Nucleoside-analoge reversetranscriptaseremmers

Nucleoside analoge reverse-transcriptaseremmers zijn geneesmiddelen die de vermenigvuldiging van het hiv remmen. Deze remmers verhinderen dat nieuwe virusdeeltjes de celkern verlaten.

Mechanisme

De nucleoside analoge reverse-transcriptaseremmers remmen het enzym reverse-transcriptase dat het erfelijk materiaal van hiv ombouwt. De remmer wordt eerst gefosforyleerd en daarna ingevoegd in de nieuwe dubbelstrengse DNA die gesynthetiseerd wordt door hiv reverse-transcriptase. Tijdens de replicatie van het hiv-DNA vindt er een competitie plaats tussen de gefosforyleerde reverse-transcriptaseremmers en de natuurlijke nucleotiden. Reverse-transcriptaseremmers hebben geen 3'-hydroxylgroepen (3'-OH) waardoor de verdere polymerisatie van het hiv DNA wordt geblokkeerd.

Effect op mtDNA

Replicatie van mitochondriaal DNA (mtDNA) wordt door het enzym DNA-polymerase-g gereguleerd. Tijdens DNA-replicatie voegt dit enzym nucleotiden toe aan de 3'-hydroxylzijde (3'-OH). Nucleoside analoge reverse-transcriptaseremmers remmen de werking van DNA-polymerase-g. Dit leidt tot mitochondriale disfunctie in het aangetaste weefsel met hoge niveaus van melkzuur (lactaatacidose) en reactieve zuurstofsoorten (ROS) als gevolg.

Enkele reverse-transcriptaseremmers

• Abacavir (ABC)
• Didanosine (ddI)
• Emtricitabine (FTC)
• Lamivudine (3TC)
• Stavudine (d4T)
• Tenofovir disoproxil (TDF)
• Tenofovir alafenamide (TAF)
• Zalcitabine (ddC)
• Zidovudine (AZT)
• Apricitabine (ATC)

Andere klassen van hiv-remmers

• • niet-nucleoside analoge reverse-transcriptaseremmers
  • proteaseremmers
  • fusieremmers