Det hev ei rosa sprunge

«Det hev ei rosa sprunge» er det nynorske namnet på den folkelege tyske julesongen «Es ist ein Ros entsprungen» frå kring 1587. Teksten tek utgangspunkt i Jesaja 11,1: Ein kvist skal skyta opp frå Isais stubbe, og eit skot skal spira fram frå hans røter.^[1]

Jesusbarnet med roser. Austerriksk glasmåleri frå 1800-talet.

Den mest utbreidde tonen er opphavleg ei tysk vise frå 1400-talet som vart arrangert som firstemmig korsats av Michael Praetorius i 1609. Denne korsatsen dannar grunnlaget for harmoniseringa som er brukt i Norsk Koralbok^[2]

Den omsetjinga som er oftast nytta i Noreg vart gjort av Peter Hognestad i 1919 og 1921. Hognestad omsette dei to fyrste versa av teksten frå 1587, og eitt vers av ein annan tekst, skriven av Friedrich Layriz frå 1844. I Norsk Salmebok står «Det hev ei rose sprunge» på nummer 38.

Nynorskversjonen av songen er mest brukt i Noreg. På bokmål heiter han «En rose er utsprungen». Det engelske namnet er «Lo, how a rose e’er blooming».

Første verset av songen

Nynorskversjon frå 1919	Tysk versjon frå 1599
Det hev ei rosa sprunge ut av ei rot so grann. Som federne hev sunge: Av Jesse rot ho rann, og var ein blome blid midt i den kalde vinter ved myrke midnattstid.	Es ist ein Ros entsprungen aus einer Wurzel zart, [3]als uns die Alten sungen, von Jesse kam die Art und hat ein Blümlein bracht mitten im kalten Winter, wohl zu der halben Nacht.