Modelljarnbane

Ein modelljarnbane er ein modellbygd miniatyrutgåve av ein jarnbane. Eit fastmontert modell vert kalla modelljarnbaneanlegg, eller berre MJ-anlegg. Nokre modellbyggjarar byggjer sine anlegg etter førebilete på verklege jarnbaner og prøver å få modellen så lik som mogeleg. Andre byggjer etter fri fantasi.

Del av ein modelljarnbane.

Mange modelljarnbaneenuiastar samlar seg i klubbar der medlemmane byggjer og driftar eit felles anlegg. Trondhjem Modelljernbaneklubb som vart starta i 1955 er Noregs eldste aktive modelljarnbaneklubb.

Skalaer

Eit propanfyrt tog i 1:8 skala som vert køyrd av det finske jarnbanemuseet.

1:8, 1:24(G), 1:48(O), 1:64(S),1:87(HO), Brio, 1:160(N), 1:220(Z)

1:24(G), 1:48(O), 1:64(S),1:87(HO), Brio, 1:160(N), 1:220(Z)

Modelljernbaner kan byggjast i ei rekke forskjellige skalaer, der den største er nesten ti gongar så stor som den minste. Den mest vanlege skalaen er H0 (utt. Hå null) som har eit størrelsesforhold på 1:87.

Skalens namn	Størrelsesforhold	Sporvidde
2 (II) 2m (G)	1:22,5	64 mm 45 mm
1	1:32	45 mm
0	1:45	32 mm
S	1:64	22,5 mm
H0	1:87	16,5 mm
TT	1:120	12 mm
N	1:160	9 mm
Z	1:220	6,5 mm

Ein har andre skalaer og, men desse er dei mest kjende. I tillegg til desse finn ein blant anna ei rekkje større skalaer slik som til dømes 1:8 og 1:11. Desse er så store at folk kan sitte oppå toga medan ein køyrer. Slike tog er sjølvsagt plasskrevjande og dyre, spesielt om ein ikkje vil byggje dei sjølv. Ein jernbane i ei slik skala er difor helst for dei med stor lommebok og enda større hage.

Bakgrunnsstoff

• MJwiki, leksikon for modelljernbane
• Norsk MJ Forum
• Modelljernbaneforeningen i Norge Arkivert 2006-04-27 ved Wayback Machine.
• Norsk Jernbaneklubb
• Trondhjem Modelljernbaneklubb Norges eldste