Luoyang

Luoyang (kinesisk: 洛阳; pinyin: Luòyáng) er eit byprefektur vest i provinsen Henan i det sentrale Kina. Byprefekturet har eit areal på 15 692 km² og hadde vel 6,5 millionar ibuarar i 2010. Elva Yi renn gjennom Luoyang.

Byprefekturet Luoyang omfattar seks bydistrikt (区 qū), eitt byfylke (市 shì) og åtte fylke (县 xiàn).

Historie

Byen vart grunnlagt i det 11. hundreåret f.Kr. og heitte då Chengzhou (成周). Luoyang vart hovudstad for det austlege Zhou-dynastiet i 770 f.Kr. Byen vart øydelagt i 510 f.Kr. under ein borgarkrig, men vart gjenoppbygd året etter.

Den fyrste buddhistiske kultbygninga i det eigentlege Kina, Baimasi, vart etablert her i år 68 e.Kr. av keisar Mingdi.

Byen hadde på den tid ein stor, keisarleg skule med 30 000 studentar. Her i Luoyang dokumenterte Cai Lun oppfinninga av papiret og arbeidde astronomen Zhang Hen. Etter Han-dynastiet fall forfatta Zuo Si diktet Dei tre hovudstader, eit verk som er bevart og som mellom anna handlar om byen Luoyang.

Sui-dynastiet valde Luoyang til hovudstad for riket. Byen vart raskt bygt opp att etter omfattande øydeleggingar, og skal etter seiande ha hatt ein million ibuarar. I 1971 fann arkeologar eit kornlager frå Sui-tida som var stort nok til å kunne verne 250 000 tonn grøde frå fukt og utøy. Tang-dynastiet flytta rikshovudstaden til Chang'an.

Samferdsle

Byen har flysamband over Luoyang Beijiao lufthamn.

I Luoyang stansar toga på Longhaibanen, Kinas viktigaste jarnbanelinje i aust-vest-retning, som strekker seg frå Lianyungang til Lanzhou via mellom andre Xuzhou, Kaifeng, Zhengzhou, Weinan og Xi'an.

Kinas riksveg 310 går gjennom området. Denne viktige trafikkåra tek til i Lianyungang i Jiangsu, fører så vestover og endar i Tianshui i provinsen Gansu. Ho er innom storbyar som Xuzhou, Shangqiu, Kaifeng, Zhengzhou før ho er innom Luoyang og går vidare til Xi'an.

Bakgrunnsstoff

How to Pronounce Luoyang. Youtube

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «Luoyang» frå Wikipedia på bokmål, den 11. januar 2013.