Groesbeek (kasteel)

Het kasteel Groesbeek stond in het Nederlandse dorp Groesbeek, provincie Gelderland. De oudste versie van het kasteel dateert uit 1265 en betreft een houten woontoren. Op dezelfde locatie werd in 1301 een grotere, eveneens houten woontoren gebouwd; rond 1343 werd deze vervangen door een stenen exemplaar.

Groesbeek
Locatie	Groesbeek
Algemeen
Kasteeltype	woontoren
Bouwmateriaal	hout, baksteen
Eigenaar	heren van Groesbeek
Gebouwd in	1265
Gesloopt in	14e/15e eeuw

Het kasteel stond aan de oostzijde van de kerk en de voormalige koninklijke rijkshof.

Geschiedenis

In de 11e eeuw werd ten noorden van Groesbeek het mottekasteel Watermeerwijk gebouwd door de waldgraven van het Rijkswoud. In het midden van de 13e eeuw gingen deze waldgraven zich heren van Groesbeek noemen. Dit was ook de periode waarin zij Watermeerwijk verlieten en zich vestigden in Groesbeek.

Het oudst bekende lid van dit geslacht was ridder Johan van Groesbeek, die in 1258 in een document wordt genoemd. Het zal deze Johan zijn geweest die aan de oostzijde van het oude 10e-eeuwse rijkshof in Groesbeek rond 1265 het eerste kasteel liet bouwen: een houten woontoren, omgeven door een gracht. In 1301 werd de toren vervangen door groter exemplaar, eveneens van houten. Uiteindelijk zou rond 1343 ook deze toren worden vervangen, maar nu door een toren van baksteen, omgeven door een bakstenen weermuur. Het kasteel is eind 14e of begin 15e eeuw afgebroken, waarna de heuvel is geëgaliseerd.

In de 16e eeuw is aan westzijde, op de plek van het reeds in de 12e eeuw verdwenen rijkshof, een nieuw slot gebouwd, het Huis te Groesbeek.

De gronden van de oude woontoren kwamen in 1768 in bezit van de Rekenkamer van Gelre toen zij de heerlijkheid Groesbeek aankochten.

In 1969 werd op het kasteelterrein een middelbare school gebouwd. Nadat de school was afgebroken, volgde er in 2004-2005 archeologisch onderzoek waarbij de restanten van de woontorens werden ontdekt.

Anno 2022 bevindt zich op het voormalige kasteelterrein een woonwijkje.