Lukkelyd

Ein lukkelyd er ei språkvitskapleg nemning for ein språklyd laga ved at luftvegen gjennom strupehovudet, svelget eller munnhola blir totalt blokkert. Dersom lukket er i munnhola og lufta slepp ut gjennom nasen, blir det kalla ein nasal lukkelyd, eller berre nasal. Dersom lufta ikkje slepp ut gjennom nasen, blir det kalla ein oral lukkelyd. Det finst tre typar orale lukkelydar:

• plosivar
• implosivar
• ejektivar

Skjematisk teikning av korleis lukkelyden [t̼] og [d̼] blir laga ved at tunga stengar luftvegen ved leppene.

Døme

• [p] ustemd bilabial plosiv
• [b] stemd bilabial plosiv
• [t] ustemd alveolar plosiv
• [d] stemd alveolar plosiv
• [ʈ] ustemd retrofleks plosiv
• [ɖ] stemd retrofleks plosiv
• [c] ustemd palatal plosiv
• [ɟ] stemd palatal plosiv
• [k] ustemd velar plosiv
• [ɡ] stemd velar plosiv
• [q] ustemd uvular plosiv
• [ɢ] stemd uvular plosiv
• [ʡ] epiglottal plosiv
• [ʔ] glottal

Eldre nemningar

Klusil og okklusiv (lat. clausus, 'stengd') er eldre og upresise nemningar for ulike typar av lukkelydar.

Kjelder

• Klusil i nynorskordboka
• Engelsk Wikipedia