Pål Bang-Hansen

Pål Helge Bang-Hansen (fødd 29. juli 1937 i Oslo, død 25. mars 2010)^[1] var ein prisløna norsk skodespelar, regissør, journalist, forfattar og filmkritikar.^[2][3]

Pål Bang-Hansen
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	29. juli 1937 Oslo
Død	25. mars 2010 (72 år) Oslo
Yrke	filmregissør, filmmeldar, programleiar, manusforfattar, TV-regissør, skodespelar
Far	Odd Bang-Hansen
Prisar	Amandakomiteens ærespris, Gullrutens hederspris, Den Spillende Faun

I meir enn 30 år spela han, ved sidan av arbeidet som filmregissør, ei viktig rolle som formidlar av film gjennom fjernsynet.

Biografi

Saman med familien budde han i Hammarbyhöjden i Stockholm frå 1943, der han gjekk på barneskule. Då han var busett i Husebygrenda, vart han barnestjerne og opptredde mellom anna mykje med Sverre Udnæs i høyrespela i Barnetimen, med hovudrolla i Mesterdetektiven Blomkvist. Bang-Hansen debuterte på film i Gategutter av Arne Skouen (1949). Etter eit opphald i Italia i åra 1950–1952 fekk han hovudrolla i bokfilmen til faren, Odd Bang-Hansen, Tom og Mette på sporet i 1952. På gymnaset studerte han språk samtidig med Gro Harlem Brundtland og Rolf Presthus, var leiar for Studentersamfundets Teater i 1959, før filmstudiar på regilinja ved Centro Sperimentaledi Cinematografia i Roma frå 1960 til 1962.

Frå 1962 rapporterte han årleg frå Filmfestivalen i Cannes, ofte saman med Arne Hestenes, frå 1968 med base i bustaden hans ved Tovo ved Villa Faraldi i Liguria. Derifrå skreiv han også reise- og matbøker. Som faren vart han kulturjournalist i Arbeiderbladet, og var det frå 1961 til 1967, men er mest kjend frå NRK, der han vart tilsett i 1965 og leidde Filmmagasinet heilt frå 1967 til 1993.

I 1966 gifta han seg og regisserte den fyrste av seks filmar for EMI Produksjon, Skrift i sne (1966) med manus av faren og broren Kjetil Bang-Hansen mellom skodespelarane. Komedien Norske byggeklosser selde bra i 1972. Dei to borna hans, Simen og Bent, var med i Kanarifuglen (1973). Den siste filmen han regisserte, var Kronprinsen, der Bjørn Sundquist vann Filmkritikerprisen 1980.

Andre NRK-program med Bang-Hansen var spørjeleiken Zoom i 1985 og også Lørdagsbilaget same år. I tillegg leidde han På kino i kveld (1990–1992),Oscarfest i Hollywood (1992),^[4] og han har hatt innslag i Kulturoperatørene i 1994 og Cinemaskopet med Anne Hoff i 1996. Han leidde Påls briller i 1997, var innom Gydas vei i 1998, og var filmmeldar i Frokost-TV mellom 2003 og 2007. I 2002 laga NRK dokumentaren Pål sine stjerner om han.^[5] Dessutan opptredde han sjølvparodisk i Uti vår hage i 2003. Bang-Hansen pensjonerte seg frå NRK i 2007, men heldt fram å skrive manuskript, det siste om XU-jenter frå den andre verdskrigen.^[6]

Filmografi

Som regissør

• Spøkelsesbussen (1981)
• Kronprinsen (1979, inspirert av lagnaden til Ola Teigen)
• Farlig yrke (1976, fjernsynsserie, del 1)
• Bortreist på ubestemt tid (1974, frå det prisvinnande manuset til Sigrun Krokvik)
• Kanarifuglen (1973)
• Norske byggeklosser (1972)
• Filmen Douglas (1970, etter Haavard Haavardsholm-romanen De skjulte tjenester)
• Skrift i sne (1966)

Som skodespelar

• De blå ulvene (1993) .... skuffa mann
• Kvinnens plass (1956)
• Trost i taklampa (1955) .... Arne Barnhemmet
• Tom og Mette på sporet (1952) ...Tom
• Gategutter (1949) .... Sofus
• Uti vår hage (2003) .... Seg sjølv

Bibliografi

• Dager med Douglas (1970)
• 24 ganger i sekundet (Cappelen, 1988)
• Norske filmplakater 1911-1988 (Samlaget, 1988)
• Villa Faraldi (1986, saman med Jon Lie)
• Rivieraen (Cappelen, 2003)
• Toscana og litt om Umbria (Cappelen, 2003)
• Toscana, kultur og historie (Cappelen, 2004)
• Roma (Cappelen, 2005)
• Roma, historie og kultur i den evige stad (2005)

Prisar

• Gullruten 2001, heidersprisen
• Amanda-prisen 2002, heidersprisen
• Haugesund by sitt æresteikn «De fykende måker», utdelt ved Filmfestivalen i Haugesund der han har vore kvart år
• Aamotstatuetten 2009, saman med med-kritikar Per Haddal.
• Den Hvide Knap 2010 Storkors, Det Norske Studentersamfunds Teaters Orden.^[7]