Reichskommissariat Belgien-Nordfrankreich

Het Reichskommissariat Belgien-Nordfrankreich (Rijkscommissariaat België en Noord-Frankrijk) was aan het eind van de Tweede Wereldoorlog een Duits burgerlijk bestuur (Duits: Zivilverwaltung) over de door nazi-Duitsland bezette gebieden in het Koninkrijk België een noordelijk deel van de Derde Franse Republiek. Het was de opvolger van het eerdere Duitse militair bestuur (Militärverwaltung in Belgien und Nordfrankreich), dat bestond van 1940 tot 1944.^[1] Er waren plannen om dit rijkscommissariaat ergens in de toekomst op te splitsen in een rijksgouw Vlaanderen (Duits: Reichsgau Flandern), een rijksgouw Wallonië (Duits: Reichsgau Wallonien) en een district Brussel (Duits: Distrikt Brüssel), maar deze zijn nooit uitgevoerd.^[2][3]

Reichskommissariat Belgien-Nordfrankreich
Rijkscommissariaat van nazi-Duitsland
←  13 juli 1944 – 8 mei 1945  →  →
(Details) (Details)
Kaart
Militärverwaltung in Belgien und Nordfrankreich in 1942. Het latere Reichskommissariat Belgien-Nordfrankreich besloeg hetzelfde gebied.
Algemene gegevens
Hoofdstad	Brussel
Talen	Duits
Munteenheid	Reichsmark

Achtergrond

Er bestonden al sinds de 19e eeuw pangermaanse bewegingen die zich inzetten voor de vereniging van alle Germaanstalige Europeanen in één staat. Sinds de Duitse eenwording, tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871, groeide de gedachte dat Duitsland hiervan het kernland zou moeten vormen, al werd dit idee in de Vlaamse Beweging pas echt populair toen België tijdens de Eerste Wereldoorlog grotendeels door het Duitse Keizerrijk werd bezet. De Duitse Flamenpolitik stimuleerde Vlaams separatisme en de activistische groep Jong-Vlaanderen maakte zich hard voor de splitsing van België en aansluiting van Vlaanderen bij Duitsland onder Nederlandse bescherming dan wel aansluiting bij Nederland onder Duitse bescherming, waarnaar verwezen werd als een Alteutonenbond. De uit Jong-Vlaanderen opgerichte Raad van Vlaanderen verklaarde in 1917 de onafhankelijkheid van Vlaanderen, die echter dode letter bleef omdat de Duitse bezetter het niet steunde en spoedig daarna zelf werd teruggedreven door de geallieerden, die niets zagen in een onafhankelijk Vlaanderen.

De strenge naoorlogse repressie trachtte al het Vlaams-nationalisme en verwante pangermaanse strekkingen de kop in te drukken, hetgeen deels een averechts effect had, zoals bleek uit de bouw van de IJzertoren die een symbool voor het Vlaamse onafhankelijkheidsstreven werd. Vanaf de jaren 30 werden ook de Groot-Nederlandse (gepropageerd door lieden als Pieter Geyl, Staf de Clercq en Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard) en Groot-Duitse stromingen (gepropageerd door lieden als Cyriel Verschaeve en Jef van de Wiele) weer populair bij een kleine minderheid van de Vlaamse bevolking.