Huis Van Strijen

Het Huis Van Strijen is een patriciërswoning aan de Westhaven in de Nederlandse stad Gouda.

Het samengaan van Recht en Vrede (detail plafondschildering) door Dionys van Nijmegen (1730)

De overheid, een van de plafondschilderingen door Dionys van Nijmegen (1730)

Het stadspaleis Westhaven 52 te Gouda

De Goudse burgemeester Willem van Strijen liet in 1728 een nieuwe woning bouwen aan de Westhaven. Voor deze bouw moesten drie middeleeuwse woningen verdwijnen De Twee Hardebollen, De Bijl en Het Wapen van Zeeland, die hij al in 1718 had gekocht. Van Strijen, die zeer vermogend was, liet zijn huis in 1765 na aan zijn schoonzoon burgemeester Adriaan Prins. De Goudse patriot en geschiedschrijver De Lange van Wijngaerden, die was getrouwd met Elisabeth Prins^[1], een kleindochter van Willem van Strijen verkreeg het pand na het overlijden van zijn schoonvader in 1780. De Lange Van Wijngaerden heeft jaren in dit grachtenpand gewoond. Ook burgemeester Lodewijk van Toulon en uitgever Gerrit Benjamin van Goor zijn bewoners van dit stadspaleis geweest.

Na het overlijden van Van Goor in 1871 werd de woning gekocht door Gerardus Jacobus Steens Zijnen, directeur van de Goudse kaarsenfabriek. Hij schonk het pand aan de gemeente Gouda als bewijs van zijne belangstelling in de stad zijner inwoning en van zijn ingenomenheid met de stichting van het gymnasium.^[2] Van 1890 tot 1952 was het stedelijk gymnasium hier gevestigd. Na het vertrek van het gymnasium werd het gebouw gekocht door de Kamer van Koophandel. Deze liet het pand verbouwen, waarbij veel schade aan de historische inrichting werd toegebracht. Dit met instemming van het ministerie van Economische Zaken, dat liet weten dat de gelden van handel en industrie niet bestemd waren voor de restauratie van monumenten.^[3] Door de verbouwing gingen meerdere onderdelen van het interieur verloren en werd de thematische eenheid van de schilderingen uit hun verband gerukt.^[4] Bij restauraties door de huidige eigenaar, Van Lanschot bankiers, is de eerder toegebrachte schade gedeeltelijk weer hersteld.^[3]

Het interieur

Van Strijen gaf bij de bouw van zijn nieuwe huis de opdracht aan Elias van Nijmegen en diens zoon Dionys om de ontwerpen voor de schilderingen in zijn nieuwe woonhuis te maken. Van de door hen gemaakte plafond-, schoorsteen- en bovendeurstukken zijn er elf in het huis bewaard gebleven. Uit latere tijd dateren twee schilderijen die gemaakt zijn rond 1800: een zeegezicht en een winters tafereel. In opdracht van de Kamer van Koophandel werden in 1952 nog een tweetal schoorsteenstukken en een bovendeurstuk, met symbolen van Mercurius, de god van de handel, gemaakt.^[5]