Paleis van Justitie (Parijs)

Het Paleis van Justitie (Frans: Palais de justice) is het gerechtsgebouw van Parijs, gelegen op het Île de la Cité in het centrum van de Franse hoofdstad. Hier zetelt het Franse Hof van Cassatie, het hoogste rechtscollege net zoals in België en andere door het Franse recht geïnspireerde rechtstelsels.

Paleis van Justitie Palais de Justice
Hoofdingang van het Paleis van Justitie (2010)
Locatie
Locatie	Parijs, Île de la Cité (1e arrondissement)
Coördinaten	48° 51′ NB, 2° 21′ OL
Status en tijdlijn
Status	gerechtsgebouw
Oorspr. functie	koninklijk paleis
Bouw gereed	1868
Detailkaart
Portaal    Parijs

Binnen het complex bevinden zich diverse restanten van het oude koninklijk paleis, het Palais de la Cité, waaronder de Sainte-Chapelle en de Conciergerie. Aan de noord- en zuidzijde van het gebouw stroomt de Seine. Aan de westzijde ligt de Place Dauphine. In de nabijheid ligt het metrostation Cité 04.

Geschiedenis

Tot de Franse Revolutie: Palais de la Cité

Zie Palais de la Cité voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Na de Franse Revolutie: Palais de Justice

In 1835 presenteerde de architect Jean-Nicolas Huyot een uitgebreid plan voor de verbouwing van het Palais de la Cité tot Paleis van Justitie. Het plan omvatte de sloop van enkele onderdelen van het oude paleis, waaronder de restanten van het Logis du Roi en de Salle sur l'eau, en de realisatie van een nieuw gebouw voor het Hof van Cassatie. Huyot werkte aan de uitvoering ervan tot aan zijn dood in 1840. Het werk werd voortgezet door Joseph-Louis Duc, eerst bijgestaan door Etienne Theodore Dommey en vanaf 1867 door Honoré Daumet, die na de dood van Duc in 1879 hoofdarchitect werd. Tussen 1857 en 1868 werd de westelijke vleugel van het Paleis van Justitie herbouwd door Joseph-Louis Duc en Honoré Daumet. Het exterieur omvatte beeldhouwwerk van Jean-Marie Bonnassieux. De nieuwbouw werd in oktober 1868 geopend door Georges-Eugène Haussmann, de grote stedenbouwkundige vernieuwer van Parijs. Het werd bekroond met de Grand Prix de l'Empereur als het belangrijkste kunstwerk dat in dat decennium in Frankrijk tot stand was gekomen.

In 1871, in de laatste dagen van de Commune van Parijs (1871), staken de communards het gebouw in brand, waarbij tevens een groot deel van het interieur werd verwoest. De restauratie werd uitgevoerd door Joseph-Louis Duc. Duc voltooide ook de westelijke façade aan de Rue de Harlay, terwijl architect Honoré Daumet de bouw van het Hof van Beroep voltooide. Het Palais de Justice was in 1914 grotendeels voltooid, op een gedeelte aan de zuidkant na, het Tribunal correctionel.

Tot 2018 herbergde het Palais de Justice ook het tribunal de grande instance (TGI) en het tribunal d'instance (TI). Het TI ontstond op 14 mei van dat jaar door fusie van twintig arrondissementsrechtbanken. De twee instellingen verhuisden naar het 37 verdiepingen tellende Tribunal de Paris in het 17e arrondissement van Parijs. In 2020 fuseerden ze tot tribunal judiciaire de Paris (TJ de Paris), qua aantal rechtszaken het grootste rechtscollege in Frankrijk.