Franekeradeel (1984-2018)

Franekeradeel (uitspraak^ⓘ; Fries: Frjentsjerteradiel (uitspraak^ⓘ)) was een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland met 20.180 inwoners (30 april 2017, bron: CBS) met een oppervlakte van 109,17 km², waarvan 6,44 km² water.

Franekeradeel

Voormalige gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Land	Nederland
Provincie	Friesland Friesland
Coördinaten	53° 12′ NB, 5° 32′ OL
Algemeen
Hoofdplaats	Franeker
Belangrijke verkeersaders	, spoorlijn Leeuwarden-Harlingen
Station(s)	Franeker
Overig
Postcode(s)	8800 - 8814, 8850-8859
Netnummer(s)	0517, 0518
CBS-code	0070
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.franekeradeel.nl
Detailkaart
Portaal    Nederland

Topografische gemeentekaart van Franekeradeel, september 2017

Satellietfoto met aanduiding van gemeenten

Geschiedenis

Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984 was Tzum de grootste plaats van de toenmalige gemeente Franekeradeel. Echter, het gemeentehuis van Franekeradeel was gevestigd in de Martenastins in Franeker. Daarna werd de rol van bestuurscentrum overgenomen door het gemeentehuis van de gemeente Franeker.

Na het besluit tot fuseren in april 2016 ging Franekeradeel per 1 januari 2018 samen met Het Bildt, Menaldumadeel en vier dorpen uit Littenseradeel op in de nieuwgevormde gemeente Waadhoeke.

Kernen

Stad en dorpen

De gemeente Franekeradeel bestond uit zeventien officiële kernen, waarvan de stad Franeker verreweg de grootste was. De Nederlandse namen waren de officiële.

Aantal inwoners per woonkern op 31 december 2009:

Nederlandse naam	Friese naam	Inwoners
Franeker	Frjentsjer	12.900
Sexbierum	Seisbierrum	1.758
Tzummarum	Tsjummearum	1.451
Tzum	Tsjom	1.188
Achlum	Achlum	635
Oosterbierum	Easterbierrum	557
Ried	Rie	455
Dongjum	Doanjum	360
Peins	Peins	282
Herbaijum	Hjerbeam	258
Hitzum	Hitsum	225
Pietersbierum	Pitersbierrum	146
Schalsum	Skalsum	130
Zweins	Sweins	110
Firdgum	Furdgum	70
Boer	Boer	49
Klooster-Lidlum	Kleaster-Lidlum	40

Bron: Burgerjaarverslag 2009 Gemeente Franekeradeel

Buurtschappen

Naast deze officiële kernen bevonden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Arkens (Erkens) Barrum Dijkshoek (Dykshoeke) Doijum (Doaium) Fatum (Fâltum) Holprijp (Holpryp) De Kampen Kie

Kiesterzijl (Kystersyl) Kingmatille (Keimpetille) Koehool (Koehoal) Koum (Koüm) Laakwerd (Laakwert) Lutjelollum (Lutsjelollum) Miedum Roptazijl (Roptasyl)

Salverd (Salvert) Sopsum Tallum Teetlum (Teatlum) Tolsum Tritzum (Tritsum) De Vlaren (de Flearen of de Vlaeren) War

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Terschelling				het Bildt
Harlingen				Menaldumadeel
Súdwest-Fryslân				Littenseradeel

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Franekeradeel bestond uit negentien zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij	1998	2002	2006	2010	2014
Gemeentebelang Franekeradeel	3	5	3	5	5
CDA	6	5	5	4	4
FNP	3	3	3	2	4
PvdA	5	4	5	3	2
VVD	2	1	1	2	1
D66	-	-	-	1	1
GroenLinks	-	-	1	1	1
ChristenUnie	-	1	1	1	1
Totaal	19	19	19	19	19

College 2010-2014

Het college van burgemeester en wethouders van Franekeradeel in de zittingsperiode 2010-2014 bestaat uit een coalitie van PvdA, Gemeentebelang en de VVD.

De burgemeester en wethouders zijn:^[1]

• Eduard van Zuijlen (GL): Waarnemend burgemeester sinds 1 december 2015;
• T. Twerda (PvdA);
• J.R. Bekkema (Gemeentebelang);
• D. Osinga-Bonnema (VVD).

Cultuur

Monumenten

In de voormalige gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Franekeradeel
• Lijst van oorlogsmonumenten in Franekeradeel

Kunst in de openbare ruimte

In de voormalige gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

• Lijst van beelden in Franekeradeel