Royement

Royement is de juridische handeling waarbij een persoon uitgeschreven wordt uit de Nederlandse adel.

Geschiedenis

Verlies van Nederlands adeldom heeft zich tot nu toe negen keer voorgedaan. Zeven van die gevallen vonden plaats tussen 1816 en 1849. Dat gebeurde wegens het treden in vreemde krijgsdienst en het aannemen van vreemde adeldom, wegens het bedanken voor het lidmaatschap van een Ridderschap. ten gevolge van een onterend vonnis. wegens het verstrekken van vervalste gegevens en driemaal op grond van een persoonlijk verzoek.

Twee gevallen deden zich voor in 1984 en 2019. Dat gebeurde op eigen verzoek wegens principiële bezwaren tegen het instituut adeldom.

Wettelijke basis

De gedane verzoeken tot 1845 werden gedaan bij koninklijke dispositie. Het royement vanwege vreemde krijgsdienst gebeurde bij Koninklijk Besluit (KB), dat vanwege een onterend vonnis van rechtswege.

Het royementen op verzoek in 1984 en 2019 werden verleend bij KB. Daarbij werd uitsluitend verwezen naar het vroegere artikel in de Grondwet, sinds 1994 artikel 1 van de Wet op de adeldom 'De koning verleent adeldom'. Volgens mr. J. van Haersolte 'Royement revisited' NJB 2022 p 974-976 ontbreekt aan deze royementen de rechtsgrond, Artikel 1 Wet op de adeldom voorziet alleen in het verlenen van adeldom, niet in het ontnemen hiervan.

De in 1994 in werking getreden Wet op de adeldom kent geen bepalingen omtrent het verlies van adeldom.

De royementen op verzoek zijn in de 19e eeuw gepubliceerd in de zogenaamde in het Staatsblad verschenen adelslijsten; dat is niet gebeurd voor de gevallen uit 1984 en 2019.