Alta-Kautokeino-vassdraget

Alta-Kautokeino-vassdraget er ei elv i Finnmark fylke som startar på Finnmarksvidda ved grensa til Finland og fylkesgrensa mot Troms, og renn ut i Altafjorden. Elva er 229 km lang og har eit nedslagsfelt på 8963 km². Elva er med dette den 11. lengste i landet og den tredje lengste i Finnmark. Når ein ser på nedslagsfelt er elva den sjuande største i Noreg og framleis den tredje største i Finnmark.^[1] Elva renn igjennom Kautokeino kommune og Alta kommune. Øvre del av elva ned til Alta Kraftverk heiter Kautokeinoelva og nedre del heiter Altaelva.

Alta-Kautokeinovassdraget
elv
Land	Noreg
Fylke	Finnmark
Kommunar	Alta, Kautokeino
Nedslagsfelt	8 963 km²
Renn gjennom	Kautokeino, Alta
Sideelvar	Eibyelva, Gargiaelva, Mázejohka, Lahpojohka, Čábardasjohka, Siebejohka, Bizejohka, Luhppojohka, Hávgajohka
Lengd	229 km
Middelvassføring	101 m³/s
Kjelde	Bajit Vuohcetjávri
•  høgd	440 moh.
Munning	Altafjorden

Elva vart kjend under utbygginga av Alta Kraftverk, og demonstrasjonane mot utbygginga i åra 1979-1981.

Brukarar av vassdraget

Kart over reguleringa av Alta-Kautokeino-vassdraget

I vassdraget er det to kraftverk, Alta kraftverk som er eigd av Statkraft SF og Čábardasjohka kraftverk som er eigd av Nord-Troms Kraftlag AL. Grunnvatnet frå vassdraget blir brukt til drikkevatnsuttak fleire stader. Største vassverk er Alta vannverk som pumpar ut grunnvatn til bruk i Alta by. Det vert drive med fiske i heile vassdraget. Vassdraget blir òg nytta som transportåre med båt, primært til privat bruk, men òg noko turisttrafikk.

Verneområde

Dei delane som ikkje er utbygd, er verna mot utbygging i følgje verneplan II for vassdrag.

Det finst to naturreservat i nedbørsområdet til vassdraget, og det er Goskamark naturreservat i Alta kommune og Máze naturreservat i Guovdageaidnu/Kautokeino kommune. Fleire område er foreslått verna.

Busetnad

Det er lite busetnad langs elva sidan ho stort sett renn på Finnmarksvidda. Hovudtyngda av busetnad i nedbørsfeltet finst i området rundt Alta. Det bur om lag 7000-8000 menneske i nedbørsfeltet til vassdraget.^[2]

Tettstader ved vassdraget:

• Alta
• Øvre Alta
• Eiby
• Storelvdalen
• Gargia
• Máze
• Heammogieddi
• Mieron
• Kautokeino
• Siebe
• Áidejávri
• Ákšomuotki

Elvar og sideelvar

johka = elv på samisk

• Altaelva
  • Eibyelva
  • Gargiaelva
• Kautokeinoelva
  • Mázejohka
  • Lahpojohka
  • Čábardasjohka
  • Siebejohka
  • Bizejohka
  • Luhppojohka
  • Hávgajohka

Attraksjonar

• Alta Canyon, den største canyonen i Nord-Europa.
• Alta Kraftverk, den mest omstridde vassdammen i Noreg på 110 meter.
• Pikefossen, ein 8 meter høg foss 18 km sør for Máze.

Fiskeslag

• Sik
• Gjedde
• Åbor
• Harr
• Aure
• Ferskvassrøye
• Lake

Nedanfor Alta Kraftverk er i tillegg desse sortane:

• Laks
• Sjøaure
• Sjørøye
• Ål