Hephthalieten

De Hephthalieten (Grieks: Ephthalitai; Middenperzisch: Heftal; Arabisch: Haital; Chinees: Yeda, 嚈噠) vormden een volk van onduidelijke, waarschijnlijk Turks^{[1][2][3][4][5][6]} afkomst, dat van 425 tot ongeveer 560 in Centraal-Azië heerste.

Zilveren drachme (6e eeuw) van de Hephtalieten. De voorzijde toont het portret van de koning met een ingewikkelde kroon, waar onder meer een maansikkel en een runderkop in te herkennen zijn. Op de keerzijde staat een aan de Sasanidische muntslag ontleend vuuraltaar met priesters.

Naam en oorsprong

In de Chinese kronieken worden de Hephthalieten tot de Yuezhi, een waarschijnlijk Skythische stam, of ook tot de Kangju (Sogden) gerekend. Ook worden ze met de Xiongnu en de Tiele in verband gebracht.

De Chinese kroniekschrijver Song Yun schrijft in de Liang-shu dat de Hephthalieten oorspronkelijk als vazallen van de Rouran uit Dzjoengarije kwamen.

Mogelijk betreft het slechts de naam van de leidende dynastie, waarbij de bevolking uit Indo-Europese en Turkse of Mongoolse nomadische elementen samengesteld was.

Een vooral in Griekse bronnen veel voorkomende alternatieve benaming is Witte Hunnen, hoewel zij met de rond het jaar 375 oprukkende Europese Hunnen volgens het moderne onderzoek niet direct gerelateerd zijn. Hoewel de benaming "wit" vaak uitgelegd wordt als betrekking hebbend op de huidskleur van de Hephthalieten, is dit allerminst zeker en kan hier ook een clanbetekenis zoals de "witte horde" hebben. De Indiërs gebruikten ook de term Sveta Hunas, maar hier is het niet helemaal zeker of de Hephthalieten of andere, al of niet verwante opvolgers werden bedoeld.

De laat-Romeinse historicus Procopius noemt de Hephtalieten ongeveer 550 AD als deel van de "Hunnen".