Efraïm (persoon)

Efraïm (Hebreeuws: אֶפְרַיִם/אֶפְרָיִם, Efrayim) was volgens de Hebreeuwse Bijbel de tweede zoon van Jozef die geboren werd in het oude Egypte.^[1] Efraïm werd net als zijn oudere broer Manasse verwekt bij Asnath, de vrouw die de Egyptische farao Jozef had gegeven. Jozef noemde zijn tweede zoon Efraïm, want "God heeft mij vruchtbaar gemaakt in dit land, waar ik zo veel te verduren heb gehad";^[2] de naam Efraïm klinkt als Hebreeuws voor “tweemaal vruchtbaar”.

Efraïm, geschilderd door Francesco Hayez

In Genesis 48 staat dat Jozef samen met zijn zonen naar zijn vader Jakob ging, die niet meer lang te leven had. Jakob zei dat de twee zoons van Jozef als zijn eigen zoons zouden gelden. Jozef bracht ze voor zijn slechtziende vader met Manasse, de oudste, rechts en Efraïm links, zodat de oudste zoon de belangrijkste zegen zou ontvangen. Jakob wilde het echter anders, hij kruiste zijn armen, zodat Efraïm de grootste zegen kreeg. Hij stelde Efraïm vóór Manasse en zei dat hij een machtiger nakomelingschap zou krijgen. Deze nakomelingen zouden later bekend worden als de stam Efraïm, die de meest dominante van het Koninkrijk Israël zou worden. “Efraïm” wordt dan ook soms als aanduiding voor het gehele Israël van die tijd gebruikt.

1 Kronieken 7 noemt enkele nakomelingen van Efraïm. Daaronder zijn zoons Ezer en Elad die door de inwoners van Gat werden vermoord. Daarna werden zijn zoon Beria en zijn dochter Seëra, die enkele nederzettingen stichtte, geboren.