IRAS 17163-3907

IRAS 17163-3907 is een gele hyperreus, die 13.000 lichtjaar van de aarde verwijderd staat in het sterrenbeeld Schorpioen. Hij is duizend keer zo groot als de zon en een half miljoen keer lichtsterker. De ster wordt omgeven door dikke lagen uitgestoten gas, waardoor hij de bijnaam "spiegelei-nevel" heeft gekregen.

IRAS 17163-3907
een foto genomen door de Very Large Telescope van de ESO
Sterrenbeeld	Schorpioen (Scorpius)
Overige aanduidingen	NSV 21444, GSC 07870-01348, IRSV 1716–3907, UCAC2 15112979, DENIS-P J171949.3-391037, Hen 3-1379, 2MASS J17194933-3910374, [NHO98] 17163-3907, GSC2 S2300121509, MSX6C G348.5107–01.1199
Waarnemingsgegevens
Rechte klimming	17u19m49,330s
Declinatie (Epoche 2000)	−39° 10' 37,94"
Schijnbare magnitude	13,1
Details
Lichtkracht	500.000 L☉
Temperatuur (K)	7.500 - 10.000 K
Afstand* (lj)	3.925,334 lj (P=0,8309 mas)
Straal	300 - 400 R☉
* afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax
Portaal    Astronomie

Ontdekking

IRAS 17163-3907 werd in 1976 ontdekt (als Hen 3-1379) door Karl Gordon Henize die H-alpha emissielijnen in het spectrum vond. In 1983 werd de ster gedetecteerd door de Europese infraroodsatelliet IRAS. Men dacht toen echter dat hij veel minder zwaar was en vier keer verder stond dan men nu weet. In 2011 nam men het spectrum van deze ster met behulp van de Mercatortelescoop op het Canarische eiland La Palma. Een onderzoek door astronomen aan de Katholieke Universiteit Leuven stelde vast dat de ster veel dichter stond en een gele hyperreus was.

Eigenschappen

De ster heeft een diameter die ongeveer duizendmaal groter is dan die van de zon (als hij in het midden van het zonnestelsel geplaatst zou worden zou hij de baan van Jupiter bereiken). De buitenste laag heeft een diameter van 6000 astronomische eenheiden, 6000 maal de afstand van de aarde tot de zon. De foto waardoor hij zijn bijnaam kreeg werd gemaakt door het VISIR instrument van de Very Large Telescope in de Atacama woestijn in het Noorden van Chili. De gebruikte filters lieten licht met de golflengtes 12.810 nm (komt overeen met rood), 8590 nm (komt overeen met blauw) en 11.850 (komt overeen met groen). Het is de dichtstbijzijnde gele hyperreus ooit gevondenen de foto is tevens een van de beste foto's ooit genomen van een gele hyperreus. Gele hyperreuzen eindigen hun leven met een supernova.

Buitenste lagen

De ster wordt gekenmerkt door twee buitenste lagen. Dat materiaal werd uitgespuwd door een van de uitspuwingsgebeurtenissen die kenmerkend zijn voor gele hyperreuzen. De ster spuwt materiaal (dat ongeveer de massa van de zon heeft) elke paar honderd jaar uit. Men heeft ook ontdekt dat de buitenste lagen grote hoeveelheden zuurstof bevatten. De massa van alleen de buitenste laag is viermaal de massa van de zon. Het is mogelijk dat de ster meer lagen heeft, maar deze werden niet gevonden door het VISIR instrument.

Externe link

• IRAS 17163-3907 bij SIMBAD

Bronnen

• de standaard, Monsterster staat op ontploffen. Geraadpleegd op 29 september 2011.
• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel IRAS 17163-3907 op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.