Hulpverleningszone

De hulpverleningszones (Frans: zones de secours) vormen de organisatiestructuur van de brandweerdiensten in België. Er zijn er in totaal 35 (plus Brussel) en ze vervangen sinds 1 januari 2015 de kleinere "prezones". De schaalvergroting werd doorgevoerd in het kader van de brandweerhervorming. Aanleiding voor deze hervorming was de gasramp in Gellingen, waarbij bleek dat de organisatie van de hulpdiensten niet meer voldeed aan de noden van de huidige maatschappij. Na de ramp werd door de federale regering een commissie opgericht die de hervorming moest uitwerken. De commissie baseerde zich op drie basisprincipes:

• Snelste adequate hulp: bij noodgevallen wordt niet meer de territoriaal bevoegde brandweer maar de brandweer die het snelst ter plaatse kan zijn uitgestuurd.
• Zelfde basisbescherming: elke burger heeft recht op dezelfde basisbescherming zonder daar in verhouding overdreven veel voor te moeten betalen.
• Schaalvergroting: een schaalvergroting is noodzakelijk opdat de beschikbare middelen efficiënter worden ingezet en grote incidenten beter worden aangepakt.

Kaart van de hulpverleningszones

Elke zone heeft rechtspersoonlijkheid en wordt bestuurd door een zoneraad en zonecollege. De burgemeesters van de respectievelijke gemeenten vormen van rechtswege de zoneraad, die het zonecollege aanstelt. Het zonecollege benoemt op zijn beurt een zonecommandant, die belast is met de organisatie en het beheer van de zone.

In Brussel-Hoofdstad is het een gewestelijke instelling, de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (DBDMH), die instaat voor de brandweerdiensten. De DBDMH valt grotendeels buiten het federaal georganiseerd systeem van hulpverleningszones.

Wijzigingen van zones

• Op 1 januari 2016 wijzigden de gemeenten Anderlues, Erquelinnes, Lobbes en Merbes-le-Château van Hulpverleningszone Henegouwen-Centrum naar Hulpverleningszone Henegouwen-Oost.^[1]
• Op 1 oktober 2016 veranderden alle hulpverleningszones van naam.^[2]
• Op 1 januari 2019 werden door gemeentelijke fusies enkele gemeenten toegevoegd/verwijderd uit de hulpverleningszones.^[3]
• Op 1 januari 2019 veranderde de naam van "Hulpverleningszone Oost" naar "Brandweerzone Oost".^[4]
• Op 24 oktober 2019 veranderde de naam van "Hulpverleningszone Vlaamse Ardennen" naar "Brandweerzone Vlaamse Ardennen".^[5]
• Op 13 maart 2020 veranderde de naam van "Hulpverleningszone Rivierenland" naar "Brandweerzone Rivierenland".^[6]

Naar aanleiding van de gemeentefusies van 1 januari 2025 zijn er een hele reeks wijzigingen gepland.^[7]

Lijst

Hulpverleningszone	Provincie	Aantal gemeenten	Aantal posten	Oppervlakte (in km²)[8]	Bevolking (01/01/2024)[9]	Beschrijving
Brandweer Zone Antwerpen	Antwerpen	2	9	216,08	566.718	Stad Antwerpen en Wijnegem
Brandweerzone Rivierenland	Antwerpen	18	15	566,94	441.132	Zuidwesten provincie Antwerpen (streek rond Mechelen)
Brandweer Zone Rand	Antwerpen	20	19	709,50	419.118	Streek rond stad Antwerpen
Hulpverleningszone Taxandria	Antwerpen	12	12	631,50	201.025	Noordoosten provincie Antwerpen (streek rond Turnhout)
Brandweer Zone Kempen	Antwerpen	15	7	728,53	270.201	Zuidoosten provincie Antwerpen (streek rond Geel)
Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant	Vlaams-Brabant	32	8	1.233,71	546.949	Ongeveer het arrondissement Leuven
Brandweerzone Vlaams-Brabant West	Vlaams-Brabant	31	10	879,99	639.867	Ongeveer het arrondissement Halle-Vilvoorde
Hulpverleningszone Waals-Brabant	Waals-Brabant	27	6	1.097,20	409.782	Provincie Waals-Brabant
DBDMH	Brussels Hoofdstedelijk Gewest	19	8[10]	162,42	1.222.637	Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Brandweerzone Vlaamse Ardennen	Oost-Vlaanderen	13	8	550,62	185.781	Zuidwesten provincie Oost-Vlaanderen (Regio Oudenaarde)
Brandweerzone Centrum	Oost-Vlaanderen	16	15	958,02	609.185	Regio Gent
Brandweerzone Oost	Oost-Vlaanderen	8	9	347,97	207.086	Regio met Dendermonde en Lokeren
Hulpverleningszone Zuid-Oost	Oost-Vlaanderen	7	7	338,19	255.066	Grootste deel van de Denderstreek
Hulpverleningszone Waasland	Oost-Vlaanderen	6	9	461,88	251.066	Het Waasland (Regio Sint-Niklaas)
Hulpverleningszone Meetjesland	Oost-Vlaanderen	5	4	354,18	90.608	Het Meetjesland (Regio Eeklo)
Hulpverleningszone Henegouwen-Centrum	Henegouwen	28	11	1.367,63	556.543	Bergen en omringende gemeenten
Hulpverleningszone Henegouwen-Oost	Henegouwen	22	6	1.242,77	474.436	Charleroi en omringende gemeenten
Hulpverleningszone Picardisch Wallonië	Henegouwen	19	7	1.202,43	320.148	Doornik en omringende gemeenten
Hulpverleningszone Hesbaye	Luik	13	2	390,07	76.663	(Luiks) Haspengouw
Luik Zone 2 IILE-SRI	Luik	21	7	590,36	565.529	Luik en omringende gemeenten
HEMECO	Luik	15	2	599,08	106.423	Regio tussen Hoei en Hamoir
Vesdre - Hoëgne & Plateau	Luik	19	9	798,79	234.302	Regio rond Verviers
5 Warche Amblève Lienne (ZS5 W.A.L.)	Luik	7	4	632,69	49.468	Regio rond Malmedy
Zone DG	Luik	9	7	846,14	78.604	De Duitstalige Gemeenschap
Brandweerzone Oost-Limburg	Limburg	13	7	883,62	328.615	Regio Genk - Maaseik
Hulpverleningszone Noord-Limburg	Limburg	8	4	540,58	160.730	Regio Lommel
Hulpverleningszone Zuid-West Limburg	Limburg	17	8	999,10	410.753	Regio Hasselt - Haspengouw
Hulpverleningszone Luxemburg	Luxemburg	43	17	4.439,71	295.049	Eén voor de hele provincie
DINAPHI	Namen	22	12	2.507,12	178.975	De arrondissementen Dinant en Philippeville
Hulpverleningszone NAGE	Namen	10	4	831,20	232.709	Namen en omringende gemeenten
Hulpverleningszone Val de Sambre	Namen	6	3	336,50	87.770	Zes gemeenten ten westen van Namen (o.a. Sambreville)
Hulpverleningszone Zone 1	West-Vlaanderen	17	11	952,87	446.648	De regio met Brugge en Oostende
Zone Midwest	West-Vlaanderen	13	17	554,81	235.212	De regio met Roeselare en Tielt
Hulpverleningszone Fluvia	West-Vlaanderen	14	14	449,39	322.249	Kortrijk en omringende gemeenten
Brandweer Westhoek	West-Vlaanderen	18	22	1187,25	222.266	De Westhoek (Regio Ieper - Veurne)

Zie ook

• Brandweerhervorming in België
• Lijst van politiezones in België
• Veiligheidsregio en regionale brandweer (Nederland)