Newt Gingrich

Newt Gingrich (fødd 17. juni 1943) er ein tidlegare amerikansk politikar i Sambandsstatane. Han var leiar (engelsk speaker) av Representanthuset frå 1995 til 1999. Gingrich representerte republikanarane.

Newt Gingrich
Fødd	17. juni 1943 (82 år) Harrisburg, UPMC Pinnacle Harrisburg
Statsborgar av	USA
Parti	Det republikanske partiet
Religion	katolisisme
Yrke	politikar, romanforfattar, skribent, lærar, historikar
Institusjonar	The Washington Times University of West Georgia American Solutions for Winning the Future
Utdanna ved	Emory University Tulane University Baker High School Tulane University Baker High School Tulane University School of Liberal Arts Georgia College & State University
Ektefelle	Callista Gingrich, Marianne Ginther
Alle verv	medlem av USAs representanthus (1979–1999) speaker i USAs representanthus (1995–1999) medlem av USAs representanthus (1997–1999) medlem av USAs representanthus (1995–1997) medlem av USAs representanthus (1993–1995) medlem av USAs representanthus (1991–1993) medlem av USAs representanthus (1979–1981) medlem av USAs representanthus (1981–1983) medlem av USAs representanthus (1983–1985) medlem av USAs representanthus (1985–1987) medlem av USAs representanthus (1987–1989) medlem av USAs representanthus (1989–1991)

Gingrich vart vald inn i Kongressen i 1978 i eit distrikt sør i delstaten Georgia. Han vart gjenvald ti gonger, dei fleste gongene utan særleg motstand.

Då Dick Cheney vart utnemnd til forsvarsminister i 1989 overtok Gingrich embetet som nestleiar (minortiy whip) for den republikanske minoriteten.

Før valet i 1994 kom Gingrich med ein «Kontrakt med Amerika». I kontrakten lovde Gingrich mellom anna å reformere velferdssystemet, ei ny og hard linje mot kriminalitet og balanserte statsbudsjett. Kontrakten vart ein suksess, og republikanarane vann fleirtalet i Representantane sitt hus for fyrste gong sidan 1954.

Den 4. januar 1995 overtok Gingrich som leiar av huset. Mange av punkta i kontrakten vart vedtekne, trass sterk kritikk frå president Bill Clinton og demokratane. Resten av presidentperioden til Clinton vart svært vanskeleg for regjeringa, då den republikanske majoriteten i både huset og senatet blokkerte mange budsjettforslag.

Valet i 1998 var skuffande for republikanarane. Gingrich hadde før valet gått hardt ut mot Clinton på grunn av den såkalla Lewinsky-skandalen, og dei fleste trudde på eit republikansk valskred. Då republikanarane faktisk tapte fem sete, vart presset mot Gingrich stort. Han valde difor å trekkje seg både frå stillinga som leiar og frå setet i Representantane sitt hus.

Bakgrunnsstoff

• Brattebo, Douglas M. (2012) "You're a Mean One, Mr. Gingrich: The Inbuilt, Ruinous Incivility of Newt", American Behavioral Scientist (2012) abstract
• Drew, Elizabeth. (1996) Showdown: The Struggle Between the Gingrich Congress and the Clinton White House (Simon and Schuster, 1996)
• Fenno Jr., Richard F. (2000). Congress at the Grassroots: Representational Change in the South, 1970–1998. UNC Press. ISBN 978-0-8078-4855-5.
• Gillon, Steven M. (2008) The pact: Bill Clinton, Newt Gingrich, and the rivalry that defined a generation (Oxford UP, 2008).
• Kabaservice, Geoffrey. (2012) Rule and ruin: the downfall of moderation and the destruction of the Republican party, from Eisenhower to the tea party (Oxford University Press, 2012)
• Little, Thomas H. (1998). «On the Coattails of a Contract: RNC Activities and Republicans Gains in the 1994 State Legislative Elections». Political Research Quarterly 51 (1): 173–90. doi:10.1177/106591299805100108.
• McSweeney, Dean and John E. Owens, eds. (1998) The Republican Takeover of Congress (1998).
• Maraniss, David, and Michael Weisskopf. (1996) Tell Newt to shut up!: prizewinning Washington Post journalists reveal how reality gagged the Gingrich revolution (Simon & Schuster, 1996)
• Nagle, John Copeland, and William N. Eskridge. (1995) "Newt Gingrich, Dynamic Statutory Interpreter." University of Pennsylvania Law Review 143: 2209–2250 online
• Rae, Nicol C. (1998) Conservative Reformers: The Republican Freshmen and the Lessons of the 104th Congress (M.E. Sharpe, 1998)
• Strahan, Randall (2007). Leading Representatives: The Agency of Leaders in the Politics of the U.S. House. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8691-1.
• Steely, Mel. (2000) The Gentleman from Georgia: The Biography of Newt Gingrich (Mercer University Press, 2000)