Muismaki's

De muismaki's (Microcebus) zijn een geslacht uit de familie dwergmaki's (Cheirogaleidae) uit Madagaskar. De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1834 gepubliceerd door Étienne Geoffroy Saint-Hilaire.^[1]

Muismaki's
Dwergmuismaki (Microcebus murinus)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Primates (Primaten) Onderorde: Strepsirrhini (Halfapen) Infraorde: Lemuriformes (Lemuren) Superfamilie: Cheirogaleoidea (Dwergmaki's) Familie: Cheirogaleidae (Dwergmaki's)
Geslacht
Microcebus É. Geoffroy, 1834
Typesoort
Lemur pusillus É. Geoffroy, 1795
Verhouding muismaki ten opzichte van de mens
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Muismaki's op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Beschrijving

Muismaki's hebben een totale lichaamslengte tussen de 23 en 29 centimeter en een gewicht tussen de 30 en 75 gram. Hiermee zijn ze het kleinste geslacht van primaten. De kleinste muismaki is Microcebus berthae, deze heeft een lichaamslengte van 9 tot 9,5 centimeter en weegt ongeveer 30,5 gram. Bij elke soort is het gemiddelde gewicht gelijk bij mannetjes en wijfjes.

Muismaki's zijn nachtactieve omnivoren. Naast fruit, bloemen, nectar, bladeren, knoppen en hars eten ze ook geleedpotigen en kleine gewervelden. Ze vormen een belangrijke rol in het bestuiven van bloemen.

Verspreiding

Muismaki's zijn endemisch op Madagaskar en komen in alle typen wouden over het hele eiland voor. Geen ander geslacht van lemuren komt zo veelvuldig op het eiland voor.

Taxonomie

Aanvankelijk telde het geslacht slechts twee soorten: de dwergmuismaki (M. murinus) in de droge regio's in het noorden, zuiden en westen en de rode muismaki (M. rufus) in de tropische regenwouden in het oosten. In de loop der tijd zijn een groot aantal nieuwe soorten ontdekt en onderzoekers geloven dat er nog een groot aantal onontdekt zijn.

Het geslacht Microcebus bestaat uit de volgende bekende soorten:^[2]

• Microcebus arnholdi^[3]
• Microcebus berthae
• Microcebus danfossi
• Microcebus gerpi^[4]
• Microcebus griseorufus
• Microcebus jollyae^[5]
• Microcebus jonahi^[6]
• Microcebus lehilahytsara^[7][8]
• Microcebus macarthurii^[9]
• Microcebus mamiratra^[10]
• Microcebus margotmarshae^[3]
• Microcebus murinus – Dwergmuismaki
• Microcebus myoxinus – Kleine dwergmuismaki
• Microcebus ravelobensis – Goudbruine muismaki
• Microcebus rufus – Rode muismaki
• Microcebus sambiranensis
• Microcebus simmonsi^[5]
• Microcebus tanosi^[11]
• Microcebus tavaratra

Synoniemen

Naast de bovengenoemde soorten, worden er vaak nog nog zes soorten erkend. Echter, naar aanleiding van onderzoek uit 2024 zijn deze soorten als synoniem ondergebracht bij andere soorten.^[12]

• Microcebus bongolavensis wordt tot Microcebus ravelobensis gerekend.
• Microcebus boraha wordt bij Microcebus simmonsi gerekend.
• Microcebus ganzhorni en Microcebus manitatra zijn bij Microcebus murinus ondergebracht.
• Microcebus marohita wordt voorlopig bij Microcebus jollyae gerekend.
• Microcebus mittermeieri is bij Microcebus lehilahytsara ondergebracht.

Noten en verwijzingen

1. Groves, C.P. (2005). "Order Primates". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 112-113. ISBN 978-0-8018-8221-0.
2. Mammal Diversity Database (2025). Mammal Diversity Database (Version 2.1) [Data set]. Zenodo. DOI: 10.5281/zenodo.15163494. Geraadpleegd op 08-04-2025.
3. (en) E. Louis Jr. e.a. in Primate Conservation: Revision of the Mouse Lemurs, M. (Primates, Lemuriformes), of Northern and Northwestern Madagascar with Descriptions of Two New Species at Montagne d’Ambre National Park and Antafondro Classified Forest
4. (en) Ute Radespiel, Jonah H. Ratsimbazafy, Solofonirina Rasoloharijaona, Herimalala Raveloson, Nicole Andriaholinirina, Romule Rakotondravony, Rose M. Randrianarison, Blanchard Randrianambinina: First indications of a highland specialist among mouse lemurs (Microcebus spp.) and evidence for a new mouse lemur species from eastern Madagascar
5. Louis, E. E., Coles, M. S., Andriantompohavana, R., Sommer, J. A., Engberg, S. E., Zaonarivelo, J. R., ... & Brenneman, R. A. (2006). Revision of the mouse lemurs (Microcebus) of eastern Madagascar. International Journal of Primatology, 27, 347-389.
6. Schuessler, D., Blanco, M. B., Salmona, J., Poelstra, J., Andriambeloson, J. B., Miller, A., ... & Radespiel, U. (2020). Ecology and morphology of mouse lemurs (Microcebus spp.) in a hotspot of microendemism in northeastern Madagascar, with the description of a new species. American Journal of Primatology, 82(9), e23180.
7. Kappeler, P., Rasoloarison, R. M., Razafimanantsoa, L., Walter, L., & Roos, C. (2005). Morphology, behaviour and molecular evolution of giant mouse lemurs (Mirza spp.) Gray, 1870, with description of a new species. A new primate Species in Madagascar: Mirza zaza. Primate Rep, 71, 3-26.
8. Louis, E. E., Coles, M. S., Andriantompohavana, R., Sommer, J. A., Engberg, S. E., Zaonarivelo, J. R., ... & Brenneman, R. A. (2006). Revision of the mouse lemurs (Microcebus) of eastern Madagascar. International Journal of Primatology, 27, 347-389.
9. (en) PressRelations.de: New Primate Species Discovered on Madagascar
10. (en) Andriantompohavana, R., Zaonarivelo, J.R., Engberg, S.E., Randriamampionona, R., McGuire, S.M., Shore, G.D., Rakotonomenjanahary, R., Brenneman, R.A. & Louis, E.E., Jr. 2006. Mouse lemurs of northeastern Madagascar with a description of a new species at Lokobe Special Reserve. Occasional Papers, The Museum, Museum of Texas Tech University 259:i+1-24.
11. (en) Rodin M. Rasoloarison, David W. Weisrock, Anne D. Yoder, Daniel Rakotondravony, Peter M. Kappeler in International Journal of Primatology: Two New Species of Mouse Lemurs (Cheirogaleidae: Microcebus) from Eastern Madagascar (juni 2013)
    (en) Stephanie Pappas in Live Science: Tiny Lemur Twins Are 2 New Species (26 maart 2013)
12. Van Elst, T., Sgarlata, G. M., Schüßler, D., Tiley, G. P., Poelstra, J. W., Scheumann, M., ... & Salmona, J. (2024). Integrative taxonomy clarifies the evolution of a cryptic primate clade. Nature Ecology & Evolution, 1-16.