Sintrale Kommisje Skûtsjesilen

De Sintrale Kommisje Skûtsjesilen ([sɪn’tra:lə ko’mɪsjə/kə’mɪsjə ’skutsjəsilən]^?) (afgekort SKS, Nederlands: Centrale Commissie Skûtsjezeilen) is in 1945 opgericht als organisatie van de jaarlijkse zeilwedstrijden op de Friese wateren met historische vrachtzeilschepen

SKS skûtsjesilen in Eernewoude in 2005.

Algemeen

Polygoonjournaal uit 1952 over het skûtsjesilen.

Skûtsjesilen bij Grouw in het bioscoopjournaal van 3 augustus 1957

Tot 1945 werd er bij het skûtsjesilen gezeild in diverse watersportplaatsen, maar was er geen overkoepelende organisatie. Daarom is de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen (SKS) ontstaan. De SKS heeft in de loop der jaren steeds meer centrale taken gekregen, terwijl de plaatselijke wedstrijden nog steeds worden georganiseerd door lokale wedstrijdcommissies (onder SKS-vlag). De SKS regelt onder meer de jurering tijdens de wedstrijden, de afzetting van het wedstrijdveld, de start en finish (met een startschip) en de meeste contacten met de media. Wijzigingen in het algemeen reglement (onder andere wat betreft de originaliteit van de schepen) hebben de afgelopen jaren nogal eens voor opschudding gezorgd.

De SKS hecht ook aan vaste tradities, zo wordt er in de eerste twee weken van de bouwvakvakantie volgens een vast wedstrijdschema gezeild en vindt er op de vrijdag voorafgaand aan de wedstrijden de loting plaats in Grou voor De Veenhoop en Eernewoude (in verband met aangemeerde start met startnummers).

2025

Sinds 2025 wordt volgens onderstaand schema gezeild,^[1] en verving daarmee het schema dat van 2013-2024 werd gevaren.^[2]

Dag	1e week	2e week
Zaterdag	Grou	Stavoren
Maandag	De Veenhoop (Drachten)	Woudsend
Dinsdag	Eernewoude	Elahuizen
Woensdag	Terhorne	Lemmer (organisatie: Leeuwarden)
Donderdag	Langweer	Lemmer
Vrijdag	rustdag (inhaaldag)	Sneek

Op zondag wordt er niet gezeild.

Op 30 juli 2025 vond bij de start van het skûtsjesilen tijdens het kampioenschap van de SKS in het Friese Terherne een aanvaring plaats. Daarbij raakten in ieder geval zeven mensen gewond, van wie er vier naar het ziekenhuis moesten. Ook raakten enkele skûtsjes beschadigd.^[3][4][5] Op 2 augustus 2025 is het skûtsjesilen bij Stavoren niet doorgegaan. De omstandigheden op het IJsselmeer stonden een veilige wedstrijd niet toe. Er was een harde wind en golven waardoor de veiliheid niet gegarandeerd kon worden. Deze wedstrijd werd 7 augustus 2025 ingehaald bij Lemmer.^[6] Ook bij Elahuizen ging de wedstrijd op 5 augustus 2025 niet door in verband met te harde wind.^[7] In 2025 won Herenveen het Kampioenschap bij de SKS.

Deelnemers SKS

Sinds 1973 wordt er met een vaste groep van veertien skûtsjes aan het SKS-kampioenschap deelgenomen. Oorspronkelijk met dertien plaatselijke commissie skûtsjes en een privéschip, de d'Halve Maen van Philips Drachten. Tegenwoordig is de d'Halve Maen ook in een stichting ondergebracht. De zeiltekens van de commissies staan vast. De skûtsjes worden van tijd tot tijd vervangen, meestal gaat dit gepaard met een naamswijziging van het schip.

In 2013 kwam er een einde aan de 40-jarige samenwerking tussen stichting Bolswarder Skûtsje en de Familie Meeter (de eigenaren van het skûtsje en houders van de SKS-startlicentie). De familie Meeter vaart vanaf 2014 voor Akkrum.^[8][9][10]

Plaats	Naam Skûtsje	Bouwjaar	Zeilteken
Akkrum	Eildert Sietez	1910	PM (gestileerd in vorm van zeil op skûtsje)
Drachten	Twee Gebroeders (D)	1913	D
Drachten	D'Halve Maen	1912	Halve maan
Eernewoude	Twee Gebroeders (E)	1930	E
Grou	Doarp Grou	1909	G
Heerenveen	Gerben van Manen	1915	H
Huizum (Leeuwarden)	It Doarp Huzum	1925	M (met daardoor een L)
Joure	Oeral Thús	1923	J
Langweer	Twee Gebroeders (L)	1914	Zwaan
Leeuwarden	Rienk Ulbesz	1915	Leeuw
Lemmer	Lemster Skûtsje	1930	L
Sneek	Sneker Pan	1913	Waterpoort
Stavoren	Súdwesthoek	1923	SWH
Woudsend	Klaas van der Meulen	1911	W

Voorheen

Plaats	Naam Skûtsje	Bouwjaar	Zeilteken
Bolsward	Bolsward	1910	B (met daarin P en M)

SKS-kampioenen

Commissies

Aantal	Commissie	Kampioen in
18	Heerenveen	1963, 1964, 1965, 1968, 1974, 1975, 1976, 1977, 1981, 1990, 1992, 1993, 1994, 1997, 2006, 2008, 2010, 2025
17	Grou	1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1967, 1972, 2000, 2001, 2005, 2009, 2014, 2017, 2018, 2019, 2023, 2024
11	Sneek	1973, 1984, 1995, 1996, 2002, 2003, 2007, 2011, 2012, 2013, 2016
04	Eernewoude	1956, 1957, 1982, 1983
04	Lemmer	1966, 1986, 1988, 2022
03	Woudsend	1985, 1989, 1991
03	Bolsward	1978, 1987, 2004
02	Langweer	1969, 1980
02	Huizum	1970, 1971
02	Leeuwarden	1998, 1999
01	Stavoren	1979
01	Joure	2015
	privé	1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955

Voor 1956 waren het particuliere schippers die deelnamen aan het skûtsjesilen, vanaf 1956 kwamen er steeds meer plaatselijke commissies die een skûtsje kochten en tegen elkaar in het strijdperk traden. Sommige schippers die eerder als particulier meededen, zeilden vanaf 1956 voor een plaatselijke commissie (o.a. Klaas van der Meulen, Ulbe Zwaga, Jan van Akker en Berend Mink).

Schippers

Schipper	Skûtsje	Aantal	Commissie	Kampioen in
Klaas van der Meulen	Twee Gebroeders (Salvarda)	4	privé	1945, 1947, 1951,1954
Ulbe Zwaga	1) Twee Gebroeders (Zwaga) 2) Doarp Grou	4 7	privé Grou	1946, 1948, 1949, 1950 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1967, 1972
Jan Sytema	De Jonge Jan	1	privé	1952
Tjitte Jansz. Brouwer	De Jonge Jan	1	privé	1953
Jan van Akker	Twee Gebroeders (van Akker)	1	privé	1955
Berend Mink	De Nijverheid	2	Eernewoude	1956, 1957
Siep van Terwisga	Gerben van Manen	3	Heerenveen	1963, 1964, 1965
Rintje Ritsma	Lemster Skûtsje	1	Lemmer	1966
Tjitte Lammertsz. Brouwer	Gerben van Manen	6	Heerenveen	1968, 1974, 1975, 1976, 1977, 1981
Rienk Ulbesz. Zwaga	1) Twee Gebroeders (Zwaan) 2) Súdwesthoek	1 1	Langweer Stavoren	1969 1979
Lodewijk Meeter	It Doarp Huzum	2	Huizum	1970, 1971
Jan van Akker	Sneker Pan	2	Sneek	1973, 1984
Siete Meeter	Bolsward	2	Bolsward	1978, 1987
Lammert Ulbesz. Zwaga	Twee Gebroeders (Zwaan)	1	Langweer	1980
Jeen Ulbesz. Zwaga	Emanuel	2	Eernewoude	1982, 1983
Keimpe Klaasz. van der Meulen	Klaas van der Meulen	1	Woudsend	1985
Jelle Reijenga	Lemster Skûtsje	2	Lemmer	1986, 1988
Teake Klaasz. van der Meulen	Klaas van der Meulen	2	Woudsend	1989, 1991
Tjitte Sietsesz. Brouwer	Gerben van Manen	5	Heerenveen	1990, 1992, 1993, 1994, 1997
Douwe Jzn. Visser	Sneker Pan	9	Sneek	1995, 1996, 2002, 2003, 2007, 2011, 2012, 2013, 2016
Ulbe Rienksz. Zwaga	Rienk Ulbesz	2	Leeuwarden	1998, 1999
Berend J. Mink	Doarp Grou	2	Grouw	2000, 2001
Eildert Sietesz. Meeter	Bolsward	1	Bolsward	2004
Douwe Azn. Visser	Doarp Grou	8	Grouw	2005, 2009, 2014, 2017, 2018, 2019, 2023, 2024
Pieter Sietsesz. Brouwer	Gerben van Manen	3	Heerenveen	2006, 2008, 2010
Dirk Jan Reijenga	Oeral Thús	1	Joure	2015
Albert Jzn. Visser	Lemster Skûtsje	1	Lemmer	2022
Sietse Pietersz. Brouwer	Gerben van Manen	1	Heerenveen	2025

Vleugelklassement

Het Vleugelklassement^[11] is de ranglijst van de meest succesvolle schippers aller tijden. Dit klassement is gebaseerd op het aantal eerste, tweede en derde plaatsen dat een schipper heeft behaald tijdens officiële SKS-wedstrijden (kampioenschappen). Een eerste plaats levert drie punten op, een tweede plaats twee punten en een derde plaats één punt. Schippers die geen punten hebben behaald zijn niet opgenomen in dit overzicht.

Eindklassementen (2000-2025)

N.B. Bolsward t/m 2013, Akkrum vanaf 2014

jaartal	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2022	2023	2024	2025
Bolsward/Akkrum	6	7	4	10	1	5	12	8	5	4	5	5	3	6	6	4	6	4	3	4	12	6	9	6
Drachten	13	14	8	3	5	10	10	9	12	9	11	6	8	4	12	13	5	12	10	10	10	12	14	10
d’Halve Maen	9	6	10	5	6	6	4	3	10	8	13	12	6	10	9	12	10	8	9	7	11	11	8	13
Eernewoude	7	9	9	11	11	11	11	6	7	7	4	8	4	5	3	7	2	6	6	6	6	5	13	5
Grouw	1	1	6	6	4	1	3	4	3	1	6	2	2	2	1	3	3	1	1	1	2	1	1	4
Heerenveen	5	10	3	8	2	4	1	2	1	2	1	3	9	8	14	9	11	2	2	2	4	3	2	1
Huizum	12	12	11	14	14	14	14	12	14	13	14	14	14	14	13	14	14	7	7	5	7	7	7	11
Joure	11	3	disq	12	7	7	6	11	4	6	2	4	5	3	5	1	6	disq	11	9	8	8	6	3
Langweer	10	8	7	7	12	13	9	7	11	14	12	10	13	9	8	2	9	13	14	14	3	10	12	9
Leeuwarden	3	4	disq	9	13	12	7	14	9	11	8	13	11	11	10	10	12	11	5	8	5	4	3	2
Lemmer	2	11	2	2	8	2	8	5	6	5	9	11	7	7	4	8	4	5	4	3	1	2	4	7
Sneek	4	2	1	1	3	3	2	1	2	3	3	1	1	1	2	6	1	3	12	12	8	9	5	14
Zuidwesthoek	14	13	12	13	10	9	13	13	13	12	10	7	12	13	7	11	8	9	8	11	13	14	11	8
Woudsend	8	5	5	4	9	8	5	10	8	10	7	9	10	12	11	5	13	10	13	13	14	13	10	12

• In 2002 zijn Joure en Leeuwarden gediskwalificeerd wegens overtreding van het wedstrijd- en originaliteitsklassement (Formule 2000).
• In verband met de zeilformule heeft Langweer in 2017 de wedstrijd bij Stavoren verlaten en verder in dat jaar niet meer deelgenomen aan de competitie.
• In 2017 is het skûtsje van Joure (na 2 wedstrijden) uitgesloten van de overige wedstrijden, omdat het mastbeslag niet voldeed aan de eisen van het Originaliteitsreglement.
• In 2018 wint Grouw pas op de finishlijn van de laatste wedstrijd in Sneek.De twee commentatoren hadden vlak ervoor Heerenveen al gehuldigd als winnaar.^[12]
• In 2020 en 2021 is het skûtsjesilen niet doorgegaan als gevolg van de coronamaatregelen.