Universitetet i Bergen

Universitetet i Bergen (UiB) er det nest eldste universitetet i Noreg, oppretta i Bergen i 1946.

Universitetet i Bergen
Latinsk namn	Universitas Bergensis
Grunnlagt	1946
Type	Offentleg universitet
Rektor	Dag Rune Olsen
Stad	Bergen kommune
Studentar	16 900 (2019)
Tilsette	4 215 (2019)
Medlemskap	Coimbragruppa, ORCID, International Science Council
Org.nummer	874789542
Nettstad	https://uib.no (nynorsk)
Erstattar	Kunst- og designhøgskolen i Bergen
Universitetet i Bergen 60.388086111111°N 5.3228722222222°E / 60.388086111111; 5.3228722222222

Med sine vel 14 500 studentar og ca. 3 450 tilsette er UiB eit mellomstort europeisk universitet. Det er eit byuniversitet der sentrale delar av campus ligg i nærleiken av dei sentrale delane av Bergen. Universitetet i Bergen er både ein lærestad og ein forskningsinstitusjon som dekkjer de fleste fagområda, organisert i sju fakultet og rundt 60 institutt og faglege senter.

Avdelingar ved Universitetet i Bergen er lokalisert fleire stadar i Bergen, med universitetsområde på Nygårdshøyden, Marineholmen og Årstad med Haukeland. Dei humanistiske, juridiske, psykologiske, samfunnsvitskaplege og matematisk-naturvitskaplege fakulteta ligg på Nygårdshøyden. Årstadvollen er helsecampus for Det medisinsk-odontologiske fakultet. Fakultetet ligg tett ved universitetssjukehusa Haukeland og Haraldsplass.

Realfagsbygget.

Historie

Universitetet vart oppretta ved stortingsvedtak av 9. april 1946. Lov om Universitetet i Bergen trådde i kraft 30. august 1946. I europeisk samanheng er Universitetet i Bergen eit ungt universitet. Men dei akademiske røtene går djupare: Det har i lang tid føregått vitskapleg verksemd og undervising ved Bergens Museum, etablert allereie i 1825.

Rektorar ved UiB

• 1946–1953: Professor Bjørn Trumpy (mat-nat)
• 1954–1959: Professor Erik Waaler
• 1960–1965: Professor Ludvig Holm-Olsen (HF)
• 1966–1971: Professor Håkon Mosby
• 1972–1977: Professor Arne Johan Henrichsen
• 1978–1983: Professor Ørjar Øyen (SV)
• 1984–1989: Professor Arnfinn Graue (mat-nat)
• 1990–1995: Professor Ole Didrik Lærum (medisin)
• 1996–1998: Professor Jan Fridthjof Bernt (jus)
• 1999–2005: Professor Kirsti Koch Christensen (HF)
• 2006–2013: Professor Sigmund Grønmo (SV)
• 2013–2021: Professor Dag Rune Olsen (mat-nat)^[1]
• 2021– Professor Margareth Hagen (HF)^[2]

Fakultet

Det juridiske fakultet sett frå Magnus lagabøtes plass.

Studentsenteret.

Ved opprettinga i 1946 vart Universitetet i Bergen organisert med tre fakultet: Det historisk-filosofiske, Det matematisk-naturvitskaplege og Det medisinske fakultet. I 1970 vart Det odontologiske og Det samfunnsvitskaplege fakultet etablert, og ti år seinare, i 1980, følgde opprettinga av Det psykologiske og Det juridiske fakultet. Hausten 2007 endra Det historisk-filosofiske fakultet namn til Det humanistiske fakultet, og i 2008 vart fakulteta for medisin og odontologi slått saman til eitt fakultet. I 2017 vart fakultet for kunst, musikk og design lagt til, ei samanslåing av tidlegare Kunst- og designhøgskolen i Bergen (KHiB) og Griegakademiet.

Ved Universitetet i Bergen finst desse sju fakulteta:

• Fakultet for kunst, musikk og design
• Det humanistiske fakultet
• Det juridiske fakultet
• Det matematisk-naturvitenskapelige fakultet
• Det medisinsk-odontologiske fakultet
• Det psykologiske fakultet
• Det samfunnsvitenskapelige fakultet

Ved fakulteta føregår det både forsking og undervising på bachelor-, master- og doktorgradsnivå.

Universitetsbiblioteket

Bibliotek for humaniora, reist 1961 som hovudbygg for Universitetsbiblioteket i Bergen.

Universitetsbiblioteket i Bergen (UBB) vart offisielt oppretta i 1948, to år etter at universitetet offisielt vart grunnlagt. Men til liks med universitetet er biblioteket ei vidareføring av verksemda ved Bergens Museum, der det frå 1825 òg fanst eit bibliotek. Fyrst i 1961 fekk biblioteket sitt eige bygg, reist ved hjelp av ein donasjon frå J.L. Mowinckels rederi.

Universitetsbiblioteket i Bergen gjev informasjons- og dokumentasjonstenester for forskinga og undervisinga ved Universitetet i Bergen. Biblioteket er desentralisert med fakultetssamlingar og eigne bibliotek for humaniora, realfag, medisinske fag, odontologiske fag, samfunnsvitskap, juridiske fag og psykologi. Samlingane er på om lag 1,78 millionar bind bøker og tidsskrift. I tillegg kjem spesialsamlingar for manuskript, diplom, kart og bilete (fotografi). I denne samlinga finst vel 3600 manuskript og diplom, ca. 42 800 kartblad og atlas, og 240 000 bilete. Universitetsbiblioteket si samling tilførast i stadig større grad elektroniske objekt, og av UBB sine 16 620 tidsskriftabonnement, er 13 070 av dei i elektronisk form.

Universitetsmuseet

De naturhistoriske samlinger held til i Bergens Museum sin gamle bygning.

Bergens Museum eksisterer framleis som ei eiga eining ved Universitetet i Bergen. Museet, som i 2011 fekk namnet Universitetsmuseet i Bergen, driv innsamling, dokumentasjon, bevaring, forsking og formidling, og er organisert i to avdelingar. Ved De kulturhistoriske samlinger dekkast antropologi, arkeologi og kunst- og kulturhistorie. Her finst òg ein eigen konserveringsseksjon. De naturhistoriske samlinger dekker botanikk, geologi og zoologi. Begge samlingane har museumsbygg på Nygårshøyden i Bergen sentrum, der det òg finst ein botanisk hage i tilknyting til Naturhistorisk museum. De naturhistoriske samlinger omfattar òg Arboretet og Botanisk hage på Milde sørvest i Bergen kommune.

Senter

I tillegg til fakulteta med ordinære institutt har Universitetet i Bergen ei rekke frittståande senter.

Fire senter har status som nasjonale senter for framifrå forsking (SFF):

• Centre for Intervention Science in Maternal and Child Health (CISMAC)^[3]
• Centre for Early Sapiens Behaviour (SapienCE)^[4]
• Senter for digitale fortellinger (CDN)
• Bergen senter for etikk og prioriteringer (BCEPS)

Tidlegare sentre for framifrå forsking er Senter for geobiologi, Bjerknessenteret for klimaforskning, Senter for middelalderstudier (CMS), Senter for integrert petroleumsforskning (CIPR), Centre for Cancer Biomarkers,^[5] Birkeland Centre for Space Science^[6] og Nordic Centre for Medieval Studies (NCMS). Andre senter er HEMIL-senteret for forsking på helsefremjande arbeid, miljø og livsstil, Senter for vitskapsteori (SVT), Senter for Midtausten og islamske studie, Senter for internasjonal helse (CIH), Senter for kvinne- og kjønnsforskning og Sarssenteret. Selmersenteret, der det hovudsakleg vert forska på kryptografi og kodeteori, er oppkalla etter Ernst S. Selmer og vart oppretta 11. februar 2003.

Oppdragsforskinga er organisert i NORCE (tidlegare Uni Research), som har ei rad underavdelingar, mellom dei Rokkansenteret og Unifob global.

Sjå òg

• Liste over æresdoktorar ved Universitetet i Bergen
• Høgskolen i Bergen
• Mannskoret Arme Riddere