Menen

Menen (Frans: Menin) is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad telt ruim 34.000 inwoners. In de streek zelf wordt de stad Mjinde genoemd, in de rest van de provincie wordt de naam Mjeenn gebruikt.

Menen

Stad in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Kortrijk
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	33,16 km² (2023) 53,82% 18,67% 27,51%
Coördinaten	50° 48' NB, 3° 7' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	34.585 (01/01/2025) 49,85% 50,15% 1042,86 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2025) 21,15% 57,48% 21,38%
Politiek en bestuur
Burgemeester	Eddy Lust (Voor 8930)
Bestuur	Voor 8930, CD&V
Zetels Voor8930 N-VA CD&V Vlaams Belang Groen	31 11 7 7 5 1
Economie
Gemiddeld inkomen	19.755 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	6,69% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 8930 8930 8930	Deelgemeente Menen Lauwe Rekkem
Zonenummer	056
NIS-code	34027
Politiezone	Grensleie
Hulpverlenings­zone	Fluvia
Website	www.menen.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Kortrijk in de provincie West-Vlaanderen
Portaal    België

Geschiedenis

Menen in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

In het gebied zijn vondsten uit het laatpaleolithicum en uit het neolithicum bekend. Ook uit de Romeinse tijd zijn dakpannen en potscherven gevonden, en ook sporen van een kleine Gallo-Romeinse nederzetting uit het 3e kwart van de 1e eeuw n.Chr.

De stad is ontstaan aan een doorwaadbare plaats in de Leie, op de handelsweg Torhout-Rijsel. De oudste naamsvermelding stamt uit 1087, toen het patronaatsrecht van de kerk van Menen werd toegekend aan de Abdij van Hasnon. In 1193 kwamen ze aan Arnulf en Mathilde van Menen, die de heerlijkheid Menen in bezit hadden. De familie heerste tot 1288. Toen ontnam graaf Gwijde van Dampierre de heerlijke rechten en viel Menen rechtstreeks onder de graaf. Het beheer kwam nu aan een baljuw. Nabij de Sint-Vedastuskerk was waarschijnlijk de burcht van de heren.

In 1351 verleende graaf Lodewijk van Male stadsrechten aan Menen. Menen werd stapelplaats voor wollen garens en verkreeg ook marktrechten. De Leie speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling tot een belangrijk centrum van lakennijverheid. In de 16e eeuw was de stad beroemd om zijn bier en telde toen 104 meester-brouwers. De stapelplaats verhuisde in 1353 naar Moorsele, waar veel spinsters werkten.

In 1488 vonden plunderingen plaats door troepen van Frederik III, naar aanleiding van de Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan. In 1548 werd een groot deel van de stad door brand verwoest, waarbij ongeveer 570 van de 700 huizen verwoest werden. Hierna vonden vele uitbreidingen plaats en de stichting van nieuwe gebouwen.

Als grensstad werd Menen al vroeg versterkt. De eerste omwallingen dateren uit 1578, nog tijdens de aanleg ervan werd Menen ingenomen door Malcontenten. In 1579 werd de stad door Schotse troepen op de Spaansgezinden heroverd en in 1582 kwam de stad, door Alexander Farnese, definitief in Spaanse handen. Tussen 1579 en 1830 werd Menen tweeëntwintig maal belegerd. De belegeringen drukten zwaar op de welvaart van de stad, de bevolking was sinds 1578 massaal vertrokken naar Haarlem, de weefindustrie zou de komende tien jaren zelfs halveren.^[1]

Vanaf 1635 was Frankrijk in oorlog met Spanje. Menen werd in 1645 door Frankrijk veroverd en geplunderd, in 1658 kwam Menen weer in Spaanse handen. De vestingen werden geslecht, maar in 1678 kwam Menen weer bij Frankrijk krachtens het Verdrag van Nijmegen.

Tussen 1679 en 1689 werd de stad versterkt door Vauban. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd Menen opnieuw belegerd, nu door de troepen van Marlborough. In 1706 capituleerde Menen en werden de Franse legers verdreven. In 1713 kwam Menen aan de Oostenrijkse Nederlanden.

Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog voerde Frankrijk oorlog met Oostenrijk en in 1744 werd Menen beschoten en ingenomen door de troepen van Lodewijk XV. Het Hollandse garnizoen, dat daar vanwege het Barrièretraktaat aanwezig was, moest vertrekken. De Fransen vernietigden de meeste vestingwerken die ze zelf ooit hadden gebouwd. Krachtens de Vrede van Aken werd Menen weer Oostenrijks.

In 1792 werd Menen opnieuw door de Fransen ingenomen, in 1793 gevolgd door Oostenrijkers, Hollanders, Fransen en opnieuw Oostenrijkers. In 1794 werd Menen opnieuw vanuit Halluin door de Fransen gebombardeerd, wat tot grote schade leidde, en op 30 april van dat jaar kwam de stad in Franse handen. Dit duurde tot 1814, toen werd het onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden. Opnieuw werd Menen een vestingstad tegen Frankrijk gericht. In 1830 kwam Menen aan de nieuwe staat België, maar de vestingbouw ging door tot 1840. Vanaf 1852 werden de vestingen gedeeltelijk geslecht en de militaire gronden verkocht.

In 1853 kwam, op initiatief van de Société des chemins de fer de la Flandre-Occidentale, Spoorlijn 69 tot stand die Menen met onder meer Kortrijk en Ieper verbond. In 1879 volgde een spoorlijn naar Tourcoing.

In 1846 werd de steenweg naar Wervik in gebruik genomen en in 1869 die naar Moeskroen. Ook riolering en gasverlichting werden aangelegd. De industrie was verwaarloosbaar, de inwoners werkten in de fabrieken van Halluin, Roncq, Tourcoing en Armentières. In Menen kende men vooral de verwerking van vlas, katoen, kant en tabak. Vooral de firma van A. Plaideau, opgericht in 1815, was van belang. In de 2e helft van de 19e eeuw kwamen daarbij gas, rubber, baksteen en ijzer. Vaak stond er ook een fabriek in het naburige Halluin, om invoertarieven te ontwijken.

Op 14 oktober 1914 werd Menen door de Duitsers bezet. De oorlog leidde ertoe dat de helft van de huizen werd vernield. Na de oorlog werd in 1921-1923 de wijk Ons Dorp gebouwd. De houten noodwoningen werden uiteindelijk vervangen door huizen in de Nieuwe Tuinwijk.

In 1921 werd de Leie rechtgetrokken, waardoor schepen tot 300 ton Menen konden bereiken. De oude Leie-arm werd in 1923 gedempt. In 1971 en 1987-1988 werd de Leie geschikt gemaakt voor nog grotere schepen.

Kernen en buurgemeenten

Naast Menen-centrum liggen binnen de gemeente ook nog de deelgemeentes Lauwe en Rekkem. In Rekkem ligt nog het dorp Paradijs (IV), dat door de A14/E17 van Rekkem gescheiden is. Binnen Menen zelf liggen in het centrum nog twee aparte wijken en parochies, namelijk De Barakken (V) en Ons Dorp (VI). Menen zelf bevindt zich grotendeels ten noorden van de Leie, Lauwe en Rekkem meer oostwaarts ten zuiden van die rivier. De bebouwing in de stadskern van Menen, meer bepaald de wijk De Barakken ten zuiden van de Leie, sluit over de Franse grens aan op die van Halluin.

Kaart van Menen, deelgemeenten en buurgemeenten. (De gele gebieden zijn bebouwde kernen)

#	Naam	Opp. (km²)[2]	Inwoners (2025)[2]	Inwoners per km²	NIS-code
1	Menen (I)	16,55	20.985	1.268	34027A
2	Lauwe (II)	8,70	8.652	994	34027B
3	Rekkem (III)	7,92	4.948	625	34027C

De gemeente Menen grenst aan de volgende dorpen:

• a. Moorsele (gemeente Wevelgem)
• b. Wevelgem (gemeente Wevelgem)
• c. Marke (stad Kortrijk)
• d. Aalbeke (stad Kortrijk)
• e. Moeskroen (stad Moeskroen; Wallonië)
• f. Neuville-en-Ferrain (Frankrijk)
• g. Halluin (Frankrijk)
• h. Wervik (stad Wervik)
• i. Geluwe (stad Wervik)

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Menen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Foto	Naam	Foto	Naam
Stadseigendom		Kerken
	Stadhuis van Menen		Sint-Vedastuskerk
	Belfort Menen		Sint-Franciscuskerk
	CC de Steiger		Sint-Jan-Baptistkerk
	Tabaksfabriek D'heygere		Sint-Jozefskerk
Touristische plaatsen		Begraafplaatsen en monumenten
	’t Schippershof		Parkbegraafplaats
	Molen De Goede Hoop		Provinciaal Mausoleum der politieke gevangenen uit de Tweede Wereldoorlog
	Vestingen (Park Ter Walle)		Oorlogsstandbeeld van Yvonne Serruys
	Oude Sluizen		Duitse Militaire Begraafplaats

Symbolen

Vlag

De vlag van Menen werd door de gemeenteraad op 25 april 1980 officieel vastgesteld als de gemeentelijke vlag. Op 1 oktober 1980 werd hij door het koninklijk besluit bevestigd en uiteindelijk gepubliceerd op 12 december 1980 in het officiële Belgisch Staatsblad. Vlag: Twee even lange banen van rood en van wit, met in de broektop drie gele vijfpuntige sterren, geplaatst 2 en 1.

Wapen

Het wapen van Menen werd verleend aan de stad op 30 mei 1953 en op 1 oktober 1980 enigszins is gewijzigd. Het oorspronkelijke wapen is haar op 14 april 1824 verleend en op 7 april 1838 bevestigd. Destijds waren de punthaken zwart in plaats van rood. Ze zijn geïnspireerd op de wapenschilden van de heren van Menen uit de 13e eeuw. Ze worden al eeuwenlang door de stad gebruikt en stonden al vanaf de 16e eeuw op het stadszegel. Ze zijn sindsdien nooit meer veranderd, maar werden in 1824 in de verkeerde kleuren toegekend, in plaats van rood was dit zwart. Dit werd in 1953 gecorrigeerd en terugveranderd naar rood. In 1980 werd de kroon veranderd in een stadskroon. Wapen: In zilver drie kepers van keel. Het schild getopt met een stedenkroon met vijf torens van goud

Natuur en landschap

Menen, gelegen in West-Vlaanderen (België) aan de grens met Frankrijk (Halluin), wordt gekenmerkt door een afwisselend landschap van landbouwgebied, kleine bosjes en rivieroevers. De Leie stroomt door de stad en zorgt voor groene zones langs het water, waar recreatie en natuurbeleving centraal staan. De hoogte van de stad varieert tussen 17 en 20 meter boven zeeniveau. Het gebied rond Menen is overwegend vlak met vruchtbare gronden (Zandlemig Vlaanderen) , wat ideaal is voor de landbouw. Daarnaast zijn er enkele beschermde natuurgebieden en parken die zorgen voor biodiversiteit en rustpunten in de stad. Zo biedt Menen een aangename mix van stad en natuur, met aandacht voor zowel cultuurhistorie als het behoud van het landschap.

Evenementen

Foto wieltjesfeesten in Menen

De stad Menen heeft een rijk aanbod aan evenementen die het hele jaar door plaatsvinden en jong en oud aanspreken. Van culturele festivals tot sportieve uitdagingen en gezellige markten, er is altijd iets te beleven.

Wieltjesfeesten

De Wieltjesfeesten in Menen zijn een jaarlijkse traditie die begin september duizenden bezoekers naar het stadscentrum lokt. Wat ooit begon als een lokale kermis en sportmanifestatie is intussen uitgegroeid tot een bruisend stadsfestival met muziekoptredens, animatie, sport, braderie en cultuur.

Tijdens drie feestelijke dagen wordt het hart van Menen omgetoverd tot een levendige ontmoetingsplek voor jong en oud. Op vrijdag wordt traditioneel de Wieltjesambassadeur aangesteld, gevolgd door muziek en sfeer. Zaterdag staat in het teken van braderie, straatanimatie en optredens van bekende artiesten. Op zondag zorgen onder andere de Wieltjeskoers, een petanquetoernooi en modeshows voor een sportieve en stijlvolle afsluiter.

De toegang tot het evenement is gratis, en het programma wordt elk jaar zorgvuldig samengesteld door de stad in samenwerking met lokale verenigingen en handelaars. De Wieltjesfeesten zijn uitgegroeid tot een vaste waarde in het culturele leven van Menen en blijven trouw aan hun originele opzet: mensen samenbrengen in een feestelijke, toegankelijke sfeer.

Grensrock

Grensrock is een geliefd tweedaags rockfestival in Menen. Het festival ontstond in 1987 als een kleinschalig initiatief van een groep muziekliefhebbers die livemuziek wilden brengen naar hun stad. Grensrock vindt elk jaar plaats op de laatste vrijdag en zaterdag van juni in het Park Ter Walle in Menen. Er treden voornamelijk Belgische artiesten op.

Naast de muziek is Grensrock ook een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen om te genieten van de zomer, lekker eten en een ontspannende sfeer. Door de jaren heen is het festival trouw gebleven aan zijn non-profitkarakter en blijft het volledig gratis toegankelijk, gedragen door vrijwilligers en lokale steun.

Grensloop

De Grensloop is een jaarlijks loopevenement in Menen dat sport, plezier en gemeenschapszin combineert. Sinds de eerste editie in 2014 is het uitgegroeid tot een vaste waarde op de lokale sportkalender.

Het evenement biedt verschillende afstanden: 5 km, 10 km en diverse kidsruns, waardoor het toegankelijk is voor zowel recreatieve als competitieve lopers van alle leeftijden. In 2025 werd het parcours vernieuwd met een omgekeerde looprichting, wat zorgde voor een vlottere start en minder opstoppingen

De 11e editie vond plaats op vrijdag 16 mei 2025 en trok een recordaantal van 1.700 deelnemers, waarmee het vorige record uit 2019 werd gebroken.

Met zijn combinatie van sportieve uitdaging en gezellige sfeer is de Grensloop een evenement dat jaarlijks vele lopers en toeschouwers samenbrengt in het hart van Menen.

Andere evenementen

Naast de bekende evenementen zoals de Wieltjesfeesten, Grensrock en Grensloop, organiseert Menen nog tal van andere evenementen die de stad het hele jaar door tot een bruisende plek maken.

Politiek

Structuur

Menen		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		West-Vlaanderen	Kortrijk			Menen
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers		Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen					Kortrijk-Ieper	Kortrijk	Menen	Menen
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen (sinds 1976)

Partij or kartel		10-10-1976[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[4]		14-10-2012[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	31	%	31	%	31	%	31	%	31	%	31	%	31	%	31	%	31
	CVP1/ CD&V+N-VAA/ CD&V2	38,391	13	30,181	10	28,031	10	26,211	9	24,111	8	21,99A	7	23,862	8	29,42	10	20,82	7
	VU1/ CD&V+N-VAA/ N-VA2	14,831	4	16,041	5	10,191	2	-		-				17,252	6	12,62	4	22,12	7
	PVV1/ VLD2/ Open Vld3/ Voor 8930D	10,591	3	13,761	4	17,051	5	17,72	6	22,242	7	19,082	6	16,013	5	18,13	6	32,0D	11
	SP1/ sp.a-SpiritB/ sp.a-GroenC/sp.a2/ Voor 8930D	33,851	11	33,811	12	37,981	13	31,151	11	32,951	12	32,24B	12	24,26C	8	17,22	6
	AGALEV1/ Groen!2/ sp.a-GroenC/ Groen3	-		-		5,981	1	6,081	1	-		4,822	0			9,23	2	6,83	1
	Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2	-		-		-		5,481	1	7,531	2	12,512	4	5,922	1	10,22	3	16,92	5
	PVDA1/ KP-PVDA2	0,771	0	0,621	0	0,762	0	0,991	0	-		-		-		3,21	0	-
	Open Stad Menen	-		-		-		-		-		-		7,37	2	-		-
	NIEUW	-		-		-		-		-		9,37	2	5,33	1	-		-
	VIA	-		-		-		-		5,37	1	-		-		-		-
	GEBE	-		-		-		11,57	3	5,28	1	-		-		-		-
Anderen(*)		1,57	0	5,59	0	-		0,82	0	2,51	0	-		-		-		1,4	0
Totaal stemmen		23750		23079		23009		22605		22327		22918		22314		22326		13261
Opkomst %						94,26		93,12		92,62		94,08		91,94		93,4		56,0
Blanco en ongeldig %		5,2		5,91		6,08		6,79		6,29		5,62		6,59		6,2		2,5

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1976: KPB (1,57%) / 1982: KPB (0,92%), KF (4,67%) / 1994: WIEB (0,82%) / 2000: JONK (2,51%) / 2024: Stadslijst 8930 (1,4%)

Burgemeesters van Menen

Naam Burgemeester	Politieke partij	ambtstermijn(en)
August Debunne	Belgische Werkliedenpartij (BWP)	1921-1938
Armand Deweerd	Liberale Partij (LP)	1939-1942 1944-1946
René Gombert		1947-1964
Paul Isebaert	Christelijke Volkspartij (CVP)	1964-1982
Fernand Dehaene	Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV)	1983-1989
Gilbert Bossuyt	Socialistische Partij (SP)	1989-1994
Jean Libbrecht	Vlaams Liberalen en Democraten (VLD)	1995-2000
Gilbert Bossuyt	Socialistische Partij Anders (SP.A)	2001-2012
Karl Debuck (Waarnemend Burg.)		2003-2004
Martine Fournier	Christen Democratisch en Vlaams (CD&V)	2013-2018
Eddy Lust	Open Vlaams Liberalen en Democraten (Open VLD)	2019-heden

Schepencollege (2025)

Naam Schepen en Burgemeester	Politieke partij	Functie	Bevoegdheden
Eddy Lust	Voor 8930	Burgemeester van de Stad Menen	Veiligheid, communicatie en externe betrekkingen.
Caroline Bonte-Vanraes	CD&V	Schepen van Cultuur	bibliotheken, kerkfabrieken, senioren, landbouw, netheid en groenonderhoud
Kasper Vandecasteele	Voor 8930	Schapen van Beleving en participatie	jeugd, sport, evenementen, (kunst)onderwijs en burgerlijke stand
Patrick Roose		Schepen van infrastructuur	openbare werken, mobiliteit, klimaat, milieu en ICT
Mieke Syssauw		Schapen van omgeving en ondernemen	vergunningen, Leiewerken en juridische zaken
Renaat Vandenbulcke		Schepen van wonen en zorg	woon- en thuiszorg, huisvesting, patrimonium, erfgoed en AGB
Peggy Coeman-Maerten	CD&V	Schepen van financien	toerisme, toegankelijkheid, ontwikkelingssamenwerking en dierenwelzijn
Angelique Declerq	Voor 8930	Voorzitter bijzonder comité voor de sociale dienst	personeel, armoedebestrijding, sociale economie, flankerend onderwijs, integratie en gelijke kansen

Demografische evolutie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[6]	Evolutie: 1992=index 100
1992	32.649	100,0
1993	32.534	99,6
1994	32.422	99,3
1995	32.408	99,3
1996	32.388	99,2
1997	32.201	98,6
1998	32.281	98,9
1999	32.155	98,5
2000	32.028	98,1
2001	31.918	97,8
2002	32.156	98,5
2003	32.080	98,3
2004	32.141	98,4
2005	32.325	99,0
2006	32.413	99,3
2007	32.439	99,4
2008	32.466	99,4
2009	32.610	99,9
2010	32.530	99,6
2011	32.731	100,3
2012	32.683	100,1
2013	32.707	100,2
2014	32.964	101,0
2015	32.905	100,8
2016	32.877	100,7
2017	33.112	101,4
2018	33.190	101,7
2019	33.385	102,3
2020	33.540	102,7
2021	33.708	103,2
2022	33.982	104,1
2023	34.322	105,1
2024	34.417	105,4
2025	34.585	105,9

Bekende personen

• Jan Andries vander Mersch (1734-1792), generaal
• Pierre Jacques Osten (1758-1814), generaal
• Auguste Adam (1865-1940), ingenieur
• Yvonne Serruys (1873-1953), kunstenaar
• Jules Anneessens (1876-1956), orgelbouwer
• Walter Loridan (1909-1997), diplomaat
• Georges Dobbels (1910-1988), kunstenaar
• Arthur Saelens (1918-1972), politicus
• Yves Chauvin (1930-2015), hoogleraar en scheikundige
• Willy Spillebeen (1932), auteur
• Thierry Deleu (1940-2013), auteur
• Pieter Huys (1947-2009), advocaat en journalist
• Rita Ghesquiere (1947-2018), auteur jeugd- en kinderboeken
• Serge Berten (1952-1982?), pater
• Eddy Lust (1957), politicus (burgemeester van stad Menen)
• Marijke Pinoy (1958), actrice
• Martine Fournier (1965), politicus (voormalig burgemeester van stad Menen)
• Johan Tahon (1965), kunstenaar
• Ingeborg Sergeant (1966), zangeres en tv-presentatrice
• Bart Vanneste (1970), komiek
• Ingrid Seynhaeve (1973), model
• Frederik Imbo (1975), acteur
• Frederik Van Lierde (1979), triatleet
• Anushka Melkonian (1994), actrice en presentatrice
• Jamie-Lee Six (1998), actrice en presentatrice
• Cathérine Moerkerke (1977), journaliste
• David Galle (1980), komiek

Nabijgelegen kernen

Geluwe, Wervik, Halluin, Rekkem, Lauwe, Moorsele, Dadizele

Literatuur

• Aimé Rembry-Barth, Histoire de Ménin d’après les documents authentiques, Brugge, E. Gailliard, 4 dln., 1881