Maliënkolder

De maliënkolder is een beschermend vest (kolder) dat door soldaten werd gedragen als pantser, vooral als bescherming tegen snijwonden van messen en zwaarden. Deze gevechtskleding is in het 1e millennium v.Chr. uitgevonden, maar waar en wanneer precies is niet bekend. Mogelijk werd de uitvinding onafhankelijk van elkaar gedaan in zowel Europa als Oost-Azië. Het oudst gevonden voorbeeld komt uit een Keltisch vorstengraf uit de 4e eeuw v.Chr., en werd ontdekt bij Ciumeşti (Satu Mare) in Roemenië. De maliënkolder werd door de Romeinen overgenomen in hun wapenrusting.

Authentieke maliënkolder uit de middeleeuwen

Europees 4-in-1 patroon, met zowel geklonken als gestanste ringen

Authentiek gebruik

Een maliënkolder bestaat uit maliën (metalen ringetjes), die zijn dicht gebogen, geklonken of gesmeed. Ze konden van staaldraad gemaakt zijn of uit plaatstaal gestanst.^[1] In Europa werd vooral gebruikgemaakt van een patroon waarbij steeds vier ringetjes in één ring haken. Door de losse opbouw is hij flexibel en luchtdoorlatend, terwijl hij door het materiaal beschermt tegen messen, zwaarden, lansen, speren en, in mindere mate, tegen pijlen. De kracht van de inslag van steekwapens wordt door het vest verdeeld over een groter oppervlak, mits de ringetjes niet openspringen. Bij slecht gebogen ringen kon dit gemakkelijk gebeuren.

De maliënkolder biedt weinig bescherming tegen slagwapens. Er overheen werd in de strijd vaak een harnas of een dikke leren jas gedragen,^[2] eronder droeg men nog een wambuis of doublet.

De halsberg is een kleed van metalen ringetjes tot onder de knieën, met kap. Een variant ervan was een hemd tot op de heupen, met korte mouwen en een broek met voetstukken eraan.