Loading AI tools
scheikundig element met symbool Hf en atoomnummer 72 Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hafnium is een scheikundig element met symbool Hf en atoomnummer 72. Het is een staalgrijs overgangsmetaal.
Op basis van zijn atoomtheorie voorspelde Niels Bohr dat het 72ste element niet tot de zeldzame aarden behoorde, waar men het tot dan toe tevergeefs gezocht had. Op Bohrs aanwijzing werd het element in 1922 ontdekt door de Nederlandse fysicus en ingenieur Dirk Coster en de Hongaarse scheikundige George de Hevesy toen zij met röntgenspectrometrie de buitenste elektronen van zirkoniumhoudende erts bestudeerden.[1][2]
Metallisch hafnium is voor het eerst geïsoleerd door de Nederlandse scheikundigen Anton Eduard van Arkel en Jan Hendrik de Boer door een damp van hafnium(IV)jodide over een verhit wolfraamelement te leiden (het Van Arkel-de Boerproces).
De naam Hafnium is afgeleid van het Latijnse naam voor Kopenhagen Hafnia; de plaats waar het element is ontdekt.
In nucleaire installaties zoals kernonderzeeërs wordt hafnium gebruikt als neutronenvanger. Andere industriële toepassingen van hafnium zijn:
Hafnium is een glanzend en buigzaam metaal met uitstekende corrosiebestendigheid. Chemisch gezien vertoont het veel overeenkomsten met zirkonium en daardoor zijn deze elementen moeilijk van elkaar te onderscheiden. Het opmerkelijkste verschil is de dichtheid; die van hafnium is ongeveer tweemaal zo groot.
Hafniumcarbide is een uit twee elementen bestaande verbinding met het hoogste bekende smeltpunt — meer dan 4160 kelvin. Bij lage temperaturen reageert hafnium alleen met halogenen. Bij hogere temperaturen worden ook reacties met zuurstof, stikstof, koolstof, zwavel en silicium waargenomen.
Hafnuim (Hf) is afgeleid van de Latijnse naam voor Kopenhagen (Hafnia), de stad waar het element ontdekt is.[4]
In de natuur komt hafnium vrijwel niet in ongebonden toestand voor. Vaak wordt het in combinatie met zirkonium aangetroffen in mineralen zoals alviet en thortveiliet die zo'n 1 tot 5% hafnium bevatten.
Ongeveer de helft van de totale hafniumwinning ontstaat als bijproduct van de productie van zirkonium door reductie van hafniumtetrachloride met magnesium of natrium.
Zie Isotopen van hafnium voor het hoofdartikel over dit onderwerp.| Stabielste isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 172Hf | syn | 1,87 j | EV | 8,600 | 172Lu |
| 174Hf | 0,162 | 2,0·1015 j | α | 2,495 | 170Yb |
| 176Hf | 5,206 | stabiel met 104 neutronen | |||
| 177Hf | 18,606 | stabiel met 105 neutronen | |||
| 178Hf | 27,297 | stabiel met 106 neutronen | |||
| 179Hf | 13,629 | stabiel met 107 neutronen | |||
| 180Hf | 35,100 | stabiel met 108 neutronen | |||
| 182Hf | syn | 9·106 j | β− | 9,300 | 182Ta |
In de natuur komen vijf stabiele hafnium isotopen voor waarvan 180Hf met ruim 35% het meest. Daarnaast zijn er radioactieve isotopen bekend waaronder de alfastraler 174Hf met een halveringstijd van 2,0·1015 jaar.
Als fijn poeder kan hafnium spontaan ontbranden in de lucht. Het zuivere metaal is voor mensen onschadelijk. Dat geldt echter niet voor hafniumverbindingen, maar in de vrije natuur worden deze zelden aangetroffen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
