahama's en de Kaaimaneilanden (UK)
Diadophis	Linnaeus, 1766	1	Noord-Amerika; Canada, Verenigde Staten en Mexico
Diaphorolepis	Jan, 1863	2	Zuid-Amerika; Colombia, Ecuador en Panama
Dipsas	Laurenti, 1768	53	Midden- en Zuid-Amerika; Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Brazilië, Frans-Guyana, Suriname, Honduras, Mexico, Argentinië, Belize, Guatemala, Paraguay, Nicaragua, Costa Rica, Trinidad en Uruguay
Ditaxodon	Peters, 1868	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Drepanoides	Jan, 1863	1	Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië Colombia, Ecuador, Frans-Guyana en Peru
Echinanthera	Cope, 1894	6	Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië, Ecuador, Colombia, mogelijk in Suriname
Elapomorphus	Wiegmann in Fitzinger1843	2	Zuid-Amerika; Brazilië
Emmochliophis	Fritts & Smith, 1969	2	Zuid-Amerika; Ecuador en Colombia
Enuliophis	Boulenger, 1894	1	Zuid-Amerika; Colombia, Costa Rica, Honduras, Nicaragua en Panama
Enulius	Cope, 1870	4	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Venezuela en Colombia, mogelijk ook in Belize
Erythrolamprus	Wagler, 1830	51	Midden- en Zuid-Amerika; Suriname, Brazilië, Ecuador, Colombia, Bolivia, Peru, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Trinidad en Tobago, Grenada, Kleine Antillen, Uruguay, Paraguay, Argentinië, Honduras, Nicaragua en Costa Rica
Eutrachelophis	Myers & McDowell, 2014	2	Zuid-Amerika; Brazilië, Peru en Ecuador
Farancia	Gray, 1842	2	Noord-Amerika; Verenigde Staten
Geophis	Wagler, 1830	50	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Costa Rica, Panama, Honduras, Guatemala, Nicaragua, El Salvador en Colombia
Gomesophis	Gomes, 1918	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Haitiophis	Peters, 1863	1	Caraïben; Haïti (Hispaniola), Dominicaanse Republiek (oa Île de la Tortue en Isla Beata)
Helicops	Wagler, 1828	18	Zuid-Amerika; Venezuela, Colombia, Brazilië, Bolivia, Peru, Trinidad, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Uruguay, Argentinië, Paraguay en Suriname
Heterodon	Latreille, 1801	4	Noord-Amerika; Canada, de Verenigde Staten en Mexico
Hydrodynastes	Fitzinger, 1843	2	Zuid-Amerika; Frans-Guyana, Suriname, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Venezuela, Colombia en Guyana, mogelijk in Peru
Hydromorphus	Peters, 1859	2	Midden-Amerika; Guatemala, Honduras, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia
Hydrops	Wagler, 1830	3	Zuid-Amerika; Bolivia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Trinidad, Peru, Ecuador, Brazilië, Colombia, Argentinië en Paraguay
Hypsiglena	Cope, 1860	9	Noord-Amerika; Mexico en de Verenigde Staten
Hypsirhynchus	Günther, 1858	8	Caribisch Gebied; Hispaniola, Île de la Gonâve, Isla Saona, Jamaica, Bahama's, Little Inagua en Haïti
Ialtris	Cope, 1862	4	Caribisch Gebied; Hispaniola
Imantodes	Duméril, 1853	8	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Belize, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Trinidad en Tobago, Argentinië en Ecuador
Leptodeira	Fitzinger, 1843	13	Midden- en Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay, Peru, Argentinië, Ecuador, Verenigde Staten, Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Belize, Trinidad en Tobago en Aruba
Lioheterophis	Amaral, 1935	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Lygophis	Fitzinger, 1843	8	Midden- en Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Paraguay, Uruguay en Ecuador, mogelijk in Peru
Magliophis	Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009	2	Caraïben; Puerto Rico, Amerikaanse, Britse Maagdeneilanden
Manolepis	Jan, 1863	1	Midden-Amerika; Mexico
Mussurana	Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009	3	Zuid-Amerika; Brazilië, Paraguay, Argentinië en Peru
Ninia	Baird & Girard, 1853	11	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Ecuador, Trinidad en Venezuela
Nothopsis	Cope, 1871	1	Midden- en Zuid-Amerika; Colombia, Costa Rica, Ecuador, Honduras, Nicaragua en Panama
Omoadiphas	Köhler, Wilson & McCranie, 2001	3	Midden-Amerika; Honduras
Oxyrhopus	Wagler, 1830	15	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Trinidad en Tobago, Honduras, Belize, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Frans-Guyana, Guyana, Colombia, Venezuela, Ecuador, Suriname, Brazilië, Bolivia, Peru, Argentinië en Paraguay, mogelijk in El Salvador
Paraphimophis	Cope, 1878	1	Zuid-Amerika; Argentinië, Brazilië en Uruguay, mogelijk in Bolivia
Phalotris	Cope, 1862	15	Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Philodryas	Wagler, 1830	16	Zuid-Amerika; Brazilië, Peru, Bolivia, Paraguay, Uruguay, Argentinië, Colombia, Frans-Guyana, Guyana, Venezuela, Chili en Ecuador
Phimophis	Cope, 1860	3	Zuid-Amerika; Panama, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Bolivia, Paraguay en Argentinië
Plesiodipsas	Aleman, 1953	1	Zuid-Amerika; Colombia en Venezuela
Pliocercus	Cope, 1860	2	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, Honduras, Costa Rica, El Salvador, Nicaragua, Panama, Colombia, Ecuador en Peru
Pseudablabes	Boulenger, 1896	3	Zuid-Amerika; Brazilië, Bolivia, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Pseudalsophis	Zaher, Grazziotin, Cadle, Murphy, de Moura-Leite & Bonatto, 2009	10	Zuid-Amerika; Ecuador, Peru, Chili
Pseudoboa	Schneider, 1801	6	Zuid-Amerika; Panama, Peru, Colombia, Guyana, Frans-Guyana, Suriname, Venezuela, Kleine Antillen, Trinidad en Tobago, Grenada, Brazilië, Argentinië, Ecuador, Bolivia en Paraguay
Pseudoeryx	Fitzinger, 1826	2	Zuid-Amerika; Colombia, Venezuela, Ecuador, Peru, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Bolivia, Paraguay, Argentinië en Brazilië
Pseudoleptodeira	Günther, 1894	1	Midden-Amerika; Mexico
Pseudotomodon	Leybold, 1873	1	Zuid-Amerika; Argentinië
Psomophis	Myers & Cadle, 1994	3	Zuid-Amerika; Bolivia, Brazilië, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Ptychophis	Gomes, 1915	3	Zuid-Amerika; Brazilië
Rhachidelus	Boulenger, 1908	1	Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië en Paraguay
Rhadinaea	Cope, 1863	21	Noord-, Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Belize, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia en Ecuador, mogelijk in El Salvador en Honduras
Rhadinophanes	Myers & Campbell, 1981	1	Midden-Amerika; Mexico
Rodriguesophis	Grazziotin, Zaher, Murphy, Scrocchi, Benavides, Zhang & Bonatto, 2012	3	Zuid-Amerika; Brazilië
Saphenophis	Myers, 1973	5	Zuid-Amerika; Colombia en Ecuador
Sibon	Fitzinger, 1826	18	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Frans-Guyana, Ecuador, Trinidad en Tobago en Brazilië
Siphlophis	Fitzinger, 1843	7	Midden- en Zuid-Amerika; Costa Rica, Panama, Frans-Guyana, Guyana, Peru, Brazilië, Bolivia, Colombia, Ecuador, Venezuela en Trinidad
Sordellina	Peters, 1880	1	Zuid-Amerika; Brazilië
Stichophanes	Yuan, 1983	1	Azië; China
Synophis	Peracca, 1896	9	Zuid-Amerika; Colombia, Ecuador en Peru
Tachymenis	Wiegmann, 1835	6	Zuid-Amerika; Peru, Chili, Bolivia en Argentinië
Taeniophallus	Cope, 1895	9	Zuid-Amerika; Peru, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Colombia, Brazilië, Uruguay, Suriname en Frans-Guyana
Tantalophis	Günther, 1860	1	Midden-Amerika; Mexico
Thamnodynastes	Wagler, 1830	20	Zuid-Amerika; Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Brazilië, Peru, Venezuela, Colombia, Bolivia, Ecuador, Paraguay, Argentinië en Uruguay
Thermophis	Malnate, 1953	3	Azië; China
Tomodon	Duméril, 1853	3	Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië, Frans-Guyana, Paraguay, Uruguay, Peru en Bolivia
Tretanorhinus	Duméril, Bibron & Duméril, 1854	4	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Belize, Costa Rica, Panama, Ecuador, Colombia, Cuba, Isla de la Juventud en de Kaaimaneilanden, mogelijk ook in El Salvador
Trimetopon	Cope, 1885	6	Midden-Amerika; Nicaragua, Costa Rica en Panama
Tropidodipsas	Günther, 1858	7	Midden-Amerika; Mexico, Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador, Nicaragua en Costa Rica
Tropidodryas	Fitzinger, 1843	2	Zuid-Amerika; Brazilië
Uromacer	Duméril, Bibron & Duméril, 1854	3	Caribisch Gebied; Hispaniola (Haïti, Dominicaanse Republiek), Île de la Gonâve, Grande Caye, Île à Vache, Isla Beata, Île de la Tortue, Isla Saona en Isla Catalina
Urotheca	Bibron, 1843	8	Midden- en Zuid-Amerika; Costa Rica, Panama, Nicaragua, Ecuador, Colombia, Venezuela en Honduras
Xenodon	Boie, 1826	12	Midden- en Zuid-Amerika; Mexico, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Belize, El Salvador, Costa Rica, Panama, Colombia, Venezuela, Ecuador, Brazilië, Bolivia, Peru, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Argentinië, Uruguay en Paraguay
Xenopholis	Peters, 1869	3	Zuid-Amerika; Bolivia, Peru, Ecuador, Brazilië, Frans-Guyana, Colombia, Venezuela en Paraguay
Xenoxybelis	Machado, 1993	2	Zuid-Amerika; Colombia, Venezuela, Ecuador, Brazilië, Peru, Guyana, Bolivia en Frans-Guyana