Timianslekta

Timianslekta (Thymus) er ei slekt i leppeblomfamilien med om lag 350 artar. Desse veks i Europa, Midt-Austen og Nord-Afrika. Timian er ein dvergbusk som kan verta eit par desimeter høg.

Timianslekta
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Rekkje:	Karplantar Tracheophytes
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Leppeblomordenen Lamiales
Familie:	Leppeblomfamilien Lamiaceae
Underfamilie:	Nepetoideae
Slekt:	Timianslekta Thymus L., 1753

Artar

Fleire artar og underartar er registrerte i Noreg:^[1][2]

• Bakketimian (T. pulegioides), nær truga (NT) i Raudlista 2021^[3]
• Kryptimian (T. praecox), sårbar (VU),^[3] med underartane
  • Nominatunderarten hagekryptimian (T.p. ssp. praecox), framandart, låg risiko (LO)^[4]
  • Norsk timian (T.p. ssp. britannicus), sårbar (VU)^[3]
• Småtimian (T. serpyllum), nær truga (NT),^[3] med underartane
  • Nominatunderarten smaltimian (T.s. ssp. serpyllum), kritisk truga (CR)^[3]
  • Tanatimian (T.s. ssp. tanaënsis), nær truga (NT)^[3]
• Kryddertimian (T. vulgaris), framandart, ikkje risikovudert
• Austerriksk timian (T. odoratissimus), framandart, berre einskildfunn, ikkje risikovudert

Bruk

Småtimian

Kryddertimian og sitrontimian (T. ×citriodorus) vert mykje brukt som krydder. Småtimian og somme andre artar eigner seg derimot ikkje som krydder, men er populære hagevekstar.

Ein nytter timian mellom anna til å smakssetja kjøt, supper og stuingar. I fransk matlaging blir urta mellom anna brukt i bouquet garni og i Herbes de Provence. Timian er også viktig i karibisk og i middelhavsmat. Den jordanske krydderblandinga zahtar inneheld timian.

Timian har også vore brukt som medisinplante, mellom anna mot hoste og sår hals. Planten inneheld stoffet thymol. Dette verkar antiseptisk.