Niob

Niob er eit transisjonsmetall med kjemisk symbol Nb og atomnummer 41.

Zirkonium ← Niob → Molybden

Basisdata
Namn	niob
Symbol	Nb
Atomnummer	41
Utsjånad	Metallisk grå
Plass i periodesystemet
Gruppe	5
Periode	5
Blokk	d
Kjemisk serie	Transisjonsmetall
Atomeigenskapar
Atomvekt	92,90638 u
Kalkulert atomradius	145 (198) pm
Elektronkonfigurasjon	[Kr]${\displaystyle 4d^{4}5s^{1}}$
Krystallstruktur	Kubisk romsentrert
Fysiske eigenskapar
Stofftilstand	Fast stoff
Smeltepunkt	2468 °C, 2741 K
Kokepunkt	4744 °C, 5017 K
Molart volum	10,83 cm³/mol
Tettleik	8570 kg/m³
Hardleik	6 kg/m³
Fordampningsvarme	696,6 kJ/mol
Smeltevarme	26,4 kJ/mol
Damptrykk	0,0755 Pa
Lydfart	3480 m/s
Elektronegativitet etter Pauling-skalaen	2
Elektrisk leiingsevne	6,93 MS/m
Termisk konduktivitet	53,7 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	670 kJ/mol 1388 kJ/mol 2422 kJ/mol 3700 kJ/mol 4884 kJ/mol 9910 kJ/mol 12100 kJ/mol

Historie

Charles Hatchett oppdaga grunnstoffet i 1801. Namnet niob vart vedteke av IUPAC i 1950. Grunnstoffet er òg kjend som columbium.

Førekomst

Niob finst ikkje i fri form i naturen, men i mineral som til dømes niobitt.

Produksjon

Niob har vore produsert ved Søve gruver.

Bruk

Metallet vert brukt i rustfritt stål og andre legeringar.

Reaktivitet

Sambindingar

Niob har vanlegvis oksidasjonstal 5 i sambindingar. Grunnstoffet dannar mellom anna halogenid og oksida Niob(II)oksid (NbO), Niob(IV)oksid (NbO₂) og Niob(V)oksid (Nb₂O₅).

Niobsambindingar er giftige.

Isotopar

Namngjeving

Sjå også

• Periodesystemet
• Grunnstoffliste
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• Webelements - niob