Sloet

Sloet (ook: Van den Clooster Sloet tot Everlo, Sloet tot de Beele, Sloet tot Boekeloo, Sloet tot Borchbeuningen, Sloet tot Buckhorst, Sloet tot Cannevelt, Sloet tot Diepenbroeck, Sloet tot Diepenheim, Sloet tot Everlo, Sloet van den Grimberg, Sloet tot de Haare, Sloet tot Hagensdorp, Sloet tot Kerssenberg, Sloet tot Lindenhorst, Sloet van Marxveld, Sloet tot Nijerwal, Sloet tot Oldenhof, Sloet tot Oldhuis, Sloet tot Oldruitenborg(h), Sloet tot Plattenburg, Sloet tot den Rutenberg, Sloet toe Salcke, Sloet van Scherpenzeel, Sloet tot Singraven, Sloet tot Slotenhagen, Sloet tot/van Toutenburg, Sloet tot/van Tweenijenhuizen, Sloet tot Warmeloo, Sloet tot Westerborch, Sloet tot Westerholt, Sloet tot Zwanenburg, Sloet tot Zwollingerkamp) is een oud-adellijk geslacht waarvan leden eeuwenlang in Vollenhove gevestigd waren.

Wapen van de tak Van den Clooster Sloet tot Everlo (1903)

Geschiedenis

De bewezen stamreeks begint met Johan Sloet (de jonge), die in 1350 wordt vermeld als riddermatige ten landdage van Overijssel en die overleed kort voor 31 juli 1409.^[1][2] Latere nazaten werden als riddermatigen vermeld. In de loop der eeuwen verwierven, mede door huwelijken met erfdochters, leden van het geslacht havezaten in Vollenhove en waarvan takken hun toenaam daaraan ontleenden. In de zesde generatie splitste het geslacht zich af in drie takken.

Door hun riddermatigheid, hun bezittingen (havezaten), lidmaatschap van de ridderschappen, afgevaardigd worden ter Staten-Generaal en andere bestuursfuncties hadden de Sloets invloed op het lokaal, provinciaal en nationaal bestuur. Ook na de instelling van het koninkrijk hadden zij invloed op provinciaal en nationaal niveau; door burgemeesterschappen hadden zij ook invloed op het lokale bestuur. Bovendien werden leden van het geslacht na 1815 lid van de Kamers der Staten-Generaal.

Leden van het geslacht werden in het Koninkrijk der Nederlanden opgenomen in 1814 en 1816 in de nieuwe ridderschappen waardoor zij tot de nieuwe adel gingen behoren. Van 1819 tot 1881 vond erkenning plaats van de titel van baron en/of erkenning in de adel met de titel van baron.

Naamswijzigingen

Voor de invoering van de Burgerlijke Stand voerden leden van het geslacht vaak dubbele namen die verwezen naar hun havezaten. Enkele van die dubbele geslachtsnamen werden in de registers van de Burgerlijke Stand geofficialiseerd. Enkele personen verkregen na 1811 officieel naamswijziging bij Koninklijk Besluit, waardoor tevens hun nageslacht die naam verkreeg:

• Franz Georg baron Sloet (1810-1890): verkreeg in 1889 naamswijziging tot Sloet tot Everlo;
• Mr. Arnoldus Leonardus Nicolaas baron Sloet tot Everlo (1855-1913): verkreeg in 1889 naamswijziging tot Van den Clooster Sloet tot Everlo waarbij de adellijke titel aan het naamdeel Sloet voorafgaat.

Bestuur

Bestuur voor 1795

Leden van het geslacht waren lid van de ridderschap of verschenen op de landdag en hadden daardoor invloed op het provinciaal en/of landelijk bestuur. Hiervoor was onder andere het bezit van een havezate noodzakelijk. Volgens bronnen zijn de volgende leden van het geslacht op deze wijze bestuurlijk actief geweest.

Bestuurders

Jan Sloet, heer van Tweenyenhuizen (1384-1460) in 1408 op de landdag verschenen.

• Arent Sloet, heer van Tweenyenhuizen (ca. 1419-1486), in 1460 op de landdag verschenen.
  • Johan Sloet († ca. 1543), riddermatige ter klaring 1497-1527
    • Arend Sloet (1510-1570), verschreven ten landdage 1539-1566
      • Johan Sloet [tot Tweenijenhuizen] (1552-1613), verschreven ten landdage 1579-1605, gedeputeerde ter Staten-Generaal 1591-1606
        • Arend Sloet tot Tweenijenhuizen (1591-1644), verschreven in de Ridderschap 1619, gecomitteerde ter Admiraliteit van Amsterdam 1626 en 1642
          • Johan Sloet tot Tweenijenhuizen († 1690), verschreven in de Ridderschap 1644, koopt het recht van havezate van Hagensdorp en verlegt het in 1667 op zijn huis Vollenhove, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1660-1670, verwalter-drost van Vollenhove 1674-1675
            • Arend Sloet tot Tweenijenhuizen (1660-1706/08), verschreven in de Ridderschap 1684, gedeputeerde ter Generaliteitskamer 1703-1706, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1706
            • Arend Herman Sloet tot Hagensdorp (1661-1728), sergeant-majoor, verschreven in de Ridderschap 1685, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1706-1712, drost van Vollenhove 1712-1728
            • Jan Sloet tot Plattenburg (1664-1722), kanunnik te Oldenzaal, ritmeester, verschreven in de Ridderschap 1705
        • Johan Sloet (ca. 1595-?), burgemeester van Kampen
      • Roelof Sloet tot Nijerwal (ca. 1555-1628), verschreven in de Ridderschap 1612, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1621-1625
        • Arend Sloet tot Nijerwal (ca. 1583-1656), verschreven in de Ridderschap 1627, luitenant-kolonel, gedeputeerde ter Staten-Generaal 1630-1637, gedeputeerde ter Generaliteitsrekenkamer 1631-1635, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1644-1652
    • Johan Sloet de Oude (1515-1597), verschreven ten landdage 1545-1591, drost van Vollenhove 1552-1597
      • Johan Sloet de Jonge (1550-1611), verschreven ten landdage 1580-1591, verwalter-drost van Vollenhove, drost van Vollenhove en kastelein van Kuinre 1597-1611, gecomitteerde ter Staten-Generaal 1580-1593, gedeputeerde ter Staten-Generaal 1593-1611, commandant van Kampen 1582, mede-ondertekenaar van het 12-jarig bestand in 1609
      • Coenraad Sloet (ca. 1552-1603), verschreven ten landdage 1590 en 1591, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1594-1602, ontvanger van Vollenhove 1595-1603
        • Boldewijn Sloet tot Slotenhagen (1588-1649/1650), verschreven in de Ridderschap 1612, gedeputeerde ter Staten-Generaal 1620-1625, landrentmeester van Vollenhove 1621-1648, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1625-1638, gedeputeerde ter Generaliteitsrekenkamer 1643-1647
          • Thomas Borchard Sloet (1615-1659), verschreven in de Ridderschap 1637
          • Coenraad Willem Sloet tot Slotenhagen († 1677), verschreven in de Ridderschap 1650, landrentmeester van Vollenhove 1648-1677, gedeputeerde ter Generaliteitsrekenkamer 1669-1671
            • Boldewijn Sloet tot Slotenhagen en Lindenhorst (1660-1721), verschreven in de Ridderschap 1684, gecomitteerde ter kamer Delft van de Oostindische Compagnie 1700, gedeputeerde ter Generaliteitsrekenkamer 1706-1707, gedeputeerde ter Raad van State 1711-1712, lid van gedeputeerde Staten van Overijssel 1712-1721
              • Coenraad Willem Sloet tot Lindenhorst en Slotenhagen (1687-1724), verschreven in de Ridderschap 1710, landrentmeester van Vollenhove 1713-1724
                • Boldewijn Sloet tot Lindenhorst en Slotenhagen (1716-1758), verschreven in de Ridderschap 1740, landrentmeester van Vollenhove 1753-1758

Ridderschappen 1814-1850

In 1814 werden Ridderschappen in de meeste provincies ingesteld die via hun afvaardigingen in Provinciale Staten vanaf 1817 ook invloed hadden op het kiezen van leden, en dus de samenstelling van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Deze staatsrechtelijke rol hield in 1850 op te bestaan. De volgende leden van het geslacht werden lid van de Ridderschap; hun jaar van benoeming/toelating alsmede beëindiging van hun lidmaatschap worden vermeld, alsmede of zij lid werden van Provinciale Staten (PS) of Gedeputeerde Staten (GS).^[3]

Gelderland

• Mr. Antonie Frederik baron Sloet, heer van Zwanenburg (1809-1883), lid 1836-1850, lid PS

Overijssel

• Floris Willem baron Sloet, heer van Warmelo en Kersbergen (1753-1838), lid 1814-1838
• Jhr. Robbert Adolf Borchard Jan Sloet, heer van Westerholt (1746-1816), lid 1814-1816, lid PS
• Ludolph Everhardus Willem Sophonius baron Sloet, heer van Oldhuis en de Beele (1750-1819), lid 1814-1819
• Coenraad Willem baron Sloet van Tweenyenhuizen (1767-1849), lid 1814-1849, lid GS
• Mr. Reint Wolter baron Sloet van Marxveld (1755-1842), lid 1814-1842, lid GS
• Andries baron Sloet tot Everlo, heer van Everlo (1780-1844), lid 1814-1844, lid PS
• Anthony baron Sloet van Oldruitenborgh, heer van Oldruitenborgh, Toutenburg, Benthuys, Nijerwal en de Oldenhof (1769-1853), lid 1814-1850, lid PS
• Roelof baron Sloet van Lindenhorst (1778-1854), lid 1814-1850
• Berend baron Sloet tot Warmelo (1753-1825), lid 1814-1825
• Boldewijn Reint Wolter baron Sloet, heer van Hagensdorp (1773-1863), lid 1814-1850
• Lodewijk Arend baron Sloet tot Warmelo, heer van Diepenheim (1786-1840), lid 1816-1840, lid PS
• Mr. Harmen Willem Jan baron Sloet tot Westerholt (1787-1840), lid 1816-1840, lid PS
• Arend baron Sloet tot Tweenijenhuizen (1790-1849), lid 1816-1849
• Mr. Jan Willem baron Sloet van Oldruitenborgh (1792-1863), lid 1816-1850, lid PS
• Willem Johan Philip baron Sloet van Toutenburg (1796-1873), lid 1816-1850
• Mr. Johan Philip baron Sloet tot Tweenyenhuizen (1794-1874), lid 1834-1850, lid PS
• Gerhard Carel baron Sloet, heer van Warmelo (1800-1872), lid 1837-1850

Havezaten

Om deel uit te maken van het provinciaal bestuur van Overijssel voor 1795 dienden edellieden te beschikken over een erkende havezate, alsmede over een bepaald bedrag aan goederen. Het geslacht Sloet heeft in de loop der eeuwen daarvan vele bezeten in Vollenhove en omstreken, en velen van hen hadden vervolgens ook zitting in de (oude) ridderschappen voor 1795. Een enkele maal werd het recht van verschrijving op verzoek verplaatst van de ene naar een andere havezate. Na de omwenteling en de instelling van de nieuwe Ridderschap van Overijssel in 1814 was benoeming daarin voldoende en was het bezit van een havezate geen vereiste meer, en daarmee kwam de mogelijkheid vrij om de havezaten te verkopen, hetgeen dan ook na 1814 gebeurde. De nieuwe ridderschap behield tot aan de invoering van de Provinciewet een bestuurlijke functie, en ook daarin hadden leden van het geslacht Sloet zitting. De Sloets hebben in de loop der eeuwen de volgende havezaten bezeten.^[4]

De Eese

De havezate De Eese was eeuwenlang in het bezit van het geslacht Van Rechteren. Na overlijden van Frederik Lodewijk Christiaan van Rechteren in 1814 kwam de helft van De Eese aan dochter Florentina Carolina Elisabeth die in 1822 trouwde met Joan Philip Sloet tot Tweenijenhuizen; na haar overlijden in 1859 werd die helft verdeeld onder twee dochters Sloet die hun deel in 1861 verkochten aan een neef Van Rechteren waarmee het geheel opnieuw in dat laatste geslacht kwam waarin het tot 1879 zou blijven. Daarmee was de helft van De Eese van 1822/1859 tot 1861 in het bezit van leden van het geslacht Sloet geweest.

De Hare

Havezate de Hare lag in het schoutambt Oldemarkt en werd mogelijk in het begin van de 18e eeuw afgebroken. Waarschijnlijk behoorde het toe aan Arend Sloet tot Tweenijenhuizen (1510-1579) die in 1539 ten landdage werd verschreven als riddermatige. Het bleef in zijn nageslacht tot 1668 waarna het overging op het geslacht Van Bootsma waarvan een lid getrouwd was met een erfdochter Sloet. In 1675 werd het recht van havezate nog eens door de Staten bevestigd. In 1712 werd het recht van havezate verlegd naar een huis in de Bisschopstraat te Vollenhove ten behoeve van ene Sloet van Lindenhorst waarmee dat recht van havezate dus opnieuw in het geslacht Sloet kwam.

De Oldenhof

In 1634 wordt melding gemaakt van de havezate Oldenhof en het goed de Grote Halle die toebehoorden aan Gerhard Sloet tot Oldenhof, heer van Singraven en de Oldenhof (1607-1680). In datzelfde jaar begon de bouw van het huis Grote Halle welke in 1635 gereed kwam. In 1640 liet Sloet het recht van verschrijving in de Ridderschap verleggen van de Oldenhof naar de Grote Halle; vervolgens werd het nieuwe huis ook aangeduid als de havezate Oldenhof. Na het overlijden van Gerhard Sloet in 1680 werd de havezate verkocht. In 1712 werd het aangekocht door een lid van het geslacht Mulert, welk geslacht het tot 1742 zou bezitten. Daarna kwam het enkele decennia later in bezit van het geslacht De Vos van Steenwijk dat het in 1825 verkocht aan mr. Jan Willem baron Sloet van Oldruitenborgh (1792-1863) zodat het huis opnieuw na bijna 150 jaar in het geslacht Sloet kwam. Tot nu toe is het in dit geslacht gebleven, vanaf 1976 ondergebracht in een (familie)stichting.

Toutenburg

In 1782 verwierf Arent Sloet, heer van Tweenyenhuizen, Hagensdorp, Oldruitenborgh, Toutenburg en Ter Heyll (1722-1786) gronden rond Toutenburg, diens erven in 1787 het huis zelf. Het was toen reeds in ruïneuze toestand en dat bleef zo. Het maakte onderdeel uit van de goederen rond de havezate Oldruitenborgh en die bleven in gemeenschappelijke hand van de Sloets totdat ook Oldruitenborgh in de 20e eeuw werd verkocht aan de gemeente Vollenhove.

Tweenijenhuizen

In 1431 werd Johan Sloet beleend met het goed Tweenijenhuizen ten behoeve van zijn vader Volkier Sloet. Nazaat Johan Sloet verkreeg in 1570 van zijn vader Arend het goed en ging zich vervolgens Sloet van Tweenijenhuizen noemen. Na de verdeling van de boedel na het overlijden van diens weduwe Adriana Kruese in 1636 verkreeg de oudste zoon in 1637 wat toen genoemd werd de adellijke havezate. Vervolgens werden nazaten wegens dit goed verschreven in de Ridderschap. In 1882 werd de havezate afgebroken; het landgoed bleef tot 1900 in het geslacht Sloet waarmee het een van de langst bezeten havezaten in het geslacht bleef, gedurende bijna 500 jaar.

Benthuis

Arent Sloet (†1636), commandeur van Doesburg, verkocht in 1633 de havezate het Benthuis. Daarna kwam het gedurende eeuwen in bezit van andere (adellijke) geslachten. Pas in 1811 kwam het door koop weer in het geslacht Sloet, namelijk van Anthony baron Sloet van Oldruitenborgh, heer van Oldruitenborgh, Toutenburg, Benthuys, Nijerwal en de Oldenhof (1769-1853). Toen werd het goed bij Oldruitenborgh gevoegd en werd het huis in 1840 gedeeltelijk, kort daarna geheel gesloopt. In 1857 werd echter de eerste steen gelegd voor een nieuw huis op diezelfde grond; dit huis bestaat nog steeds en werd in 1976 als onderdeel van het gemeentehuiscomplex van Brederwiede gerestaureerd.