Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een tredecime (van Latijn: tredecimus, de dertiende) is in de muziektheorie het interval in een diatonische toonladder tussen een eerste toon en de daarboven liggende dertiende. Een tredecime omvat twaalf toonafstanden, en is een samengesteld interval opgebouwd uit een sext en een rein octaaf. Het interval tussen bijvoorbeeld de tonen c en a' is dus een tredecime. Men zegt dat de a' een tredecime boven de c ligt. Ook wordt de tweeklank die bestaat uit twee tonen die een tredecime uit elkaar liggen, als tredecime aangeduid. De tweeklank c-a' is een tredecime, of de tonen c en a' vormen een tredecime.
In overeenstemming met de sext in de tredecime, worden tredecimen nog onderscheiden in grote, kleine, verminderde en overmatige tredecimen.
Een grote tredecime is opgebouwd uit een grote sext plus een rein octaaf. Men duidt een grote tredecime wel afgekort aan met M13.
Een kleine tredecime is opgebouwd uit een kleine sext plus een rein octaaf. Men duidt een kleine tredecime wel afgekort aan met m13.
Als de sext in een tredecime verminderd is, heet ook de tredecime verminderd.
Als de sext in een tredecime overmatig is, heet ook de tredecime overmatig.
De tredecime wordt in de jazzmuziek aangeduid met het cijfer '13' in het akkoordsymbool. Het betreft doorgaans een leadnote (een melodienoot), die als toegevoegde kleuring volgt uit de tertsopeenstapeling 3,5,7,9,11,13.
Daarbij dient de 13 niet verward te worden met de toevoeging 6. De 6 (sext) is een statische toon die vaak plaatsvindt indien er geen 7 in het akkoord zit. De 13 (tredecime) is een niet-statische, spannende toon die juist in combinatie met de 7 optreedt en daarmee enigszins dissoneert.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.