Gemaal De Lynden

Het Gemaal Lynden, ook wel De Lynden,^[1] in het gelijknamige dorpje Lijnden is een gemaal in de Haarlemmermeer.

Gemaal De Lynden
Gemaal De Lynden, gezien vanaf de Hoofdvaart
Locatie
Locatie	Lijnden, Haarlemmermeer
Adres	Akerdijk 12, 1175LE Lijnden
Coördinaten	52° 21′ NB, 4° 46′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	gemaal
Start bouw	1847
Bouw gereed	1849
Sluiting	2005 (vervangen)
Verbouwing	2013
Architectuur
Bouwstijl	neogotiek
Bouwinfo
Architect	J.A. Beijerinck
Erkenning
Monumentstatus	Rijksmonument
Monumentnummer	19917
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Het gemaal gezien vanaf de overzijde van de Ringvaart

Geschiedenis

Het eerste gemaal werd in 1849 in gebruik genomen. Samen met de gemalen De Cruquius en De Leeghwater heeft het de Haarlemmermeer in de periode 1849-1852 drooggepompt.

Het gemaal en het dorp zijn genoemd naar Frans Godert van Lynden van Hemmen (1761-1845), een politicus die net als de naamgevers van De Cruquius en De Leeghwater een plan had ontwikkeld voor de droogmaking van het Haarlemmermeer. Hij publiceerde in 1821 het boek 'Verhandeling over de Droogmaking der Haarlemmer-Meer' met daarin gedetailleerde plannen die uiteindelijk mede de basis vormden voor de daadwerkelijke droogmaking.

Gemaal De Lynden is verscheidene malen gemoderniseerd, naast het oorspronkelijke gebouw is het nieuwe Gemaal De Lynden geplaatst, dat sinds 2005 in gebruik genomen als vervanging van het oude gemaal. Het gebouw van het oude gemaal is als Rijksmonument beschermd en is gebouwd in neogotische stijl.

Techniek

Het gemaal had oorspronkelijk een stoomaandrijving. Deze werd vervangen door twee stoomaangedreven centrifugaalpompen, waarvan een in 1919 is gesloopt. Hiervoor in de plaats kwam een synchroonmotor, die oorspronkelijk als generator had dienstgedaan in de elektriciteitscentrale van Naarden/Bussum. In 1954 is de tweede stoommachine, die net als eerstgenoemde, met een flens aan de centrifugaalpomp was gekoppeld, gesloopt en vervangen door een tweecilinder dieselmotor, van het type VE 602/110, met een vermogen van 730 epk bij 110 omw/min, die bij Werkspoor Amsterdam was ontworpen door ir. Lugt. Deze motor heeft bij Werkspoor van 1947 tot 1950 als proefmotor gedraaid, is voor een "vriendenprijsje" overgedaan aan de Haarlemmermeerpolder en heeft in het gemaal De Lynden gedraaid van 1954 tot 1967.

Daarna zijn zowel genoemde elektromotor als de dieselmotor vervangen door twee Brons-dieselmotoren van het type GVE8, met een vermogen van 800 epk. In 1986 is de Brons-dieselmotor in de westelijke vleugel van het gemaal vervangen door een asynchrone elektromotor van 600 kW bij 1000 omw/min.

Het nieuwe gemaal uit 2005, met drie pompen, heeft een capaciteit van 1275 m3 per minuut, 50% meer dan het oude gemaal.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Gemaal Lynden^{[dode link]}. Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Geraadpleegd op 28 mei 2020.

Mediabestanden

Zie de categorie Gemaal De Lynden van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Gemalen in de Haarlemmermeer

De Leeghwater · De Lynden · De Cruquius · De Bolstra · De Koning Willem I