Ivar Giæver

Ivar Giæver eller Giaever (5. april 1929–20. juni 2025) var ein norsk-amerikansk fysikar som fekk Nobelprisen i fysikk i 1973.

Ivar Giæver
Fødd	5. april 1929 Bergen
Død	20. juni 2025 Schenectady
Nasjonalitet	Noreg, USA
Område	fysikk, superleiing, halvleiar, biofysikk, faststoff-fysikk, immunologi, tissue culture, bruksmatematikk, physics of thin layers
Yrke	fysikar, ingeniør, vitskapsperson, universitetslærar
Institusjonar	Rensselaer Polytechnic Institute
Alma mater	Rensselaer Polytechnic Institute Noregs tekniske høgskole Clare Hall Hamar katedralskole
Medlem	Det Norske Videnskaps-Akademi National Academy of Sciences Det kongelege ingeniørvitskapsakademiet Det Kongelige Norske Videnskabers Selskab American Academy of Arts and Sciences American Physical Society American Society of Mechanical Engineers

Nobelprisen i fysikk
1973

Livssoge

Giæver var fødd i Bergen og voks opp på Østre Toten, der faren var apotekar. Etter å ha jobba eitt år ved Raufoss Ammunisjonsfabrikker studerte Giæver ved NTH, der han blei ferdig sivilingeniør i 1952. Dette året gifta han seg òg med Inger Skramstad.

To år etter at utdanninga var avslutta utvandra ekteparet til Canada, der Ivar Giæver blei tilsett i selskapet General Electric. Frå 1958 var han tilknytt forskingsdelen av selskapet.

Han studerte fysikk vidare ved Rensselaer Polytechnical Institute i staten New York. I 1964 blei han både dr.philos. og amerikansk statsborgar. Giæver forlet General Electric i 1988 og blei professor ved Rensselaer. Han blei òg utnemnd til professor ved Universitetet i Oslo, der han var gjesteførelesar kvar sommar.

Forsking

I tida mellom 1958 og 1969 fokuserte Giæver på elektron-tunnelering gjennom tynne isolerande filmar mellom metall som fungerte normalt og som superleiarar. Det var banebrytande arbeid innan dette felte som gav han Nobelprisen i fysikk i 1973, saman med Leo Esaki.

I 1969 studerte Giæver biofysikk i Cambridge og har sidan jobba mykje med dette området.

Kjelder

• nobelprize.org
• uio.no Arkivert 2005-11-30 ved Wayback Machine.

Bakgrunnsstoff

• Ivar Giæver hjå Nobelstiftelsen (på engelsk)